ناوەندی سیاسی و رۆشنبیری ئەمەریكا خەریكی خوێندنەوەی كتێبێكی نوێن لەبارەی گاندی سەركردەی نەمری هیندستان بە ناونیشانی "گاندی: ئەو ساڵانەی دنیایان گۆڕی 1914-1948"، كە تیایدا
راماچاندرا جوهای، نووسەری كتێبەكە ماوەی 20 ساڵ و زیاتریش لەو ساڵانەی تەمەنی گاندی كۆڵییەوە وەك ناونیشانێكی فەخری بە مانای گیانێكی گەورە یان پیاوچاكێك.
موهانداس كرمشاند گاندی " Mohandas Karamchand Gandhi"، (2ی ئۆكتۆبەری 1869- 30ی كانوونی دووەمی 1948)، سیاسەتوانێكی دیار و سەركردەیەكی رۆحی هیندستان بوو لە سەردەمی بزاوی سەربەخۆیی ئەو وڵاتە و پێشەنگی (ساتیاگراهاو) بوو، واتە بەرخودانی ستەمكاری لە رێگەی یاخیبوونی سەرانسەری مەدەنییەوە كە لە دوای بزاوی تەواو بێتوندوتیژی سەری هەڵدا و بووە هۆی سەربەخۆیی هیندستان و رۆشنایی بۆ زۆرێك لە بزاوەكانی مافی مەدەنی و ئازادی لە سەرانسەری دنیا.
گاندی لە هەموو جیهان كەسایەتییەكی ناسراوە بەناوی مەهاتما گاندی، واتە گیانی گەورە، هەروەها لە ناوخۆی هیندستان بە ناوی بابوا ناسراوە، واتە "باوك"، كە لەو وڵاتە بەوە رێزی لێ نرا كە باوكی نەتەوەییە و رۆژی لەدایكبوونیشی كراوەتە پشووی فەرمی و لەو رۆژە ئاهەنگی تیادا دەگێڕدرێت بەناوی "گاندی گایانتی"، و لەسەر ئاستی دنیایش ئەو رۆژە بووەتە رۆژی ناتوندوتیژی.
دوا كتێبی ئەو نووسەرە بەناوی "گاندی بەر لە هیندستان" بوو لە 2013 كە باسی ساڵانی گەنجێتی گاندی و كاركردنی وەك پارێزەر لە باشووری ئەفریقیا دەكات، ئەو كاتەی چەندان شێوازی ئاشتییانەی بۆ ناڕەزایی دەربڕین داهێنا بۆ بەرگریكردن لە رەوەندی هیندستان لەو وڵاتە، بەر لەوەیش كتێبی "هیندستان لە دوای گاندی" نووسی لە 2007 كە باسی چیڕۆكی هیندستان دەكات لە ساتی تیرۆركردنی گاندی لەلایەن توندڕۆیەكی هیندۆسی لە 1948ەوە تا ئەمڕۆ.
كتێبە نوێیەكە گرنگی لەوەدایە كە دەری دەخات گاندی بنیاتنەری تەواوی دنیای نوێیە و كاریگەری لەو بارەوە لە كارڵ ماركس كەمتر نییە، هەروەها نووسەری ئەو كتێبە كە ژمارەی لاپەڕەكانی هەزار و چوار لاپەڕەیە، وەك سەركردەیەكی رۆحی باسی گاندی دەكات بە تێكەڵكردنی وێنەی پەیامبەرێك و سەركردەیەكی سیاسی.
كتێبەكە لە پەیامنێری گۆڤاری "تایم"ی ئەمەریكاییەوە دەست پێ دەكات كە رووماڵی رێپێوانێكی گاندی دەكرد لە 1930 بەرەو دەریا، ئەو بە گاڵتەجاڕییەوە باسی ئەو ستایلی لەسەرخۆی گاندی و شێوازی رۆیشتنی و لاشە داهێزراوەكەی دەكرد لەناو رێپێوانەكەدا، كە ناڕەزایەتی بوو لە بەرانبەر سەپاندنی باجی سەر خێ و ئەو یاسایەی لەو بارەوە فەرمانڕەوایی ئینگلیز لەو وڵاتە سەپاندبوویان. بەڵام لەگەڵ بەردەوامیی رێپێوانەكە گۆڤارەكە تەواو زمانی وەسفكردنی گۆڕی و پەیامنێرەكە ئەوجارەیان گاندی وەك پیاوچاك و پیاوی دەوڵەت باس كرد كە هەڵسەكەوتی كریستیانی وەك چەكێك لەدژی پیاوانێك بەكار هێنا كە خاوەن بیروباوەڕی كریستانی بوون (بەریتانییەكان).
