ئاڵۆزییەكانی لبنان بەردەوامە و ئەو وڵاتە بووەتە نموونەیەكی زیندووی نەهامەتی بەردەوامی گەلێكی برسی و بێكار و هەژار، تا ئاستێك لبنانییەكان دەڵێن "هیچمان نەماوە لەدەستی بدەین"، لەوكاتەی لبنانییەكان لە ناڕەزایەتی بەردەوامن و شەقام و رێگای سەرەكیان داخستووە و بەهای دراوی ئەو وڵاتەیش لە دابەزین بەردەوامە، هۆكاری سەرەكیی ئەو دۆخەی لبنان تێی كەوتووە ململانێی سیاسی و تایفی و گەندەڵی و نادادپەروەرییە.
بەپێی ئاژانسەكانی هەواڵ خۆپێشاندەران زۆرینەی دەروازەكانی بەریرووتی پایەتەختیان داخستووە و چەند دروشمێكیان بەرز كردووەتەوە لەوانە "رۆژی توڕەیی"، لەوكاتەی ئاگریان لە حاویەی خاشاك و تایە بەرداوە، ئەوان چەند رێگایەكیان لە باشووری بەیرووت داخستووە لەوانە رێگای فڕۆكەخانە و لە باكوریش بەتایبەتی لە تەرابلوس و بیقاعی رۆژهەڵات و لە باشووری لبنان.
باسكال نەهرا، كچە خۆپێشاندەرێك لە ناوچەی جەل دیب لە باكوری بەیروون دەڵێت، هەموو رێگاكانی ناوچەكەمان داخستووە و دەمانەوێ بەهەمووان بڵێین "كارەكە كۆتایی هاتووە، چیترمان نەماوە لەدەستی بدەین، تەنانەت كەرامەتیشمان لەدەست داوە"، دەمانەوێ هەموو خەڵك پاڵپشتیمان بكەن و بڕژێنە سەر شەقامەكان و داوای مافی خۆیان بكەن، چونكە تەنگژەكە هەمووانی گرتووەتەوە.
ناڕەزایەتییەكانی لبنان لەگەڵ سەرهەڵدانی تەنگژەی دارایی ئەو وڵاتە لە 2019 دەركەوت كە سەتان هەزار كەس رژانە سەر شەقامەكان بۆ رووخاندنی حكوومەتی ئەو وڵاتە، ئەوەیش دوای ئەوەی دەیان هەزار كەس كارەكانیان لەدەست دا، جیا لە بلۆككردنی حیساباتی بانكی و دابەزینی بەهای لیرەی لبنانی، ئێستەیش دوای ئەوەی وڵاتەكە بەهۆی پەتای كۆرۆناوە قەدەغەی هاتوچۆی راگەیاندووە، ناڕەزایەتییەكان دەچێتە حەفتەم رۆژییەوە، كاتێك نیوە زیاتری لبنانییەكان لەژێر هۆڵی هەژاریدا دەژین و تا دێت بێكاری زیاتر دەبێت.
لبنان بە هەنگاوی جێگیر بەرەو جەهەنەم دەچێت
روانگەی تەنگژە لە زانكۆی ئەمەریكی لە بیرووت لە راپۆرتێكیدا دەڵێت، ئەگەرچی كاریگەریی داڕمانی بەهای لیرە بەسەر توانای كڕینی لبنانییەكان و زیادبوونی ركابەری لەسەر بابەتە خۆراكییەكانی لەلایەن حكوومەتەوە پاڵپشتی دەكرێت، دەركەوتووە، بەڵام تا ئێستە خراپترەكە رووی نەداوە، ئەمڕۆ بۆ حەوتەم رۆژ لەسەر یەك لبنانییەكان رژانە سەر شەقامەكان و پیاوێكیش هەوڵی داوە خۆی بسووتێنێت.
