ئەمڕۆ یەكەم ساڵوەگەڕی رێككەوتنە جێبەجێ نەكراوەكەی گۆڕان و یەكێتییە

:: AM:11:42:17/05/2017 ‌

ئەمڕۆ چوارشەم 17ی ئایار/مایۆ، ساڵێك بەسەر واژووكردنی "ڕێككەوتنی سیاسی"ی نێوان بزووتنەوەی گۆڕان و یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان تێپەڕ دەبێ، ئەو رێككەوتنەی بە ئامادەبوونی تاڵەبانی، لەلایەن نەوشیروان مستەفا ڕێكخەری گۆڕان و كۆسرەت ڕەسووڵ جێگری یەكەمی سكرتێری گشتیی یەكێتی واژوو كرا. 

دوای ساڵێك لە ڕێككەوتنەكە، تا ئێستە بەرپرس و كادرانی هەردوولا یەكتر تۆمەتبار دەكەن بە جێبەجێ نەكردنی و بە كردەییش ڕێككەوتنەكە وەك مەرەكەبی سەر كاغەز ماوەتەوە، چونكە لەلایەكەوە یەكێتی یارییەكەی لە گۆڕەپانی ناوچەگەریەتی لە سلێمانی و گەرمیان و ڕاپەڕین كپ كردووە، گۆڕانیش وەك هێزێكی لۆكاڵی هەر لەو ناوچەیە قەتیس ماوەتەوە. هاوكات یەكێتی لەلایەكی ترەوە لەگەڵ پارتی بەپشتبەستن بە ڕێككەوتنی ستراتیجی نێوانیان لە ئاستی باشووری كوردستان یاری دەكات، گۆڕانیش نەك هەر پۆست و پلەكانی مافی خۆی بەگوێرەی دەرئەنجامی هەڵبژاردن پێ نەدرا، بگرە وەك بەرپرسێكی گۆڕان دەڵێ، لە هەزار پۆست تەنیا 32 پۆستیان پێ دراوە. 
هەموو ڕوانگەكان دەرخەری ئەوەن كە یەكێتی كات دەكوژێ و نە دڵی گۆڕان نە پارتی لە خۆی ناكات تا هەڵبژاردن، لە بەرامبەریشدا گۆڕان دوای ئەوەی لەگەڵ پارتی ڕێككەوتنی پێكهێنانی كابینەی هەشتەمی هەڵوەشایەوە، هیچی بۆ نەماوەتەوە و لە سلێمانی و هەڵەبجەش یەكێتی پۆستەكانیان ڕادەست ناكات.

ڕێككەوتنی 17 ئایار
یەكێتی و گۆڕان لەسەر 25 مادە بۆ كاری هاوبەش رێككەوتن كە بەسەر 11 بەشدا دابەش كراوە، مادەی یەكەم لە كۆتاكەیدا باس لەوە دەكات كە هەردوولا كار دەكەن بۆ یەكڕیزی ناوماڵی كوردستان، بەڵام هەردوو حزب لەو سۆنگەیەوە نەك كاریان بۆ یەكڕیزی ناوماڵی كورد نەكردووە، بگرە گۆڕان هەم لە بەغدا و هەم لە كوردستان بە چڕی كار لەسەر دروستكردنی بۆشایی زیاتر و دوورخستنەوەی زیاتری لایەنەكانی ناو ماڵەكەی كورد "كوردستان" كردووە.
 لە مادەی دووەم و سێیەمدا، هەردوولا كۆكن لەسەر سیستەمی پەرلەمانی و دەستوورێكی دیموكراتی، باس لە دیموكراتی دەكەن، بەڵام دەیانەوێ بێ ئەوەی زۆرینەی پەرلەمانیان بەدەست هێنابێت، دەیانەوێ هەموو سیستەم و و یاساكان و دەستووریش ئەگەر پەسند كرا بە باڵای خۆیاندا بیدوورن و فراكسیۆنەكانی تر گوێڕایەڵیان بكەن. ئەمە ئەو تێڕوانینەیە كە بووە بە بەشێك لە ئەدەبیاتیان و تەنانەت كادر یا پەرلەمانتارێكیشیان كاتێك چاوپێكەوتنێك دەكات بەناوی هەموو كوردستانەوە قسە دەكات. بۆ نموونە دەڵێن هەموو مامۆستایانی كوردستان ناڕازین، لە كاتێكدا هیچ ئامار و راپرسییەك نەكراوە، لە كاتێكدا ئەم رەهایییە هیچ ئەنجامێك لە سیاسەتدا نادات بە دەستەوە. 
