سروە فەریق دووەم ژنە كوردە لە فینلەندا لەناو بیانییەكان دەبێتە كەسێكی نموونەیی و لە رێوڕەسمێكی فەرمیدا "ناسناوی پەنابەری ساڵ"ی لەو وڵاتە پێ بەخشرا. هەمان رۆژ هەواڵەكە لە "وشە" بڵاو بووەوە. بەڵام بۆ روورنكردنەوەی وردەكاری خەڵاتەكە و كارەكانی سروە، "وشە" دیمانەیەكی لەگەڵ ئەنجام دا.
وەك ژنێكی كورد چۆن باس لە گەیشتن بەو ناسناوە دەكەیت؟
خەڵاتی پەنابەری ساڵ كە ساڵانە لەلایەن ڕێكخراوی هاریكاریی پەنابەران، لە فینلەندا دەبەخشرێت، بۆ ئەمساڵ بە من بەخشرا و بوومە خاوەن ناسناوی "پەنابەری ساڵ"، وەك نەریتێكی ساڵانە لە چەندان بواری جیاواز لە فینلەندا لەڕێی دەستنیشانكردن و هەڵبژاردنی كەسایەتییە بەهێزەكانی ساڵ ناوی كەسایەتی ساڵ دیاری دەكرێت و خەڵاتی پێ دەبەخشن بەهۆی كاریگەری لەسەر كۆمەڵگە.
ئەو دامەزراوەیەی ئەو ناسناوەی پێ بەخشی سەر بەچ وڵاتێكە و كێ لەگەڵ تۆ گەیشت بەو ناسناوە؟
ئەو دامەزراوەیە دامەزراوەیەكی باڵای سەربە نەتەوە یەكگرتووەكانە لە فینلەندا، ئەمساڵ ناسناوی پەنابەری ساڵی بەدوو كەسایەتی بەخشیوە كە یەكێكیان كوڕە گەنجێكی ئەفغانییە و ئەویتریان ژنە كوردێكی نیشتەجێی فینلەندایە، لە پاڵ ناسناوەكە بڕوانامە و خەڵاتی ڕێزلێنانمان پێ بەخشراوە .
دڵخۆشی بەو ناسناوە؟
بێگومان زۆر پێی دڵخۆشم، ئەو كارانەی كردوومە لەلایەن كەسانی تریشەوە مایەی پەسەند و ستایش بوون، ئەمە بۆ من مانای گەورەی هەیە و هاندەرم دەبێت لە ئایندەدا، تەنانەت دەرفەرتم بۆ دەكاتەوە دەست بۆ كاری تریش بەرم .
تا چەند لە چالاكییەكانت خزمەت بە میلەت و خاكەكەت وەك كورد و كوردستان دەكەیت؟
چالاكییەكانم هەم لە كوردستان و توركیا و فینلەند بەشێوەیەكی بەربڵاو لە میدیاكانەوە بڵاو كراونەتەوە و سەرەنجام بووە مایەی بەخشینی ئەو خەڵاتە پێم. ناوەڕۆكی تەواوی چالاكییەكانم لە سەرچاوە و ئامانجی مرۆییەوە سەرچاوەیان گرتووە. بینینی ئەنجامی ئەوەی كار و چالاكییەك خزمەت بەو ئامانجە دەكات، دەبێتە مایەی پەیداكردنی متمانەی زیاتر بۆ بەردەوامبوون و پەیداكردنی باوەڕێكی قووڵتر بۆ گەیشتن بەئامانجە مرۆیییەكان .
كاتێك كوردێك لە وڵاتانی دنیا دەبێتە پاڵێوراو یا سەركەوتوو دەبێت لە بوارێكی جیاواز، ئیرەیی پێ دەبرێ، بۆچی كورد چاوی بە سەركەوتنەكانی خۆی هەڵنایەت؟
ئاسایییە كەسانێك وا بزانن كە لە وڵاتانی تریش هەموو دەسكەوتێك سەرچاوەیەكی نایاسایی و پێوەندی لە پشتەوەیە، من هیچ گلەییەكم لێیان نییە، بەڵام خۆشبەختانە لە وڵاتێك دەژیم كە یاسا بە كردەوەش بوونی هەیە.
