ئێران گەمارۆی ئاو و كارەبا دەخاتە سەر باشووری عێراق

:: PM:11:47:08/07/2018 ‌

لەگەڵ دەست پێكردنی وەرزی هاوین پارێزگاكانی باشووری عێراق تووشی تەنگژەیەكی گەورەی پچڕانی تەزووی كارەبا بوونەتەوە و ماڵی هاووڵاتییان بووەتە فڕن،  بەو هۆیەی كە تۆڕەكانی دابەشكردنی تەزووی كارەبا كۆنن و ئێرانیش كارەبای لەسەر ئەو پارێزگایانە بڕیوە و ئەوانەی وێستگەكانی ئاویشیان پەك خستووە، لەلایەكی تر بەهۆی سیاسەتەكانی ئێران ئاوی شەتولعەرەب لە بەسڕە سوێری زیادی كردووە و زیانی بە سامانی ماسی گەیاندووە.

ئەمڕۆ پارێزگای بەسڕە خۆپێشاندانی هاووڵاتییانی پارێزگاكەی بەهۆی كەمی كارەبا و ئاو و هەلی كاركردن و خزمەتگوزارییەكان بەخۆیەوە بینی كە لە بەرانبەردا هێزە تەناهییەكان رووبەڕووی خۆپێشاندەران بوونەوە و بەو هۆیەشەوە ژمارەیەكیان لە نێوان كوژرا و بریندار بوونە قوربانی.

پۆلیسی بەسڕە كە لەلایەن هۆزەكانی ئەو پارێزگایە بە كوشتن و برینداركردنی ژمارەیەك خۆپێشاندەر تۆمەتبارە دەڵێت، پۆلیس گولەی بۆ بڵاوە پێكردنی خۆپێشاندەران بەكار هێناوە لە نزیك شاری بەسڕە. 

لەو كاتەی جەبار ساعیدی، سەرۆكی لیژنەی تەناهی لە ئەنجوومەنی پارێزگای بەسڕە گوتی، ئەمڕۆ یەكشەم ناوچەی باهیلە خۆپێشاندانی بێكارەكانی بەخۆیەوە بینی و داوای كار پێكردنیانیان دەكرد لە كۆمپانیاكانی نەوت كە كەسانێكی زۆر لە دەرەوەی پارێزگاكە لە كەرتی نەوتی بەسڕە كار دەكەن لەو كاتەی بەسڕە پڕیەتی لە كەسانی بێكار. 

زیاتر گوتی، لە خۆپێشاندانەكە رووبەڕووبوونەوە لە نێوان ئەوان و پۆلیس رووی دا و بەو هۆیەوە كەسێك كوژرا و ژمارەیەكیش بریندارن، بۆیە دۆخەكە شێواوە و لێكۆڵینەوە لە رووداوەكە دەستی پێ كردووە.

كوژراوەكە ناوی (سەعد یەعقووب مەنسوورییە) و خەڵكی شارۆكەی مەدینەیە لە باكوری بەسڕە، لەو كاتەی بەسڕە پایەتەختی ئابووری عێراقە و زۆرینەی كێڵگە نەوتییەكانی عێراقی لەخۆ گرتووە و تاكە دەروازەی ئاوی عێراقیشە، بەڵام زۆرینەی خەڵكەكەی بەدەست بێكارییەوە دەناڵێنن.

ئێوارەی ئەمڕۆیش لە بەسڕە ناڕەزایی جەماوەرییەكە بەردەوام بوو و خەڵكی ناوچەكانی گرمە و قیبلە دوو خۆپێشاندانی گەورەیان ساز كرد چەند شەقامێكیان داخست، لە بەرانبەردا هێزە تەناهییەكان ناوچەكەیان گەمارۆ دا. 

موقتەدا سەدر سەركردەی رەوتی سەدر پێ دەچێت لە وانەكە گەیشتبێت كە دەستوەردانی دەرەكی و وڵاتانی دراوسێ دەتوانن دۆخی وڵات چۆن بگۆڕن، بەتایبەتی كە ئێستە عێراق بەدۆخێكی زۆر هەستیاردا تێپەڕ دەبێت كە پەرلەمانی نییە و پەرلەمانی نوێ و حكوومەتیش دیار نییە كەی پێك دەهێنرێن.