لە مادەی چوارەمی رێككەوتنەكەدا باس لە لامەركەزیی كراوە، بەڵام لێرەدا پرسیارێك دروست بووە، یەكێتی و گۆڕان كە خۆیان نەتوانن لەسەر پۆستی پارێزگار ڕێك بكەون، ئیتر دەسەڵات بۆ پارێزگاكان چۆن شۆڕ بكرێتەوە و چۆن لەسەری ڕێك دەكەون؟.
دوای ئەو ڕێككەوتنە تەنانەت لە میدیاكان یەك هەواڵ و زانیاری لەسەر چاكسازی و گرتنی گەندەڵكاران لە زۆنی سەوز و نیلی بڵاو نەبووەتەوە، هەرچەندە لە مادەی شەشەمدا باسی چاكسازی ڕیشەیی دەكەن. تەنانەت ئامادە نین هاوكار بن لەگەڵ ئەو پرۆسە چاكسازییەیش كە لە زۆنی زەرد دەكرێت و دەیان بەرپرسی حزبی و سەربازی و كارگێڕی راپێچی دادگا كردووە و سەدان دۆنم زەویی زیادەڕۆ لە گەندەڵكاران وەرگرتووەتەوە. هەرچەندە چاوەكان لەسەر گەندەڵی لەو ناوچەیە زەقترە تا هەر كوێی كوردستان تەنیا نموونەی داهاتی تانكەرە نەوتییەكان و داهاتی یەكەی كارگێڕیی سلێمانی بەسن كە كەس نازانێ بۆ كێ دەچن؟ 
لە تەوەری دەسەڵاتی دادوەریدا رێككەوتنی سیاسیی گۆڕان یەكێتی باس لە پێویستی سەربەخۆی دەسەڵاتی دادوەری و دادوەران و كۆتاهێنان بە دەستوەردانەكان دەكات، بەڵام پەرلەمانتارێكی گۆڕان لە بەغدا، ماوەی دوو ساڵە بەدەم داوایەكی دادگەی كەتنی چواری سلێمانییەوە ناچێت و لاهوور تاڵەبانیش دوو ساڵە دادگا داوای گرتنی كردووە، بەڵام هەر ئامادە نەبووە، هەرچەندە پارێزەرانی ئێن ئاڕ تی و تەقەلێكراوەكە هەن كە سكاڵایان لە دژی تۆمار كردووە.
لە ڕێككەوتنەكە باس لە مادەی 140 كراوە كە بەغدا بە كۆتای هاتوو ناوی دەبات، باس لە پابەندبوونیشیان بە گەڕانەوەی ناوچەكانی دەرەوەی هەرێم بۆ سەر كورستان دەكەن، بەڵام ساڵێكە هیچ هەنگاو و هەڵوێستێكی كردەیی لەو دوو حزبە نەبینراوە. مادەی پانزەدا باس لە دروستكردنی ئیئتیلافی فراكسیۆنەكانی هەردوو حزب دەكات، بەڵام هیچی لێ جێبەجێ نەكراوە.
 لە كەرتی ئابووریدا و لە مادەی نۆزدەدا باس لە خۆدەربازكردن لە تاك سەرچاوەیی داهات كراوە، بەڵام پارێزگاری سلێمانی و هەڵەبجە و یەكەی كارگێڕیی ڕاپەڕین و گەرمیان لەژێر دەستی ئەواندایە، یەك پڕۆژە بۆ پەرەدان بە كەرتی كشتوكاڵ و پیشەسازی و بازرگانی و گەشتیاری ئەنجام نەدراوە. بە ڕوانین لە مامەڵە و كرداری هەردوو حزب لە ماوەی ئەو ساڵەدا و بەراوردكردنی بە مادەكانی ناو ڕێككەوتنەكە، بە تەواوی ڕوون دەبێتەوە ڕێككەوتنەكە ئیفلیج و مایەپووچە و هیچی لێ سەوز نەبووە و نابێ.

