پشكۆ رەحیم ئەو تەنزنووسە گەورەیەی كورد كە میدیا لێی بێئاگایە

:: AM:09:53:04/07/2018 ‌
پشكۆ رەحیم شاعیر و نووسەری سیناریۆی ساتیر و تەنز، ئەو لە بەریتانیا دەژی و تا ئێستە بەگوتەی خۆی دوور بووە لە چاوپێكەوتنی دەزگەكانی راگەیاندن و بۆ یەكەم جارە "وشە" دیمانەیەكی تایبەت بە نووسینی شیعر و سیناریۆ تەنزەكانی لەگەڵ ساز دەكات.
پشكۆ كە تەنز و شیعرەكانی زۆر بە فراوانی لە تۆڕەكانی كۆمەڵایەتی بڵاون و هەندێكیان ڤیدیۆ و كارەكتەری بۆ دروست كراوە، وەك خۆی هێمای بۆ كرد "بەهۆی دووری لە كوردستان، نە بەرهەمەكانم چاپ كراون و نە دەزگەیەكی راگەیاندنیش پێوەندی پێوە كردووم".

لە كەیەوە دەستت بە نووسینی شیعر كردووە؟
سەرەتای نووسینی شیعر بۆ تەمەنی ۲۳ساڵیم دەگەڕێتەوە كە یەكەم جار دەستم پێ كرد.

سەرەتا ریتمی ئێستە بوو كە پێی دەگوترێت ساتیر، یا شیعری هەجوو بوو، یاخۆ شیعری بە كێش و سەروا؟
بەڵێ، ئەوكاتەش بەهەمانشێوە و ستایلی ئێستە ساتیر بوو، بەڵام زیاتر پێوەندییان بە بارودۆخی ئەو رۆژگارەوە هەبوو، ئەوكات ۱۹۹٦ بوو كە كوردستانم جێ هێشت، ئەو بابەتانەی دەمنووسین بەسەرهاتی ڕووداوەكانی ڕێی قاچاخی هاووڵاتییانی هەرێمی كوردستان بوو، كە بە رێی هات و نەهاتدا كۆچیان بەرەو هەندەران دەكرد، بەڵام من ئەو بارودۆخە تراجیدی و نەهامەتییانەم بە شیعر بەرگێكی تەنزاوی پێ دەكرد، كاتی خۆیشی ئەو شیعرانەم وەك گۆرانی دەگوترانەوە.

زیاتر بە شیعری شێخ رەزا كە بەسەر سیاسییەكانی هەرێمی كوردستاندا گوتوویەتی ناوبانگت پەیدا كرد، ویستت چ پەیامێك بگەیەنن؟
ڕاستە ئەو شیعرەی بە ناوی شێخ ڕەزا گوتم، لە ژوورێكی تۆڕی پاڵتاك خوێندمەوە، زۆر بە خێرایی بڵاو بووەوە، بە چەند جۆرێك كراوە بە ڤیدیۆ و نامە، ئەو شیعرە هەمان ئەو ڕەخنانەی خەڵك بوون كە لە كەموكوڕی و لایەنە نەرێنییەكانی حكوومەت و سیاسییەكان دەگیران، بەڵام من وەك وەكیلی شێخ و بە زمانی شێخ ڕەزا نووسیمەوە.

بەڵام ساتیرە شیعرەكانت تەنیا لە بازنەی سیاسیدا نین، بەڵكو رەنگدانەوەی لە بابەتی كۆمەڵایەتی و خۆشەویستیشدا هەیە، پێت وایە بەو شێوە جیاوازە پەیامەكانت باشتر دەگات؟
 پێم وایە ئەوەی بە ساتیر یان بە شێوەیەكی گاڵتەئامێز و بە چەند دێڕێكی (وەزن و قافیە) دەیگەیەنیت بە خوێنەر، یان بیسەر هەمان بابەتی دوور و درێژە، بەڵام باشتر وەردەگیرێت، بۆیە پێویستە ساتیرەشیعر بچێتە هەموو بوارەكانەوە، چونكە خۆمان بوونمان هەیە و بەشدارین لە هەموو ئەو بوارانەدا، ئەو رەخنەیەی كە تەنز لە رووی كاریگەری و زوو بڵاوبوونەوە و هەمیش لەلایەن وەرگرەوە هەیەتی، بابەتی تر كەمتر كاریگەریی دروست دەكات. بۆ نموونە ئەگەر بە تەنز رەخنە لە سیاسییەك بگری لێت وەردەگرێت، وەك لەوەی بە زمانێكی زبر.

چۆنە تا ئێستە بەرهەمەكانت نەكراون بە پڕۆژەی كتێب، یان قەتیسبوونت لە چوارچێوەی تۆڕێكی كۆمەڵایەتیدا بۆ؟
ئەو بابەتانەی دەیاننووسم هەر لە تۆڕی فەیسبووك و یوتیوب دەبینرێن و دەبیسترێن، پێم وایە ئەوانە كەناڵی باشن بۆ گەیاندن، بۆ پرسی چاپەكەش لە داهاتوودا ئەگەر بوار ڕەخسا، دەیكەم بە كتێب.

