دوای تێپەڕبوونی زیاتر لە حەوت مانگ بەسەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق كە لە 12ی ئایاری رابردوو ساز كرا، ئەو حكوومەتەی لەو هەڵبژاردنە هاتە كایەوە تا ئێستە ناتوانێت كابینەی وەزیرانی تەواو بكات و كەوتووەتە ناو رەشەبای توندی ململانێكان لەسەر پۆست و گرنگترینیان دیاریكردنی كاندیدانی هەردوو وەزارەتی بەرگری و ناوخۆ. بەڵام ئەگەر لە دانیشتنی هەفتەی داهاتوو دیسان وەزارەتە بەتاڵەكانی ئەو حكوومەتە پڕ نەكرانەوە چی دەبێت؟، ئاخۆ تا چەند هەڕەشە لەسەر حكوومەتی عەبدولمەهدی هەیە؟.
سەروتاری بەشێك لە
رۆژنامەكانی عێراق ئەمڕۆ چوارشەم باسی ئەو بابەتەیان كرد كە ململانێ لەسەر حكوومەت بە روونی دیار كەوتووە لە شكستخواردنی چوار دانیشتنی پەرلەمان بۆ ئەو مەبەستە كە بڕیار بوو تیایاند دەنگ لەسەر كاندیدانی هەشت وەزارەتی بەتاڵی حكوومەتی عێراق بدرێت، لەناو بوونی مەترسی شكستخواردنی پێنجەم دانیشتن لە سێشەمی داهاتوو بەهۆی چارەسەر نەبوون و بەردەوامی ململانێكان.
سیاسییە عێراقییەكان باس لە خاڵێكی سەرەكی دەكەن كە دۆخەكەی بە ئێستە گەیاند و بووەتە هۆی تەواو نەكردنی كابینەی حكوومەت تا ئێستە و بریتییە لە پێشێلكردنی هەموو قەوارە سیاسییەكان بۆ یاسا ئەو كاتەی كاركردنیان بە سیستەمی فراكسیۆنی گەورە لە پەرلەمان پشتگوێ خست كە دەبوایە حكوومەتی نوێی پێك بهێنایە. ئەوان ئاماژە دەكەن كە ئەو كێشانەی ئێستە هەن لێكەوتەی ئەو پێشێلكاریەن، چونكە رانەگەیاندنی فراكسیۆنی گەورە لە پەرلەمان پاڵی بە سیاسەتوانان وەنا بۆ كاركردنی بە سیستەمی تەوافوقی سیاسی و و ئەوەیش شكستی هێنا لە سەرخستن و تەواوكردنی كابینەی حكوومەتی عەبدولمەهدی.
سیاسەتوانانی عێراق رایان گەیاند كە فراكسیۆنە سیاسییەكانی ئێستەی عێراق دوو بژارەیان لەپێشە كە سێیەمی نییە، یان تێپەڕاندنی كاندیدانی شەش وەزارەتی ئاسایی و هێشتنەوەی دوو وەزارەتی تەناهی بۆ عەبدولمەهدی خۆی كەسی شیاویان بۆ دابنێت، كە ئەوە لەگەڵ بیركردنەوەی موقتەدا سەدر و هاوپەیمانی سائیروون یەكدەگرێتەوە، یان وەرگرتنەوەی متمانە لە حكوومەتی عەبدولمەهدی و لێخستنی و پەنابردن بۆ پێكهێنانی حكوومەتێكی نوێ بەپێی پێوەری حزبایەتی پێشتر و دابەشكردنی پۆستەكان بە وردییەكی زیاتر بەسەر پارتە سیاسییەكانەوە بەر لە دیاریكردنی سەرۆك وەزیرانی داهاتوو.
بەم دواییە
عەبدولفەلاح سوودانی، پەرلەمانتاری سەر بە دەوڵەتی یاسا و یەكێك لەوانەی وەك كاندید بۆ پۆستی سەرۆك وەزیران پێش عەبدولمەهدی ناوی دەخرایە روو، لە دیمانەیەكی تەلەڤزیۆنی دەڵێت، باوەڕ ناكەم دۆخەكە گەیشتبێتە ئەو ئاستەی باس لە رووخانی حكوومەت بكەین، تا ئێستە حكوومەتی عەبدولمەهدی پاڵپشتی گەورەی هەیە، بەتایبەتی لەلایەن هاوپەیمانی بینا كە هاوپەیمانی گەورەیە لە ناو پەرلەمان، بۆیە پێمان وایە عەبدولمەهدی دەتوانێت مافی فراكسیۆنەكان بدات و ئەوەی ئێستەیش لە پەرلەمان روو دەدات دەكرێ بە لێكگەیشتن چارەسەر بكرێت.