شكستی ڕێككەوتنەكە لە زاری گۆڕانەوە
هەرچەندە لە ڕێككەوتنەكە باسی شەفافیەتی داهات كراوە، بەڵام دوای واژووكردنی، پەرلەمانتارێكی گۆڕان لە میدیاكان ڕەخنەی توندی لە یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان گرت، بەوەی داهاتی ناوخۆیی سلێمانی مانگانە 50 تا 60 ملیار دینارە، مەكتەبی سیاسیی یەكێتی بۆ خۆی دەبات، لە  بەرامبەر ئەمەشدا مەكتەبی سیاسی سكاڵای یاسایی لە دژی ئەو پەرلەمانتارەی گۆڕان تۆمار كرد.
ڕۆژی 10 كانوونی دووەم/یەنایەری ئەمساڵ 2017، هەڵسووڕاوانی گۆڕان نامەیەكیان بڵاو كردەوە و تێیدا یەكێتییان بە خۆدزینەوە لە جێبەجێكردنی ڕێككەوتنەكە تۆمەتبار كرد و ئاماژەیان بەوە دا كە تا ئێستە خاڵێكی ڕێككەوتنەكە جێبەجێ نەكراوە. لە نامەكەدا ئاماژەیان بەوەش كردووە كە "بەشێك لە سەركردایەتیی یەكێتی لە بەغدا لەگەڵ چارەسەری كێشەی مووچەن، بەڵام لە هەولێر دژن، لە بەغدا دژی تاڵانی نەوتن، بەڵام لە هەولێر لەگەڵن. 
یەكێتی لە زۆربەی هەڵوێست و پرسەكاندا بە تەواوی دژ بە ناوەڕۆكی رێككەوتنەكەیان لەگەڵ گۆڕان هەڵسوكەوت دەكەن و سەركردایەتیی یەكێتی پابەند نەبووە بە تەواوكردنی ئەو رێككەوتنەی كە ‌بۆ دەستاودەستكردنی دەسەڵات لە حكوومەتە خۆجێییەكاندا، لە نێوانماندا ئەنجام دراوە. لە نامەكەدا هاتووە.
 لە كۆتادا نووسیویانە، ئیتر هیچ پاساوێك بۆ بێدەنگی نەماوە‌ و كاتی ئەوە هاتووە لە نزیكترین كاتدا سەركردایەتیی یەكێتی بە فەرمی و ئاشكرا ئاگەدار بكرێتەوە، بۆ ئەوەی بزانین "ئامادەن رێككەتنەكە جێبەجێ بكەن یان نا؟".
لەبارەی تێپەڕینی ساڵێك بەسەر ڕێككەوتنی نێوانیان، كوێستان محەمەد ئەندامی جڤاتی گشتیی بزووتنەوەی گۆڕان بە"وشە"ی ڕاگەیاند، بزووتنەوەی گۆڕان لە هەڵبژاردنەكاندا زۆرینەی دەنگەكانی سنووری سلێمانی هێنا، بۆ ئەوەی بەپێی بەركەوتەی خۆی پۆست وەربگرێ، ڕێككەوتنی لەگەڵ یەكێتی كرد، بەڵام بەپێی ڕێككەوتنەكەش یەكێتی بەركەوتەی هەڵبژاردنی بە گۆڕان نەدا.
كوێستان محەمەد زیاتر گوتی، "مافی خۆمان بوو پۆستی پارێزگار و زۆرینەی پۆستەكانی تر بدرێت بە ئێمە، بەڵام پێمان نەدرا، دواتر ڕێككەوتنێك كرا بە نووسراو لە نێوان هەردوولا بۆ ئەوەی ئەو پۆستانە بدرێت بە گۆڕان، بەڵام یەكێتی پابەند نەبوو، لە سنووری پارێزگای سلێمانی و بە هەڵەبجەیشەوە زیاتر لە هەزار پۆست هەیە، گۆڕان تەنیا 32 پۆستی وەرگرتووە".
لەسەر پۆستی پارێزگاری سلێمانی كوێستان محەمەد نیگەرانە و دەڵێ، "خەریكە پۆستی پارێزگاری سلێمانیش لە دەست دەدەین، كۆمەڵێك كۆبوونەوە كراوە لە نێوان هەردوولا بۆ ئەو پۆستانە، یەكێتی لە كۆبوونەوە بەڵێنی داوە پابەند بێ، بەڵام پابەند نەبووە، هەڵبژاردنیش ئەوەندەی نەماوە و پێم وا نییە یەكێتی ئەو پۆستانە بدات بە گۆڕان".