جوهای نووسەری كتێبەكە یەكەم نووسەری ژیاننامە بوو كە دەستی گەیشتە نووسراو و بەڵگەنامە كەسییەكانی گاندی كە لەلایەن دوو لە هاوەڵە نزیكەكانییەوە بە وریاییەوە دەپارێزران و پاسەوانیان لێ دەكرا، لێرەوە دەردەكەوێت كە ناوەڕۆكی كتێبەكە چەند فرەوان و گرنگە و پێویستە بۆ دەرخستنی چۆنیەتی بڵاوبوونەوەی كاریگەرییەكانی گاندی تا دوورتر لە سنوورەكانی هیندستان و لە دەرەوەی شوێنی ئەركە بنەڕەتییەكانی كە بریتی بوو لە مسۆگەركردنی سەربەخۆیی وڵاتەكەی لە بەریتانیا.
گاندی خەڵاتی نۆبڵی بۆ ئاشتی بەدەست نەهێنابوو، بەڵام زۆرێك لەوانەی ئەو خەڵاتەیان پێ بەخشرابوو بە قووڵی پێی سەرسام بوون وەك دالایلاما سەركردەی بووزی و دیزمۆند توتو سەرۆكی قەشەكانی باشووری ئەفریقیا و مارتن لۆسەر كینگ سەركردەی رەشپێستی ئازادییە مەدەنییەكان لە ئەمەریكا و نیلسۆن ماندێلا سەركردەی كۆچكردووی باشووری ئەفریقیا، بووە پاڵنەریش بۆ رەوتی بەرگریكاری مەدەنی ناتوندوتیژ كە چەندان گۆڕانكاری گەورەی لەو سەردەمەی ئێستە دروست كرد.
نووسەر لەو كتێبە زۆر بە جوانی گرنگیدانی گاندی بە وردەكاری سووربوونی لەسەر پابەندی بە وادەكان و رێككاری و لێپرسینەوە لە هەر رووپیەیەك كە خەرج كراوە و وریاكردنەوەی دەسەڵات بەر لە هەر رێوشوێنێك دەیەوێت وەری بگرێت و دووركەوتننەوە لە نەیاریكردنی كەسی و تۆڵەسەندنەوە.
گاندی وریایی دا لەوەی ئەو شێوازەی كاركردنە رەنگە كاتی زۆری بوێت تا بەرهەمی هەبێت، ئەو بە لایەنگرانی خۆی گوت كە باوەڕی بە سیاسەتی لەسەرخۆیی هەیە، بۆ نموونە لە دوای نزیكەی سەتەیەك لە گەیشتنی گاندی بۆ باشووری ئەفریقیا، رژێمی جیاكاری رەگەزپەرستی لە دوای چەند دەیەیەك لە بەرخودانی ئاشتییانە بە سەرۆكایەتی نیلسۆمن ماندێلا هاتە رووخاندن.
بەڵام وەك هەموو پیاوچاكان گاندی هەڵەی كەسی هەبوو، بۆ نموونە لەگەڵ كوڕەكانی توند بووە، بەتایبەتی هاریلالی كوڕە گەورەی كە وای كرد بە تەواوەتی لێی جیا بێتەوە و ببێتە موسڵمان، هەروەها مامەڵەی توندی لەگەڵ هاوسەرەكەی و سەیركردنی بە بەردەوام وەك ژنێكی سادە و قبووڵی نەكردنی كە پەنسلینی پێ بدرێت وەك چارەسەری ئەو كاتەی لەسەرەمەرگدابوو.
لەو نەریتە توندانەی كە گاندی هەیبوو وەرزی بەرۆژووبوونی بوو كە دوژمنانی رەتیان دەكردەوە و بە فیڵ ناویان دەبرد، ئەگەرچی زۆرجار گۆڕانكاری ئەنجام دەدا و بەرپرسانی بەریتانیای ناچار دەكرد كە واز لە یاسا و باجەكان بێنن، دوا بەرۆژووبوونیشی بەر لە كوژرانی بوو بە چەند هەفتەیەك كە كارەكانی پشێوی لە كەلكوتا و نیودلهی نەهێشت، بۆیە گیانلەدەستدانی گاندی هەموو هیندستانی بردە قۆناغی قبووڵكردن بە فرەیی ئەتنی و تایفی وەك رێگەیەكی ناچاری بۆ گەیشتن بە ئاشتی نیشتیمانی لەو وڵاتە.