لەكاتێكدا هەولێر و بەغدا لەسەر یاسای نەوت و گاز رێك نەكەوتوون، بەڵام پەرلەمانی عێراق پڕۆژە یاسای نەوت و گازی خزاندووەتەوە ناو دوا كۆبوونەوەی خۆی كە بڕیارە 17ی ئەم مانگە ئەنجام بدرێت. سەرۆكی لیژنەی نەوت و وزەی پەرلەمانیش دەڵێت لەم خولەدا پڕۆژە یاسای نەوت و گازم نەبینیوە.
پرسی رێكخستن و ئیدارەدانی سێكتەری وزە لە عێراق، دوای 2003و بە گوێرەی دەستووری هەمیشەیی عێراق لە مادەكانی 111 و 112ی دەستووردا بە وردی باس كراوە، لەسەر بنەمای هەردوو مادەكەش ساڵی 2007 هەولێر و بەغدا لەسەر رەشنووسی یاسایەك رێككەوتن، بەڵام دواتر لە بەغدا دەستكاری ناوەڕۆكەكەی كرا و بەهۆیەوە حكوومەتی هەرێمی كوردستان رەتی كردەوە بچێتە ژێرباری پڕۆژەكە و دواتریش هەردوولا رێككەوتن لەسەر چۆنیەتی ئیدارەدانی سێكتەری وزە تا ئەو كاتەی یاسایەكە لە پەرلەمانی عێراق بە رەزامەندی هەردوولا دەردەچێت.
دوای 11ساڵ، بەهۆی رووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەر و گۆڕانكاری لە باڵانسی هێز، حكوومەتی عێراق كۆمەڵێك رێوشوێنی سیاسی دژ بە هەرێمی كوردستان گرتەبەر، لە پێنجی مانگی رابردووش لە پەرلەمانی عێراق یاسای كۆمپانیای نەوتی نیشتمانی پەسند كرا كە خۆی لە 22 مادە دەبینێتەوە، دواتریش وەزارەتی نەوتی عێراق لە دادگای باڵای فیدڕاڵ لەسەر فرۆشتنی نەوت بەشێوەیەكی راستەوخۆ لەلایەن حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە لە 24ی حوزەیرانی 2015، سكاڵای لەسەر وەزارەتی سامانە سروشتییەكان تۆمار كردووەو دانیشتنەكەش بۆ رۆژی شەشی مانگی داهاتوو دواخراوە.
لە نوێترین هەوڵیشدا قسە لەسەر ئەوەیە هەیە كە یاسای نەوت و گاز لە دانیشتنی پەرلەمانی عێراق لە رۆژی سێشەم 17ی نیسان، لە بەرنامەی كاردا هەیە و چاودێرانیش دەڵێن بەغدا بەرانبەر بە هەرێمی كوردستان هەنگاو بە هەنگاو كار دەكات.
زاهیر مەجید، مامۆستای زانكۆ و پسپۆر لە بواری وزە و نەوت دەڵێت، ئەوەی بەغدا دژ بە كوردستان ئەنجامی دەدات هەنگاو بە هەنگاوە و سوودی لە گۆڕانكاری لە باڵانسی هێز بینیوە.
زیاتر گوتی، تەنانەت دەرچوونی یاسای كۆمپانیای نەوتی نیشتمانیش لە داهاتوودا مەترسی بۆ سەر سێكتەری نەوتی كوردستان دروست دەكات، ئەگەریش لە دانیشتنی پەرلەماندا قسە لەسەر یاسایەكە بكەن بێ رێككەوتن لەگەڵ هەرێمی كوردستان پێچەوانەی دەستوورە، چونكە لە مادەی 112 زۆر بە روونی دەڵێ دەبێت عێراق لەگەڵ هەرێمەكان و پارێزگا بەرهەمهێنەكانی نەوت بە هاوئاهەنگی ئیدارەی نەوت بدەن.
ئارێز عەبدوڵڵا، سەرۆكی لیژنەی نەوت لە پەرلەمانی عێراق لە لێدوانێكی تایبەت بە "وشە" دەڵێت ماوەی سێ ساڵ و نیوە هیچ پڕۆژە یاسایەكی نەدیوە بە ناوی یاسای نەوت و گاز.