لای خۆیەوە غالب محەمەد سەرۆكی فراكسیۆنی گۆڕان  لە ئەنجوومەنی پارێزگای سلێمانی بە"وشە"ی ڕاگەیاند، ئەو ڕێككەوتنە سیاسییەی لە نێوان یەكێتی و گۆڕان واژوو كرا، تەنانەت یەك خاڵیشی جێبەجێ نەكراوە، وەك بزووتنەوەی گۆڕان ئامادەین هەموو خاڵەكان جێبەجێ بكەین، بەڵام یەكێتی هیچ دەستپێشخەری نەكردووە. 
غالب دەپرسێ "یەكێتی بۆچی ئەو ڕێككەوتنەی كردووە و بۆچی جێبەجێی ناكات، ماوەی یەك ساڵە لەگەڵ یەكێتی كار دەكەین بۆ ئەوەی ئەو ڕێككەوتنە جێبەجێ بكەین، بەڵام جێبەجێ نەكراوە".
"ئەو ڕێككەوتنانەی دروست دەبن، بە واژووی سەركردەكان دەكرێن، لەبەرئەوەی ئەو ڕێككەوتنەش واژووی نەوشیروان مستەفای لەسەر بوو، پێمان باشە جێبەجێ بكرێت، وەك گۆڕان بە هەموو فراكسیۆنەكانی كاری خۆمان دەكەین بۆ جێبەجێكردنی، كەچی یەكێتی یەك خاڵیشی جێبەجێ نەكردووە، ئەگەر یەكێتیش بڵێ گۆڕان خاڵەكان جێبەجێ ناكات، ئەوە گۆڕان بە هەموو شێوەیەك ئامادەیە، گۆڕان ڕێككەوتنی بۆ جێبەجێكردن كردووە نەك بۆ سەر كاغەز". سەرۆكی فراكسیۆنی گۆڕان وای گوت.
بەگوتەی خۆی ئەو وەك گۆڕان "چاوەڕێین بزانین لە دوای گەڕانەوەی ڕێكخەری گشتی، جڤاتی گشتی و نیشتمانی دەبێت بڕیار لەسەر ئەو بابەتە بدەن، یان دەكرێ یان ناكرێ، دەبێت یەكێتی بڵێ جێبەجێ دەكرێت یان نا، چونكە تۆپەكە لە گۆڕەپانی ئەواندایە، سەركردایەتیی هاوبەشی یەكێتی و گۆڕان كۆبوونەوەیان كرد بۆ جێبەجێكردنی ئەو ڕێككەوتنە، بەڵام هەموو بەڵێنی بێ كردارە".
ئەو كادرەی گۆڕان پێی وایە، ئەگەر گۆڕان پارێزگار وەربگرێتەوە یەكێتی دەیداتەوە، بەڵام ئایا گۆڕان پارێزگاری بێ دەسەڵاتی دەوێت.

یەكێتی: ڕێككەوتنەكە لۆكاڵییە و هیچی تر نییە
بەرپرسانی بزووتنەوەی گۆڕان زۆرترین ڕەخنە لە یەكێتی دەگرن و بەهۆی سەرەكی "جێبەجێ نەكردنی" ڕێككەوتنی نێوانیان تۆمەتباریان دەكەن، بەڵام زۆر لە بەرپرسانی یەكێتی "وەڵامی توند"ی بۆچوونەكانی گۆڕانیان داوەتەوە. 
بەكرە سوور جێگری مەڵبەندی سێی هەولێری یەكێتی لە ڕۆژی 13 ئایار/مایۆی 2016 واتە چوار ڕۆژ بەر لە واژووكردنی ڕێككەوتنەكەیش، لە نووسینێكدا ئاماژەی دا، ئەو ڕێككەوتنە ڕێككەوتنێكی سەقەتە و هیچ بنەمایەكی زانستی تێدا نییە، تەنیا بەرژەوەندیی چەند كەسانێك نەبێت كە بۆ ناوچەگەرێتی و كەسایەتی خۆیانە، چونكە هەموو ڕێككەوتنێكی سیاسی دەبێت لە بەرژەوەندیی هەردوولا بێت.
هەروەها دەڵێ، ڕێككەوتن بۆ ڕاستكردنەوەی گۆڕانە، چونكە گۆڕان فەشەلی هێنا لە بەرنامەكانی هەم لە بەرامبەر یەكێتی كە دەویست ببێتە بەدیلی یەكێتی و هەم لە هاوپەیمانیەتی لەگەڵ لایەنەكانی تر.
