دوای دووجار دواخستنی و واده‌یه‌كی نوێ بۆ لووتكه‌ی عێراق و میسڕ و ئوردن داده‌نرێ

:: PM:10:25:17/06/2021 ‌
بڕیاربوو له‌ 26ی ئادار/مارسی ئه‌مساڵ لووتكه‌ی سێقۆڵی نێوان كازمی و پاشا عه‌بدوڵا و سیسی له‌ به‌غدا ساز بكرێ، به‌ڵام به‌هۆی ڕووداوی دوو شه‌مه‌نده‌فه‌ر له‌ ناوچه‌ی سوهاجی میسڕ دیداره‌كه‌ بۆ حه‌وتی نیسان/ئه‌پریل دواخرا، له‌و واده‌یه‌یش ده‌نگۆی هه‌وڵدانی كوده‌تا له‌ ئوردن بڵاوبووه‌وه‌، بۆیه‌ لووتكه‌كه‌ چیتر قسه‌ و باسی له‌سه‌ر نه‌كرا، به‌ڵام له‌ په‌راوێزی دیداری وه‌زیرانی ده‌ره‌وه‌ی عه‌ره‌ب له‌ ده‌وحه‌، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی هه‌ر سێ وڵات كۆبوونه‌ته‌وه‌ و چاوه‌ڕوان ده‌كرێ سێیه‌م واده‌ بۆ ئه‌نجامدانی لووتكه‌كه‌ له‌ داهاتوویه‌كی نزیك دیاریی بكرێت.

پێشتر دوو جاری تر لووتكه‌ی سێقۆڵی له‌ نێوان كه‌سی یه‌كه‌می هه‌ر سێ وڵات ئه‌نجام درا، كه‌ له‌ قاهیره‌ و عه‌مان بوون، ئه‌مجاره‌یش بڕیاری له‌سه‌ر دراوه‌ له‌ به‌غدا ئه‌نجام بدرێ، به‌ڵام واده‌كه‌ی تا ئێسته‌ یه‌كلایی نه‌بووه‌ته‌وه‌ و ئامانجیش له‌و دیدارانه‌ نزیكبوونه‌وه‌ی هه‌ر سێ وڵات و ڕاگه‌یاندنی پرۆژه‌ی "شامی نوێ"یه‌، كه‌ خۆی له‌ یه‌كخستنی هه‌ر سێ وڵات، له‌ بواری وزه‌ و وه‌به‌رهێنان و بازرگانی و ئابووری ده‌بینێته‌وه‌.

به‌ گوێره‌ی ئه‌و زانیارییانه‌ی بڵاوبوونه‌ته‌وه‌، به‌ پشتبه‌ستن به‌ پرۆژه‌ی "شامی نوێ" عێراق نه‌وت به‌ ئوردن و میسڕ ده‌دا و له‌ به‌رانبه‌ردا كاره‌با له‌ ئوردن وه‌رده‌گرێ و میسڕیش وه‌به‌رهێنان له‌ عێراق ده‌كات و ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان هه‌ر سێ وڵاتیش ده‌گه‌یه‌نرێته‌ لووتكه‌، له‌ دوو مه‌ودایش دا چاوه‌ڕوان ده‌كرێ كه‌ بۆڕی نه‌وت له‌ عێراقه‌وه‌ بۆ ئوردن ڕابكێشرێت و نه‌وت بگه‌یه‌نرێته‌ به‌نده‌ی عه‌قه‌به‌ی ئوردنی.