پەنابەری چ مانایەك دەگەیەنێت لەلای تۆ؟
دەستەواژەی پەنابەر ناوەكەی بەخۆیەوەیە، كەسێك كە نەتوانێت چیتر لە وڵاتی خۆی بژی، ناچار دەبێت پەنا بۆ شوێنێكی باشتر بەرێت تا ژیانێكی ئارام بۆ خۆی دابین بكات، ئەمە هیچ خۆشی و سەركەوتنێكی تێدا نییە و ئازار و مەینەتی و كۆمەڵێك ئاستەنگی خاڵی هاوبەشی زۆربەی زۆری پەنابەرانن.
تا ئێستە چەند جار ئاوارە بوویتە تا گەیشتوویت بەو ناسناوە؟
لە ژیانمدا سێ جار ئاوارە بووم، واتە ئازار و دەردەسەری زۆرم چەشتووە و دەستەواژەی شانازی گەلێك دوورە لێوەی، وێڕای ئەو هەموو سەختییانەی بەسەرمدا هاتوون توانیومە لێی دەربازبم و یاریدەدەری كەسانی تریش بم، ئەمە سەركەوتن و شانازی نییە، بەڵكو ستایش و پێزانینە، بریا پێویستی نەكرایە هیچ كات ئاوارە بوومایە، وەك تریش بۆ هەر پەنابەرێك لە باشترین حاڵەتدا مانەوە لە ژیان ڕەنگە گەورەترین سەركەوتن بێت.
بەنیاز نیت بگەڕێیتەوە بۆ كوردستان؟
ئەوەی كە دەگەڕێمەوە بۆ كوردستان یا نا، پێوەستە بەهەلومەرج و پێداویستی ژیان لە ساڵانی ئایندەدا و ناتوانم لەسەر هیچ هۆكارێك بڕیاری پێشوەخت بدەم.
ئەو چالاكییە لە كەیەوە بەردەوامە و كێ یەكەم كەس بوو بووە خاوەن ئەو ناسناوە؟
ئەو چالاكییە ماوەی 20 ساڵە لەسەریەك بە بەردەوامی ساڵانە بەڕێوە دەچێت، یەكەم كەس ژنە كۆچبەرێكی عێراقی بوو.
لەبارەی ئاوارەبوونەكانت لە كوێ و بۆ كوێ ئاوارە بوویتە؟
بەڵێ سێ جار ئاوارە بووم، جارێك لە كەركووك بۆ هەولێر و لەوێ لەگەڵ هاوژینەكەم و چەند هاوڕێیەكم ڕێكخراوێكمان بۆ داكۆكیكردن لە ئاوارە دروست كرد. بەو هۆیەشەوە هەڕەشە بۆ سەر ژیانی خۆم و خێزانەكەم دروست بوو. دواتر دوای تیرۆركردنی هاوژینەكەم لە نەوەتەكانی سەدەی ڕابردوو هەولێرم جێ هێشت و چوومە شارێكی تری كوردستان. ساڵی 1998 رووم كردووەتە توركیا، نزیكەی ساڵ و نیوێك لە توركیا مامەوە و لەپاڵ نەهامەتی و دەردەسەرییەكانی ژیانی ئاوارەیی نەوەستام و كارم لەگەڵ چەند ڕێكخراوێك كرد، ئەو ڕێكخراوەشمان دروست كردەوە كە لە هەولێر هاوژین و ئامۆزاكەمی لەسەر تیرۆر كرا.