بەكرە سوور نووسیویەتی، ئەوەی لام سەیرە، نازانم یەكێتی بۆ ئەوەندە تامەزرۆی ئەو ڕێككەوتنەیە؟ ئایا لای وایە نەوشیروان مستەفا بەزووترین كات چارەسەری كێشەكان دەكات؟. یان پێی وایە زۆر دڵسۆزی یەكێتییە و دەبێتە مایەی ڕێكخستنەوەی ناو یەكێتی؟ ئەگەر ئەو گریمانانەی سەرەوەی بەلاوە ڕاست بێت، ئەی ئەوەیان لە بیر كرد ویستیان چی لە یەكێتی بكەن؟، ئەوەی من دەیبینم ئەو ڕێككەوتنە بەرەو ئاقارێكی خراپتر دەمانبات و لە دواییدا قازانج سەری مایە دەخوات، بۆیە هیوادارم مەكتەبی سیاسی و سەركردایەتی بێتەوە سەرخۆ و كورد گوتەنی كچی خۆی بەقوربانی كوڕی خەڵكی نەكات.
لەبارەی نامەی هەڵسووڕاوانی گۆڕان، لە ڕۆژی 10 كانوونی دووەم/یەنایەر كادرێكی پێشكەوتووی یەكێتی و ئەندامی ئەنجوومەنی پارێزگای هەولێر لە نووسینێكدا ئەوكات وەڵامی گۆڕانی دایەوە و ئاماژەی دا، دوای ئەوەی ژمارەیەك لە هەڵسووڕاوانی گۆڕان لەسەر ڕێككەوتنەكەی نێوان یەكێتی و گۆڕان پەیامیان ئاراستەی جڤاتی نیشتمانی و جڤاتی گشتی حزبەكەیان كردووە، وەك پیشەی هەمیشەیییان سەرتاپای پەیامەكەیان هێرشكردنە بۆ سەر یەكێتی و سەركردایەتی یەكێتی، كوێرانە كەوتوونەتە گیانی یەكێتی و خۆیان زۆر پێ مەزڵوومە لەم ڕێككەوتنە. ئەوان باس لە سەرنج و ڕەخنەیان لە رێككەوتنەكە دەكەن وەك ئەوەی خێریان بە یەكێتی كردووە. ئەو كادرە دەڵێ، ئەگەر ئێوە جارێك سەرنج و ڕەخنەتان هەبووبێ، ئێمەی كادرانی یەكێتی دەیان سەرنج و ڕەخنەمان لەسەر ڕێككەوتنەكە هەبووە.
هەروەها دەپرسێ، هەڵسووڕاوانی گۆڕان بیرتان چوو یەكێتی لە چ كاتێك ڕێككەوتنی لەگەڵ حزبەكەی ئێوە واژوو كرد، لە خۆتان ناپرسن ئەوكات دۆخی حزبەكەتان لە چ ئاستێكدا بوو؟ ئەی لە خۆتان ناپرسن جگە لە یەكێتی هیچ حزبێكی تر ئامادەیی هەبوو دەستتان بگرێ و لەو نەهامەتییەی تێی كەوتوون دەرتان بێنێت؟. 
"كامەمان یاریی ناشیرین دەكەین، ئێمەی یەكێتی یان ئەوانی گۆڕان؟ ئاخر پێم ناڵێن لە سیستەمی كام وڵات و حكوومەت هەبووە بەشدار لە حكوومەت بكەی و بە زمانی ئۆپۆزسیۆن قسە بۆ گەل بكەیت، ئاخر هەر حزبەكەی ئێوە نەبوو بە رۆژ لە حكوومەت بەشدار و بە شەویش بە دەنگێكی زوڵاڵی ئۆپۆزسیۆن بە چاوێكی فرمێسكاوی تیمساحی خۆڵتان دەكردە چاوی خەڵك و شین و ڕۆڕۆتان بۆ خەڵك دەكرد، تا خەڵك و حزبەكەی خۆتان بەم رۆژە نەهامەتییە گەیاند؟" كادرەكەی یەكێتی وای نووسیوە.