زۆر جاریش سیناریۆی تەنز دەنووسی، چۆنە تا ئێستە هەوڵت نەداوە بەرهەمەكانت لەلایەن دەرهێنەر و چەند ئەكتەرێكی كۆمیدیا ببن بە دراما یا شانۆ؟
ڕاستییەكەی زۆر لە خوێنەر ئەو سیناریۆیانەیان پێ سەركەوتووە، بەڵام تا ئێستە نە كەس لەو بوارە پێوەندی پێوە كردووم، نە خۆیشم هەوڵم داوە، ڕەنگە دووریم لە كوردستانەوە بەشێك بێت لە هۆكار.

دراما بیانییەكان لە كەناڵە كوردییەكانەوە تەواوی تی ڤی خێزانی كوردی گرتووەتەوە، ئێوەش توانایەكی باشتان لە نووسینی سیناریۆی كۆمیدیادا هەیە، بەرنامەت نییە ئەو بەرهەمانە لە چوارچێوەی تۆڕی كۆمەڵایەتییەوە دەرباز بكەیت بۆ ناو خێزان بە توانای هونەرمەندانی كوردستان؟ 
ڕاستە بوونی ئەو درامایانە زیانێكی زۆری هەم لە بینەر و هەم بە نووسەر و ئەكتەری كورد داوە، خۆزگە بمانتوانیایە بە هەموومان جێمان بەو درامایانە لێژ بكردایە، من لای خۆمەوە هەرچیم پێ بكرێت ئامادەم، لەسەر ئەو پرسیارەشت كاتی خۆی هونەرمەند سیروان جەمال هات بۆ لەندەن شیعری نامەكانی "عەزە و فاتە"م بۆ خوێندەوە /ئەم دەقە زۆر بەربڵاوە لەناو ئەو كوردانەی سۆشیال میدیا بەكار دێنن و بەدەنگ تۆمار كراوە، بەڵام تا ئێستە كەم كەس خاوەنەكەی دەناسێ كە پشكۆ رەحیمە/، گوتی كاك پشكۆ ئەگەر مامۆستا كەمال سابیر بمایە ئەم شیعرە بۆ ئەو گەوهەرێك بوو، چونكە زمانی كەمال سابیر و ئەداكردنی بۆ ئەم بابەتانە وێنەی نەبوو بیكردایە بە كورتە درامایەكی كۆمیدی، بەڵام بەخوا پشكۆ گیان دوای ئەوە، لەودیو شەستیەوە دەبوون بە دوژمنت، چونكە نامەكان گوزارشت لە خێزانێكی دەرەوەی شار دەكات بۆ لەندەن. بە سیروان جەمالم گوت، من خۆم شارەزووریم، بۆیە شێوەزاری ئەو ناوچەیەم بۆ شیعرە تەنزەكەم هەڵبژاردووە.

ساڵانێكە نیشتەجێی ئەوروپایت، كە بەشێك لە هۆكار بەوە ناو دەبەیت لەم سەردەمی جیهانگیرییەدا ئەوە نابێت بە هۆكار، ئایا هۆكاری سیاسی، كۆمەڵایەتی، ئابووری هەن رێگرت بن، یا نەبوونی كۆنتاكتی خۆتە بە ئەكتەر و دەرهێنەرەكانی كوردستان؟
دووری خۆم بەشێكە و بەشێكیشی نەبوونی پێوەندییە، ئەگەر نا هیچ رێگرییەكی سیاسی نەبووە.

دەكرێ بزانین كاریگەری كام ساتیرنووس و تەنزنووس بەسەر تۆوە بووە تا ئەو رێچكەیە بگری، یاخۆ خۆڕسكە؟
وا بزانم تەمەنم نەگەیشتبوو بە 10 ساڵ، لە كتێبخانەكەی خۆمان لە ماڵەوە دیوانێكی قانعمان هەبوو، شیعرێكی تێدایە باسی دڵداری لادێ دەكات، باسی كوڕ و كچێك دەكات، "پەری خان و شەریف" ئەوەم لە هەموو شیعرەكانی تر بەلاوە جوانتر بوو، دیارە تێگەشتنی من وابوو، شێخ ڕەزا و زۆربەی شاعیرەكانی تر بابەتیان هەیە و زۆربەیانم خوێندووەتەوە.

تۆ لە ناوماڵ و منداڵ و لە كاتی هەڵسوكەوتی رۆژانە دەم بە پێكەنین و قسەخۆشی، یان تەنیا رەنگدانەوەت لەناو سیناریۆ و شیعرەكانی تەنز و كۆمێدیا بوونی هەیە؟
 بە (پێكەنینەوە) ئەو پرسیارە لە ماڵ و منداڵم بكرایە باشتر بوو، بە بڕوای خۆم لە پێكەنین و گاڵتە درێغیم نییە، بەڵام  زیاتر ئەم شێوازە لە نووسین و شیعردا ڕەنگدانەوەی هەیە.

وشە/ خێڵان بەختیار



وشە - تایبه‌ت