زیاتر لە 200 تۆپی
دەستكردی وەستا رەجەب لەلایەن سوپای عوسمانییەكانەوە بۆ ناو خەرەندی رواندز تل درانەوە،
دوو لەو تۆپانە، لەسەر دەستی یەكەمین قایمقامی شارۆكەكە دەرهێنران، یەكێك لە تۆپەكان
لە دەروازەی رواندزدا نمایش كراوە و بووەتە جێی سەرنجی گەشتیارانی ناوخۆیی و بیانی.
بارزان محەمەد
بەڕێوەبەری گەشتوگوزاری سۆران، بە"وشە"ی راگەیاند، تۆپەكەی وەستا رەجەب رۆڵی
گرنگی هەیە لە راكێشانی گەشتیار بۆ ئەم شارۆكەیە و هەمیشە گەشتیاران حەز بە بینینی
دەكەن، كاتێك گەشتیار روو لە سۆرانیش دەكەن بۆ بینینی تۆپەكەی وەستا رەجەب، سەردانی
شارۆكەی رواندز دەكەن".
وەك بەڕێوەبەری
گەشتوگوزاری سۆران ئاماژەی دەكات، مێژووی میرنشینی سۆران و تۆپەكەی وەستا رەجەب بەشێكن
لە سەرمایەی رواندز، "تۆپەكە سەروەرییەكی بێوێنەیە".
عەبدولوەهاب سلێمان
بەڕێوەبەری شوێنەواری سۆران، بۆ "وشە"ی روون كردەوە، كاتێك میر محەمەد لە
نێوان 1813 تا 1836 بووە فەرمانڕەوای میرنشینی سۆران، لەو ماوەیەدا بڕیار دەدات پایتەختی
میرنشینی سۆران پتەو و بەهێز بكات، بە مەبەستی دروستكردنی سوپایەكی بەهێز و پڕچەك،
وەستا رەجەب لە ورمێی ئێرانەوە دێنێت و رەوانەی باكۆ و ئازربایجانی دەكات بۆ فێربوونی
دروستكردنی تۆپ و فیشەك و چەكی قورس.
"وەستا رەجەب
پاش ساڵێك گەڕایەوە رواندز كە پایتەختی ئەوكاتی میرنشینی سۆران بوو، لە گوندی كاولۆكان
كارگەی چەكسازی دامەزراند، ساڵی 1817 وەستا رەجەب توانی زیاتر لە 200 تۆپی دوو قینتاڕ
و چوار قینتاڕ و شەش قینتاڕ دروست بكات"، بەڕێوەبەری شوێنەواری سۆران وای گوت.
سەرچاوە مێژوویییەكان
ئاماژە بەوە دەدەن كە كاتێك سوپای عوسمانییەكان لە ساڵی 1836دا هێرشیان كردووەتە سەر
میرنشینی سۆران، سەرجەم تۆپەكانیان فڕێ داوەتە ناو خەرەندی رواندزەوە.
كوێستان ئەحمەد
قایمقامی رواندز، بۆ "وشە" دەڵێ، "ژمارەی تۆپەكانی وەستا رەجەب
222 تۆپ بوون، كاتێك عوسمانییەكان میرنشینی سۆرانیان هەڵوەشاندەوە، تۆپەكانیان بە تلۆركردنەوە
بۆ خەرەندی رواندز خستە خوارەوە".
وەك ئەو دەڵێ،
"سەید تەها ئەفەندی یەكەمین قایمقامی رەواندز دوو لە تۆپەكانی وەستا رەجەبی لەناو
ئاوی خەرەند دەرهێنا، یەكێك لە تۆپەكان لە رواندز پارێزراوە و لە نزیك قایمقامیەت خراوەتە
ڕوو، تۆپەكەی تریش لەلایەن حكوومەتی عێراقەوە بۆ بەغدا گواستراوەتەوە و لە بەردەم وەزارەتی
بەرگری دانراوە".
بەپێی سەرچاوە
مێژوویییەكان، میرنشینی سۆران لەلایەن كوردێكەوە بە ناوی "كەڵۆس" دامەزراوە.
لە سەردەمی میر مستەفادا بارودۆخی میرنشینی سۆران گەشەی كردووە. میر مستەفا لە ساڵی
1813دا دەسەڵاتی میرێتی دەداتە دەست میر محەمەدی كوڕی.
لە ساڵی 1836دا
عوسمانییەكان بە سەرۆكایەتیی ڕەشید پاشا، هێزێكی گەورەیان ناردە سەر میرنشینی سۆران
و شەڕێكی قورس بەرپا بووە. دواتر هێزی عوسمانی توانی دەوروبەری میرنشینیی سۆران بگرێ.
دوایی میر محەمەد خۆی چوو بۆ ئەستەنبوڵ. سوڵتان مەحموودی دووەمی عوسمانی میری ئازاد
كرد، بەڵام لە گەڕانەوەدا بۆسەیەكیان بۆ دانا و میر محەمەد پاشای گەورەیان كوشت و میرنشینی
سۆرانیان هەڵوەشاندەوە.
مورشید برادۆستی