لای خۆیەوە مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێڕیی مەكتەبی سیاسیی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان كە هەر لە سەرەتاوە لەگەڵ رێككەوتنەكە نەبوو، لە كۆڕێكدا ڕۆژی دووی شوبات/فێبرایەری ئەمساڵ 2017، لە شارۆكەی كەلار /ناوەندی یەكەی كارگێڕیی گەرمیان/ گوتی، ئێمە لە سلێمانی و هەڵەبجە و گەرمیان و ڕاپەڕین گۆڕانمان لەگەڵدایە، بۆ پاراستنی ئارامی ئەو ناوچانە كە پێگەمان لێی هەیە، ناكرێ دەسبەرداری ڕێككەوتنمان بین لەگەڵ گۆڕان.

ئازاد تۆفیق ئەندامی مەكتەبی راگەیاندنی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان دوێنێ سێشەم بە"وشە"ی ڕاگەیاند، "ئەو ڕێككەوتنە ماوەی ساڵێكی بەسەردا تێپەڕی، ڕێككەوتنێكی زیاتر لۆكاڵییە لە نێوان گۆڕان و یەكێتی بۆ ئەو پۆستانەی بەپێی بەركەوتەی هەڵبژاردن دەدرێن بە گۆڕان، ئێستەش بەپێی ئەو ڕێككەوتنە پارێزگار و بەڕێوەبەری گشتی و قایمقام و بەڕێوەبەری شارەدێیان پێ دراوە". 
"پێمان وایە ئەو ڕێككەوتنە هەر بەو شێوەیە جێبەجێ دەكرێت، تا ئاستێكی باش جێبەجێش كراوە، ئەگەر گۆڕانیش گلەیی و گازندەی هەیە ئەوە شتێكی ترە، یەكێتی كە ئامادە بووە پۆستی پارێزگار بدات بە گۆڕان، بۆچی پۆستی بەڕێوەبەری شارەدێ یان قایمقامێكی پێ نادات؟". تۆفیق وای گوت.
لەبارەی قەبارەی ڕێككەوتنە و هەڵوێستی تری هەردوو حزب بەگوێرەی ڕێككەوتنەكە، ئەو كادرە میدیایییەی یەكێتی رای دەگەیەنێت، "گۆڕان دەبێ بە ڕوونی ئەوەی لەبەرچاو بێ لەو ڕێككەوتنە تەنیا چاوەڕێی پۆستە لۆكاڵییەكان بكات و لەوە زیاتر چاوەڕێی هیچی تر لە یەكێتی نەكات. هیچیتر چاوەڕوان نەكات". 

بەرەنجام
بە هەموو پێوەر و هاوكێشەكانی ئێستە لە واقیعی گۆڕەپانی سیاسیی هەرێمی كوردستان هەن، ئەو ڕێككەوتنە بە تەواوی لە بەرژەوەندیی یەكێتیی نیشتمانی كوردستان شكایەوە، یەكێتی نایەوێ هەڵەكەی پارتی دووبارە بكاتەوە، كاتێك پارتی لە پێكهێنانی حكوومەتی بنكەفرەوان لەگەڵ گۆڕان خەریكی ڕێككەوتن بوو، باسی لە نەمانی یەكێتی دەكرد، بۆیە پێوەندییەكانی یەكێتی و پارتی تا ئاستێكی خراپ ڕۆیشتن، سەرەڕای ئەوەی ڕێككەوتنی ستراتیجی لە نێوان هەردوولا هەبوو. سەرەنجام گۆڕانیش نەبوو بەو بەدیلە بۆ پارتی و شوێنی یەكێتیی بگرێتەوە، بە پێچەوانەوە گۆڕان پڕۆژەی دەستووری هەرێمی كوردستانی بە پارتی گەڕاندەوە پەرلەمان، بەناوی سازان و كۆدەنگی نیشتمانی، دواتر بایدایەوە و ئەو نیو دەستوورەی كوردستان هەیبوو، ئەویشی لەبار برد.
گۆڕان نەك رەچاوی رێككەوتنەكەی لەگەڵ پارتی نەكرد، بگرە چووە سەنگەری دژەوە و رابەرایەتی فراكسیۆنەكانی كرد بێ حیسابكردن بۆ پارتی كە گەورەترین فراكسیۆنی پەرلەمانە، پڕۆژەیاسای هەمواری یاسای سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان دوای خوێندنەوەی یەكەم، خوێندنەوەی دووەمیشی بۆ بكەن و هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێم بهێننەوە ناو پەرلەمان و بە ویستی خۆیان پڕۆژەكە هەموار بكەنەوە. بەڵام رێژەی یاسایییان پێ پڕ نەكرایەوە.