ئەو تەنگژە تێكئاڵاوانەی لبنان هاوكاتە لەگەڵ تەنگژەیەكی سەختی سیاسی و حەوت مانگە پێكهێنانی حكوومەتی ئەو وڵاتە بەهۆی ناكۆكیی هەرسێ پێكهاتەی سەرەكیی تووشی كێشە بووە، كاتێك لە مانگی ئابی ساڵی رابردوو دوای تەقینەوە گەورەكەی بەیرووت، حكوومەتی حەسان دیابی نزیك لە حزبوڵای لبنانی دەستی لەكار كێشایەوە، كەچی تا ئێستە بەهۆی ناكۆكیی نێوان سەعد حەریری، سەرۆك وەزیرانی راسپێردراو و میشال عەون، سەرۆكی لبنان، حكوومەتی نوێ پێك نەهاتووە، لای خۆیەوە حەسان دیاب، هەڕەشەی دەستكێشانەوە لە حكوومەتی كاربەڕێكاری دەكات بۆ ناچاركردنی پێكهاتنی حكوومەتەكە.
لای خۆیەوە
بەشارە پترۆس، قەشەی مارۆنی دەلێت، ئەی بەرپرسان لەگەڵ گەل پێكبێنەوە، گەلێك سامان و هیواكانتان بەهەدەر دا و تەنیا شەقامیان بۆ ماوە داوای مافی خۆیانی تیادا دەكەن، ئەو گەلە چۆن شۆڕش نەكات كاتێك لەشەو و رۆژێكدا بەهای دۆلار 10 هەزار لیرەی تێپەڕ كردووە و كەمترین كرێ بۆ 70 دۆلار دابەزیوە، بۆیە پێویستە كۆنگرەیەكی نێودەوڵەتی بە چاودێری نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ یارمەتیدانی لبنان ساز بكرێت.
لای خۆەوە وەزارەتی بەرگری لبنان دوێنێ یەكشەم راگرتنی كاركردنی بە مۆڵەتی هەڵگرتن و بەكارهێنانی چەكی لەمڕۆوە تا وادەیەكی نادیار درێژ كردەوە، لەناو بوونی مەترسیی پەرەسەندنی ناڕەزایەتییەكان كە بەهۆی تەنگژەی ئابوورییەوە زۆرینەی ئەو وڵاتەی گرتووەتەوە، لەوەی بچێتە ناو قۆناغێكی تری توندوتیژیدا.
لە سێشەمی رابردووەوە و دوای داڕمانی مێژوویی بەهای لیرەی لبنانی بەرانبەر بە دۆلاری ئەمەریكی، كە بەهای هەر دۆلارێك گەیشتە 10 هەزار لیرەی لبنان، كە پێشتر 1510 لیرە بوو، بۆیە خەڵكەكە رژانە سەر شەقامەكان و رۆژنامەكانی ئەو وڵاتە وریاییان لە خراپتربوونی دۆخەكە دا، رۆژنامەی "نەهار"، دەڵێت، پێدەچێت ئەوجارە لبنان روو لە رووچوون بۆ ناو مەترسی راستەقینە و نادیار بكات، لەوكاتەی رۆژنامەی "ئەنبا"، دەڵێت، وڵات لە لێواری تەقینەوەیەكی راستەقینەدایە، رۆژنامەی "دیاریش"، ئاماژەی كرد، لبنان بە هەنگاوی جێگیر بەرەو جەهەنەم دەچێت.
ئێستە لبنان لەناو گرانبوونی نرخی كاڵا و خزمەتگوزارییەكان و خۆراك وەك نان و هەموو جۆرەكانیتری دەژیت، جگە لە گرانبوونی بەنزین و كرێی ئۆتۆمبیڵی گواستنەوە و تەكسی و كارەبا، لەگەڵ ئەوەی زۆرینەی ئەو بابەتانە لەلایەن حكوومەتەوە پاڵپشتی دەكرێن، بەتایبەتی بۆ هەژارەكان، لبنانییەكان كاریان نییە و هەژاری دەرگەی گرتوون و ناتوانن پارەكانیان لە بانك رابكشنەوە، برسیەتی و گرانی و بێكاری رووی لەو وڵاتە كردوو، لەناو ناكۆكیی گەورەی سیاسی و تایفەییدا، لە یەكێك لە خراپترین تەنگژەكانی ئەو وڵاتە لەوەتەی كۆتاهاتنی جەنگی ناوخۆیی لەنێوان ساڵانی 1975 تا 1990.