ئەوەشی خستە ڕوو، ئەگەر پڕۆژەكەش بخرێتە ناو دانیشتنی پەرلەمان ئەوا تەنیا خوێندنەوەی یەكەمی بۆ دەكرێت و ئەو كاتەی تەمەنی پەرلەمان ماویەتی ناتوانرێت پڕۆژەكە بكرێت بە یاسا و دەنگی بۆ بدرێت.
زیاتر گوتی، "رەنگە دانیشتنەكە هەر رێژەی یاسایی تەواو نەبێت تا دانیشتنەكە ئەنجام بدرێت". زیاتر گوتی "دەرچوواندنی یاسایەكە لەم قۆناغەدا لە بەرژەوەندی هەرێمی كوردستان نابێت". لەبارەی كۆمپانیای نەوتی نیشتمانیشەوە ئاماژەی بەوە دا كە مافەكانی هەرێمی كوردستانی دابین كردووە و دەستی كوردستانیش نابەستێت لە فرۆشتنی نەوتەكەی.
هاوكات تارق گەردی، ئەندامی لیژنەی نەوت لە پەرلەمانی عێراق دەڵێ لە سەرەتای ئەم خولەدا پڕۆژەیەك هێنرایە پەرلەمان و خوێندنەوەشی بۆ كرا، بەڵام دواتر حكوومەت خۆی كشاندیەوە.
تارق ئەوەشی خستە ڕوو بوونی وەها پڕۆژەیەك لەناو خشتەی كاردا موزایەدەی سیاسییە، جگە لەمە هێشتا دیار نییە كام پڕۆژە خراوەتە خشتەی دانیشتنەكە، چونكە دوو پڕۆژە هەبوون، یەكیان 2007 هاتبووە پەرلەمان و ئەوەی تریشیان 2013، بەڵام حكوومەتی عێراق هەردووكیانی كشاندەوە.
زیاتر گوتی، "ئێستا نازانین كام پڕۆژەیە، جگە لەمە هەر پڕۆژەیەك بێتە پەرلەمان دەبێت سەرەتا لە لیژنەكان گفتوگۆی لەسەر بكرێت پاشان بەرز دەكرێتەوە بۆ دانیشتنی پەرلەمان، بۆیە ئەوەی هەیە یان دەبێت خوێندنەوەی یەكەمە یانیش خوێندنەوەی دووەمە".
روونی كردەوە، "بێگومان بوونی پڕۆژەكە بێ رێككەوتن لەگەڵ هەرێمی كوردستان خراپ سوودبینینە لەو دۆخەی هەیە كە باڵانسی هێز بەلای ئەواندایە و زۆرینەی شیعەش هەرچی بیانەوێت تێی دەپەڕێنن و سوننەكانیش هەر لایەنێكی بە رەنگ و دەنگێك بوونەتە پاشكۆی ئەوان، لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا پرسەكە دەكەوێتە خولی داهاتوو".
لای خۆیەوە زانا روستایی، پەرلەمانتار و ئەندامی لیژنەی یاسایی ئاماژە بۆ ئەوە دەكات، هێشتا كارنامەی دانیشتنەكە بڵاو نەكراوەتەوە، بۆیە مەرج نییە ئەوەی بڕیاردەری سەرۆكایەتیی پەرلەمان دەیڵێت راست بێت، چونكە دەیان پڕۆژە یاسا ماونەتەوە و هەیانە خوێندنەوەی دووەمیشی بۆ كراوە كە چاوەڕێی دەنگدان دەكات.
زیاتر گوتی، "لە خولی سێیەمی پەرلەمانی عێراق تەنانەت خوێندنەوەی یەكەمیش بۆ پڕۆژەكە نەكراوە، جا چۆن دەخرێتە كارنامەی دانیشتن؟ بۆیە موستەحیلە بخرێتە كارنامەكە". زیاتر گوتی "لە خولی دووەمەوە پڕۆژە یاسای نەوت و گاز لە پەرلەمانی عێراق هەیە، بەڵام لەم خولە خوێندنەوەی یەكەمیشی بۆ نەكراوە، بۆیە ئەوەی دەگوترێت ئەگەری زۆرە راست نەبێت".
بڕیارە رۆژی 17ی ئەم مانگە پەرلەمانی عێراق دوا دانیشتنی خۆی ئەنجام بدات و تێیدا لە پاڵ كۆمەڵێك پڕۆژە یاسا، بە قسەی عیماد یۆخنا، بڕیاردەری پەرلەمان پڕۆژە یاسای نەوت و گازیش بخرێتە دانیشتنەكەی پەرلەمان.