یەكێتی لەمەدا پەندی وەرگرتووە و دەزانێ گۆڕان جێی متمانە نییە و پارتی ئەو هەموو پۆست و پێگەیەی پێ دا هەر نەبوو بە حزبێكی جێگیر لە دیدی سیاسیدا، بێگومان هەر كاتێكیش یەكێتی پشت لە پارتی بكات و بە تەواوی متمانەی بە گۆڕان بێ، هەمان سیناریۆی لەلایەن گۆڕانەوە بەسەردا دەسەپێنرێتەوە، بۆیە حزبەكەی مام دەیەوێ وەك ئەو پەندە كوردییە بەردەوام بێ لە مامەڵەكردن لەگەڵ هەردوو حزب، بە جۆرێك نایەوێ لەگەڵ هیچ لایەك بگات بە مریشكە ڕەشە. بەمەش وای كردووە ئێستە هەردوو حزب، هەم گۆڕان و هەم پارتی بۆ پرۆسە سیاسییەكەی كوردستان و خستنەوە سەر ڕێگەی دروستی خۆی، پێویستیان بە یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانە.
ڕەنگە ئەمە لە ژیری یەكێتی بۆ سیاسەت نەبێ، بەڵكو پەرتبوون و ترازانی ناو حزبەكە و دابەشبوونی بۆ سەر دوو باڵ و چەند پەروانەیەك، وای كردووە هیچ كات ئەو حزبە خاوەن بڕیاری یەكلاكەرەوە نەبێ بۆ هیچ پرسێك، بەڵكو كات دەكوژێ و خۆی لەگەڵ هیچ یەكێك لە پرسەكان یەكلا نەكاتەوە و تەنیا لەگەڵی دەڕوات. بەڵام بەهۆی ڕێككەوتنەكەوە هەرچۆنێك بێ، یەكێتی توانی گۆڕان و ناڕەزایەتییەكانی زۆنی سەوز و نیلی كپ بكاتەوە و هێرشی میدیاكانی گۆڕان بۆ سەر ئەو حزبە و بەرپرسانی ڕابگرێت، ئەگەرچی پێشتر تەخوین و تەكفیری یەكتریان دەكرد. جێبەجێ نەكردنی ڕێككەوتنەكە واتە مانەوەی سەدان پۆستی هەڵەبجە و سلێمانی و گەرمیان و ڕاپەڕین بە دەست یەكێتییەوە، لە كاتێكدا بە گوێرەی دەرئەنجامی هەڵبژاردن زۆر لەو پۆستانە بەركەوتەی بزووتنەوەی گۆڕانن.
بزووتنەوەی گۆڕان لە ڕێككەوتنەكە زیانمەندی یەكەم بووە، ئەوان لەو بڕوایەدان یەكێتی لە هەموو پرسەكاندا هاوڕایان دەبێ، بەڵام یەكێتی دووپات لەوە دەكاتەوە كە ڕێككەوتنەكە لۆكاڵییە و بۆ دابەشكردنی پۆستەكانە لە سلێمانی و هەڵەبجە و گەرمیان و ڕاپەڕین، هاوكات بۆ پاراستنی ئارامی و سەقامگیری ناوچەكەیە، /ئەم گوتە باوەی یەكێتی وا لێك دەدرێتەوە كە گۆڕان هۆی سەرەكیی ئاژاوە و تێكدانە ئەگەر رێك نەكەون لەگەڵی/ بەڵام بۆ پۆستەكانیش یەكێتی زۆرینەی پۆستەكانی تا ئێستە هەر لای خۆی گل داوەتەوە.
پاش دەستكێشانەوەی پارێزگاری سلێمانی لە پۆستەكەی، پۆستی پارێزگاری ئەو شارە بە وەكالەت بە بزووتنەوەی گۆڕان درا، بەڵام سەردار قادر نوێنەری گۆڕان و پارێزگاری سلێمانی بە وەكالەت بەهۆی بێدەسەڵاتی وازی لە پارێزگاری سلێمانی هێنا و جارێكی تر جێگرێكی تری پارێزگاری سلێمانی كە یەكێتییە پۆستی پارێزگاری پێ درایەوە، بەمەش گۆڕان "ئەمیشی چوو ئەویشی چوو"، چونكە زۆرترین كورسی ئەنجوومەنی پارێزگا گۆڕان بەدەستی هێنا /12 كورسی/، كەچی تا ئێستە پۆستی پارێزگاری سلێمانییان پێ نەدراوە، جگەلەوەش زۆرجار بەرپرس و كادرانی یەكێتی هەڵوێست بە گۆڕان دەفرۆشنەوە و دەڵێن، كاتێك پارتی ڕێككەوتنی لەگەڵ هەڵوەشاندنەوە، كەس نەبوو مامەڵەتان لەگەڵ بكات و گۆشەگیر مابوونەوە، ئێمە ڕێككەوتنمان لەگەڵ واژوو كردن، بۆیە دەبێ ئەو دۆخە بە باشی تێ بگەن و زۆر گلەیی لە جێبەجێ نەكردنی ڕێككەوتنەكە نەكەن.
