سوودە تەندروستییەكانی جاترە

:: PM:03:10:21/04/2019 ‌

جاترە لە كۆمەڵەی نەعناع و خێزانی لامیاسیە، نزیكە لە ئۆریگانۆوە لە زۆر جۆری خۆراك ئامادەكردندا بەكاردەهێنرێت و زۆر سوودی تەندروستی هەیە بۆ لەش، ئەمانەش هەندێكن لە سوودەكانی.

یەكەم: خۆراك دەدات بەلەش، جاترە پڕە لە ڤیتامین و كانزا، بەپێی توێژینەوە پزیشكییەكان بڕێكی زۆر ڤیتامین ئەی و بی و سی ڤیتامین ئەی كاریگەری هەیە لەسەر تەندروستی چاوەكان یارمەتی پاكبوونەوەی پێست دەدات و پەردەی لینجە مادە دەپارێزێت و ڤیتامین بی گرنگە بۆ كاری مێشك و كە پێوەستە بە بیركردنەوە و هەست، ڤیتامین سی بەرگری لەش بەهێز دەكات و رێگە لە نەخۆشی دەگرێت، هەروەها كاری كۆلاجین باشتر دەكات هەموو شانە و شلەی خانەكان بەیەكەوە دەبەستێتەوە.

دووەم: برێكی زۆر كانزایی تێدایە، كانزاكان وەكو كالیسیۆم، ئاسن، مەگنیسیۆم و مەنگەنیز و زینك و سۆدیۆم و پۆتاسیۆم. كالیسیۆم كار دەكات شان بەشانی فۆسفۆر تا ئێسكەكان و ددان بەهێز بكات. مەنگەنیز بەرپرسە لە خێراكردنی میتابۆلیزمی لەش هەروەها گەشەكردن و پەرەسەندنی شان و خانەكان، سۆدیۆم و كاری پۆتاسیۆم ئەوەیە كە شلەی لەش رێكدەخەن بەتایبەتی لەو كاتەی سۆدیۆم كاردەكاتە سەر بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن. یارمەتی خاوبوونەوەی ماسولكەكان دەدات و بەم شێوەیەش فشاری خوێن نزم دەكاتەوە.

سێیەم: بەهەمانشێوەی دژەئۆكسیدە، جاترە كاردەكات وەكو دژەئۆكسیدێك، تەنیا لە رێگەی ڤیتامینەكانەوە لەش لەچەندان زیان دەپارێزێت هەروەها فلاڤۆنۆیدسی تێدانیە لەبری ئەوە پرە لە تهیمۆنین و لوتەلین و نارینگەنین و ئاپیگەنین كە چەندان جۆری دژەئۆكسیدن كە لە جاترەدا هەن، برێكی زۆر پێكهاتەی خۆراكی بەلەش دەدات بەهۆی بوونی ناوەرۆكی مەنگەنیزەوە.

چوارەم: جاترە دژە هەوكردنە، جاترە وەكو دژە هەوكردنێك لە لەشدا كار دەكات، هەروەك مەركۆلا بەهۆی بوونی ناوەرۆكی ڤیتامین سیەوە، جاترە رۆنی ناجێگیری تێدایە وەكو گەرانیۆل و بۆرنەۆل و كاڤاكۆلۆ و تهیمۆل كە توانایی پاككردنەوەیان هەیە و تایبەتمەندی دژە بەكتریایی تێدایە كاردەكەنە سەر بەكتریا جۆراوجۆرەكانی لەش. جاترە دەتوانرێت لە چەندان جۆری خۆراك و سووركردنەوەی گۆشتدا بەكاربهێنرێت و هەروەها تایبەتمەندی دژە ڤایرۆسی هەیە و یارمەتی لەناوبردنی ئەو ڤایرۆسانە دەدات كە دەچنە لەشەوە.



وشە - ئاوات ئازاد