سەدر لە تویتێك لە تویتەر نووسیویەتی، داوا لە بارستە سیاسییەكان دەكەم دوور لە دەستوەردانی دەرەكییەوە هەوڵی پێكهێنانی حكوومەتی نوێ بدەن، زیاتر دەڵێت، پێویستە بارستە سیاسییەكان گفتوگۆی پێكهێنانی هاوپەیمانی و دوای ئەوەیش لەگەڵ ئەمەریكا و وڵاتانی دراوسێ ببڕن، چونكە پرسێكی ناوخۆییە.

سەدر ئاماژەی كرد، وا خەڵك لە گەرمی و بێئاوی و بێكارەبایی دەناڵێنن و ئەگەر حكوومەت توانای چارەسەركردنی ئەو كێشانەی نییە با بەپەلە پەنا بۆ وڵاتانی دراوسێ ببات بۆ باشتركردنی دۆخی كارەبا و ئاو و كەرتی تەندروستی و پەروەردە لەبری ئەوەی بۆ پێكهێنانی حكوومەت پەنابان بۆ ببات و ئاماژەی كرد كە داوای بڕینی هەموو هێڵەكانی كارەبای فرایاگوزاری دەكەم كە سیاسەتوانە گەندەڵەكان لەژێر رووناكی و ساردییەكەی دەژین.

هەر لەو بارەوە شێخێكی هۆزی بەنی مەنسوور لە پارێزگای بەسڕە داوای لە پارێزگار كرد كە تا ئەمشەو ئەو كەسەیان رادەست بكات كە خۆپێشاندەرەكەیان كوشتووە ئەگینا ئەوان زیان بە كەرتی نەوت دەگەیەنن، لە بەرانبەردا پارێزگاری بەسڕە دووپاتی كردەوە كە تەقەكەرەكان دەگیرێن و ئەوەیشی فەرمانی تەقەكردنەكەی داوە لەو كاتەی ئەنجوومەنی هۆزەكانی بەسڕە هەردوو حكوومەتی ناوخۆیی و بەغدایان وریا كردبووەوە لەئەگەری توندوتیژی لەگەڵ خۆپێشاندەران.

ئەنجوومەنەكە لە بەیاننامەیەكدا دووپاتیان كردەوە كە ئەوەی روو دەدات بەهۆی كەمتەرخەمی و بەربەرەكانی ئێوەیە لەسەر پۆست و دەسەڵات لەو كاتەی عێراق پارچەپارچە بووە و توركیا ئاومان لەسەر دەگرێتەوە و ئێرانیش ئاوەكەی وا لێ كردووە كەڵكی ئاژەڵیشی نییە، لەو كاتەی خەڵكەكە بۆ پارووی نان خۆپێشاندان دەكات و كەسانێكیش كە هاوار دەكەن بەرووی ستەمكاران دەكوژرێن، بۆیە وریاتان دەكەینەوە.

هاوكات هەر ئەمڕۆ لە شاری كوت خۆپێشاندانی جەماوەری لەدژی كەمی كارەبا و ئاو و خراپی خزمەتگوزاری سەری هەڵدا و ئەوان رێگەكانیان داخست و هێزە تەناهییەكان بەزەبری هێز خۆپێشاندەرانی بڵاوە پێ كردووە.

وەك لە "بەغداد ئەلیەوم" هاتووە، لە راپۆرتێكی رۆژنامەی عەرەبی ئەلجەدید باسی ئەوە دەكات كە بەهۆی سیاسەتەكانی ئاوی ئێرانەوە ئاوی شەتولعەرەب لە بەسڕە دووچاری بەرزبوونەوەی رێژەی سوێری بووە و كاری كردووەتە سەر ژیانی راوچیانی ماسی و زیانی بەو سامانە گەیاندووە، لەو كاتەی 50%ی خەڵكی بەسڕە بێكارن.

رۆژنامەكە دەڵێت، دابەزینی ئاستی هەردوو رووباری دیجلە و فورات و بەتاڵكردنی ئێران بۆ پڕۆژەیەكی نەهێشتنی ئاوی سوێر بۆ ناو شەتولعەرەب وای كردووە كە رێژەی سوێری لە ئاوەكەی زیاد بكات كە هەڕەشەی وەستانی وێستگەی پاڵاوتنی ئاوی رووبارەكە و مردنی ملیۆنان ماسی و زیندەروەری دەریایی دەكات.
 






وشە - مه‌حموود ئیسماعیل