هەرچەندە بزووتنەوەی گۆڕان واژووكردنی ڕێككەوتنی لەگەڵ یەكێتی لە ساڵی ڕابردوو، وەك دەرچەیەك بۆ هاتنە ناو گۆڕەپانەكە و فشاری زیاتر بۆ سەر پارتی لێك دایەوە، بەڵام لە ئەنجامی ڕێككەوتنەكە بەهیچ شێوەیەك ئەمەی دەست نەكەوت و دۆخەكە بێ ئەوەی بەو شێوەیە بێ كە گۆڕان چاوەڕوانی دەكات، بەردەوامە. بەو پێیە گۆڕان ئەگەر بەراوردی ڕێككەوتنی لەگەڵ پارتی بە ڕێككەوتنەكەی لەگەڵ یەكێتی بكات، دوو دنیای تەواو جیاوازی بۆ دەردەكەوێ، بەڵام ئێستە كە نزیكە لەگەڵ پارتی بگات بە بنبەست و یەكێتیش ڕێككەوتنە واژووكراوەكەی نێوان نەوشیروان مستەفا و كۆسرەت ڕەسووڵ جێبەجێ ناكات، ئیتر هیچ ئاسۆ و پێشكەوتنێك لە بەرچاوی گۆڕان ڕوون نییە.
گۆڕان ئەوەیشی بۆ دەركەوت كە ئەگەر لەگەڵ یەكێتی بە گفتوگۆ و ڕێككەوتن نەگات، زۆرینەی دەنگی سلێمانیش بێنی، نابێت بە حوكمڕانی حكوومەتە ناوخۆیییەكانی ناوچەكە، ئەگەر لەگەڵ پارتیش ڕێككەوتنی نەبێ، ئەوا لە حكوومەتی هەرێمی كوردستان پشك و پێگەی نابێت.
لەو ڕوانگەیەوە تاكە ڕێی بەردەم گۆڕان بریتییە لە دوو بژاردە، یان بوونەوە بە ئۆپۆزسیۆن هاوشێوەی خولی سێیەمی پەرلەمانی كوردستان و دەستكێشانەوە لە پۆست و پلەی حكوومەتە خۆجێییەكان و حكوومەتی هەرێمی كوردستان، لە دروشمی "بەرەو دەسەڵات بۆ دووبارە بەرەو ئۆپۆزسیۆنبوون" هەنگاو بنێ، یاخۆ دەبێ لەگەڵ یەكێتی و پارتی ڕێك بكەوێ، تا یەكێتی چیتر بەو شێوەیە یاریی چاوشاركێی لەگەڵ نەكات، بەڵام بژاردەی دووەم كارێكی ئەستەمە، چونكە گۆڕان هەنگاوی نا تا گەیشت بە خاڵێك، ئێستە گەڕانەوەی ئەستەمە، بەتایبەت لە جارێكی تر ڕێككەوتنەوە لەگەڵ پارتی دیموكراتی كوردستان.
كەواتە باشترین بژاردە بۆ بزووتنەوەی گۆڕان وەك چۆن ڕێككەوتنەكەی لەگەڵ پارتی شكاند، بۆ خۆدەربازكردن لەو یارییەی یەكێتی لەگەڵیدا دەیكات، پێویستە ڕێككەوتنەكەی لەگەڵ یەكێتیش تێك بشكێنێت و جارێكی تر بگەڕێتەوە بۆ قۆناغی دروستبوونی حزبەكە، لە خاڵی سفرەوە دەست پێ بكاتەوە. بەڵام بە دنیابینییەكی سیاسیی روونتر و جێگیرەوە.


باز + هۆشیار



وشە - باز ئه‌حمه‌د