تا ئێسته‌ واده‌كه‌ یه‌كلا نه‌بووه‌ته‌وه‌ و وه‌زیرانی ده‌ره‌وه‌ی هه‌ر سێ وڵات ده‌ستیان به‌ گفتوگۆ كردووه‌ته‌وه‌
به‌رپرسێكی دیپلۆماسی له‌ وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی عێراق له‌وباره‌وه‌ به‌ ڕۆژنامه‌ی "العربی الجدید"ی ڕاگه‌یاند، كه‌ له‌ په‌راوێزی كۆبوونه‌وه‌ی ڕاوێژكاری وه‌زیرانی ده‌ره‌وه‌ی عه‌ره‌ب، كه‌ سێشه‌می ڕابردوو له‌ ده‌وحه‌ی پایته‌ختی قه‌ته‌ڕ سازكرا، هه‌ریه‌ك له‌ فوئاد حوسێن وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی عێراق و سامح شوكری وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی میسڕ و ئه‌یمه‌ن صه‌فدی وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئوردن له‌گه‌ڵ یه‌كتر كۆبوونه‌ته‌وه‌ و باسیان له‌ ڕێككه‌وتنی سێ لایه‌نه‌ كردووه‌، بۆ دیارییكردنی واده‌یه‌كی نوێ به‌ مه‌به‌ستی سازكردنی لووتكه‌ی سێقۆڵی نێوان هه‌ر سێ وڵات.

زیاتر گوتی، به‌رنامه‌ و ته‌وه‌ر و ورده‌كارییه‌كانی لووتكه‌ هه‌مووی پێشتر یه‌كلایی كراوه‌ته‌وه‌ و له‌ نێوان هه‌ر سێ وڵات ڕێككه‌وتنی له‌سه‌ر كراوه‌ و هیچ گۆڕانكارییه‌كی ئه‌وتۆی به‌سه‌ردا نایه‌ت، ته‌نیا گفتوگۆی پرۆتۆكۆلی به‌رده‌وامی ده‌بێت، بۆ دۆزینه‌وه‌ی كاتێك كه‌ هه‌ریه‌ك له‌ مسته‌فا كازمی و عه‌بدولفه‌تاح سیسی و شا عه‌بدوڵای دووه‌م به‌رنامه‌ و سه‌ردانی تریان نه‌بێت.

ئه‌و به‌رپرسه‌ دووپاتی له‌وه‌یش كرده‌وه‌، كه‌ به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك پێشوه‌خته‌ واده‌ی لووتكه‌كه‌ ڕاناگه‌یه‌نرێ و تا وه‌ك دوو جاری پێشوو لێكدانه‌وه‌ و كاردانه‌وه‌ی زۆر له‌ میدیاكان دروست نه‌بێ، بۆیه‌ كاتی به‌ڕێككه‌وتنی سیسی و شا عه‌بدوڵا بۆ به‌غدا، ئه‌گه‌ری هه‌یه‌ واده‌ی هاتنیان ڕابگه‌یه‌نرێت.

به‌رنامه‌ و پلانه‌كان وه‌كو خۆی ماونه‌ته‌وه‌ و ته‌نیا ڕێككه‌وتن له‌سه‌ر واده‌كه‌ی ماوه‌ته‌وه‌
هێمای بۆ ئه‌وه‌یش كرد، كه‌ تا ئێسته‌ هیچ زانیارییه‌كی یه‌كلاكه‌ره‌وه‌ له‌وباره‌وه‌ بوونی نییه‌، چونكه‌ كازمی بڕیاره‌ له‌ داهاتوویه‌كی نزیك سه‌ردانی وڵاتانی ئه‌وروپا بكات، تا پشتیوانی و كۆمه‌كی عێراق بكه‌ن، له‌ ئه‌نجامدانی هه‌لبژاردنی پێشوه‌خته‌ كه‌ بڕیاره‌ له‌ 10ی تشرینی یه‌كه‌م/ئۆكتۆبه‌ری ئه‌مساڵ ئه‌نجام بدرێت.

حه‌سه‌ن شویده‌ر ئه‌ندامی لیژنه‌ی پێوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی په‌رله‌مانی عێراق له‌وباره‌وه‌ گوتی، ئێسته‌ وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ و نووسینگه‌ی مسته‌فا كازمی له‌ گفتوگۆدان بۆ ڕێككه‌وتن له‌سه‌ر دیاریكردنی واده‌ی سازكردنی لووتكه‌كه‌ و پێشبینی ده‌كه‌ین كه‌ له‌ چه‌ند هه‌فته‌ی ڕابردوو سه‌ردانی پاشای ئوردن و سه‌ركۆماری میسڕ بۆ به‌غدا ئه‌نجام بدرێت.


وشە - باز ئه‌حمه‌د