زیاتر گوتی، كەوتنی عەبدولمەهدی و حكوومەتەكەی لە بەرژەوەندی ئێمە نییە و پێویستە پاڵپشتی حكوومەتەكەی بكەین كە هەلێكی باشە بۆ باشتركردنی دۆخی وڵات و قسەكردن لەبارەی تەواوبوونی عەبدولمەهدی و گەڕان بەدوای شوێنگرەوەی خزمەت بە عێراق ناكات، چونكە یەكێك لە هۆكارەكانی كە وای كرد هەموو هێزە سیاسییەكان بە رێككەوتننی نێوان فەتح و سائیروون لەبارەی پێكهێنانی حكوومەتەوە رازی بن قبووڵكراوی عەبدولمەهدی بوو.
عادل عەبدولمەهدی لە دووی تشرینی یەكەم هاتە راسپاردن بۆ پێكهێنانی حكوومەت و پەرلەمانی عێراق لە 24ی تشرینی یەكەم دەنگی بە پرۆگرامی حكوومەت و 14 وەزیری كابینەكەی دا، بەڵام ناكۆكی بۆ پڕكردنەوەی هەشت وەزارەتی كابینەی حكوومەتەكەی تا ئێستە كارەكانی بۆ جێبەجێكردنی پڕۆگرامی حكوومەتەكەی پەك خستووە، جیا لە پەكخستنی كارەكانی پەرلەمان و دیاریكردنی سەرۆكی لیژنەكان.
تاریق حەرب شارەزای یاسایی دەڵێت، حكوومەتی عەبدولمەهدی لەرزۆكە و بنكەیەكی پاڵپشتی پەرلەمانی نییە، وەك دەشزانن وەرگرتنەوەی متمانە لە حكوومەت لەناو پەرلەمان ئاسانە و تەنیا زۆرینەیەكی كەمی ئامادەبووانی پێویستە، جیا لەوەی ئەو حكوومەتە پارێزەری پەرلەمانی نییە، واتە فراكسیۆنێكی دیاریكراو پاڵپشتی ناكات. بۆیە ئەگەر دۆخەكە بەو شێوەیە بۆ دوو تا سێ مانگی تر بەردەوام بێت، ئەوكات دۆخەكە مەترسیدار دەبێت و بەرەو حكوومەتێكی نزیك لە رووخان دەچێت.
لای خۆیەوە
حازم خالیدی، پەرلەمانتاری عێراق رای گەیاند كە شەرعیەتی حكوومەتی عادل عەبدولمەهدی لە مەترسیدایە بەهۆی هەوڵی ژمارەیەك پەرلەمانتار بۆ وەرگرتنەوەی متمانە لە چەند وەزیرێك بەهۆی نەبوونی مەرجی پێویست بۆ وەرگرتنی پۆستەكانیان، كە رەنگە ژمارەی ئەو وەزیرانەیش تا ئەو ئاستە بێت كە وا بكات ژمارەی وەزیرانی ماوە لە كابینەی حكوومەتی عەبدولمەهدی كە 14 وەزیرن، ببێتە كەمتر لە (نیوە كۆ یەك)، كە لەلایەن دادگای فیدراڵەوە وەك مەرجێك بۆ واژووكردن و بڕیاردانی حكوومەت دیاری كرداوە، بۆیە ئەگەر ئەوە رووبدات ئەو كات حكوومەتەكە شەرعیەت لەدەست دەدات و لە رووی دەستوورییەوە دەكەوێت.
عەدنان ساڵحی، بەڕێوەبەری سەنتەری موستەقبەل بۆ لێكۆڵینەوەی ستراتیجی دەڵێت، عەبدولمەهدی بەردەوام دەبێت تا كاتی یەكێك لە فراكسیۆنەكانی ركابەر سازش دەكات و بڕیاری پاشەكشەی فراكسیۆنەكان لە پاڵپشتیكردنی عەبدولمەهدی لە دەرەوەی وڵات دەدرێت، ئێمە بابەتەكە بەو شێوەیە دەخوێنینەوە كە چی بۆ عەبدولمەهدی ئامادە كراوە كە ئاخۆ بەردەوام بێت یان؟، ئەوەیش پێوەستە بە دۆخی ناوچەكەوە.