كەی لە فینلەندا وەك پەنابەر قبووڵ كرایت؟
ساڵی 2000 لەلایەن فینلەنداوە وەك پەنابەر قبووڵ كرام و لە دوای پێكهێنانی ژیانێكی نوێ، ئێستە لەگەڵ هاوژین و دوو منداڵەكەم دەژیم.
ئێستە كاری خۆبەخشی دەكەیت؟
لە فینلەندا كۆڵم نەداوە و نەوەستاوم و هەر خەریكی هاوكاریكردنی كۆچبەران بوومە، ڕۆژی واهەبووە 16 سەعات وەك خۆبەخش لە خزمەتیان كارم كردووە، دواتر توانیم لە ڕێكخراوەكەمان ببم بە كادرێكی فەرمی، ماوەی دوو ساڵە پڕۆژەیەك لە بواری ژیان و ئیشكردن بۆ كۆچبەر و پەنابەران بەڕێوە دەبەم، دەیان ژن لە پڕۆژەكەی من و هاوڕێكانم سوودمەند بوونە و سوودیان وەرگرتووە، دەرفەت بۆ ئەوانەش دەكەینەوە كە بەهۆی ژیانی تایبەت، منداڵ یا كێشەی تایبەتی نەیانتوانیوە فێری زمان ببن و بەو هۆیەوە لە كار و قوتابخانە و كۆمەڵگە دابڕاون، هەفتەی دوو ڕۆژ بۆ ئەوان و دوو ڕۆژ بۆ كۆچبەرە تازەكان خول دەكەینەوە، لەگەڵ فێربوونی زمان خولی هۆشیاركردنەوەیان بۆ دەكەینەوە و دواتر هەوڵی خوێندنیان بۆ دەڕەخسێت یا هەلی كار دەدۆزنەوە.
دەڵێن پێشتر ئەو ناسناوە تەنیا بۆ ژنان بوو و ئێستە پیاوانیش دەگرێتە خۆ، ئەمە راستە؟
بەڵێ پێشتر ئەو ناسناوە تەنیا بۆ ژن یوو، بەڵام دوو ساڵە یاساكەی گۆڕاوە و ئەوە دووەم جارە بە ژن و پیاوێك دەبەخشرێ، ئەمساڵ لە پاڵ مندا پەنابەرێكی ئەفغانیش ئەو ناسناوەی پێ بەخشرا .
كێ بوون ئەوانەی هاوكارییان كردی بۆ گەیشتن بەو ناسناوە؟
هەریەك لە بنار مستەفا و دورا پوهاكا منیان بۆ ئەو خەڵاتە كاندید كرد.
زیاتر كار لە چ بوارێك دەكەیت؟
لە فینلەندا كار بۆ شیاندنی كۆچبەران دەكەم لەگەڵ كۆمەڵگەی فینلەندی، بەڵام لە دیدی فینلەندییەكانەوە هەر پەنابەرە، وەك ئەوەی كەسێكی نموونەیت هەوڵی ئەوە دەدرێت كە ببمە نموونەیەكی باش بۆ پەنابەرانی تری ئەو وڵاتە، بێگومان شانازیی بەوە دەكەم و سوپاسی ئەو كەسانەش دەكەم كە هەڵیانبژاردم و پشتگیرییان كردم.
پرۆفایل
سروە خەڵكی باشووری كوردستانە و ماوەی 18 ساڵە لە 20 ساڵە لە دەرەوە دەژی، بەهۆی چالاكییەكانیەوە لە هەریەك لە بوارەكانی مافی مرۆڤ و مافە مەدەنییەكانی ژنان و پەنابەران دوای هەڵبژاردنی لەلایەن هەرسێ دامەزراوەی "نایس هارت و رادیۆی سۆما و رێكخراوی ژنانی عێراقی لە فینلەندا"، ناسناوی پەنابەری ساڵی 2018ی فینلەندی پێ بەخشرا.
سروە تەمەنی 45 ساڵە و سێ جار ئاوارە بووە.
وشە/ هەولێر- شاخەوان شێخانی