لەم رۆمانە یۆسای هەڵگری خەڵاتی نۆبڵ ئیرۆتیكێكی هەرزان و ورووژێنەر بە خوێنەر نادات، بەڵكو خوێندنەوەی كتێبەكە گەشتێكە بە ناو كۆمەڵێك ئەفسانە
زۆربەی رۆماننووسە گەورەكانی دنیا كاتێك لەسەر بابەتی ئیرۆتیك و سێكس دەنووسن، تەنیا مەبەستیان ورووژاندنی هەستی خوێنەر نییە، بەڵكو كۆمەڵَێك ئامانجی تر لە پشت نووسینەكانیانە، هەریەكەیشیان دەیەوێ بەشێوازێكی تایبەت بەخۆی پەیامەكەی بگەیەنێ. ماریۆ ڤارگاس یۆسا یەكێكە لەو رۆماننووسانەی رۆمانێكی تایبەت دەكات بە بابەتی "ئیرۆتیك"، بەڵام بە تێكەڵكردن لەگەڵ ئەفسانە و مێژوو.
ماریۆ ڤارگاس یۆسا، یەكێكە لە نووسەرە بەناوبانگەكانی ئەمەریكای باشوور و لە ساڵی 1936 لە پێرو Peru لە دایك بووە، ئەزموونی ژیانی ئەو و نووسینەكانی زۆریان لەسەر نووسراوە. ئەو دوای ماركیز بە یەكێك لە ئەدیبە گەورەكانی ئەمەریكای باشوور دادەنرێت.
یۆسا لە ساڵی 2010 خەڵاتی نۆبڵی ئەدەبی وەرگرتووە، لەگەڵ ئەوەشدا لەلایەن خوێنەرانی كورد بارتەقای ماركیز ناسراو نییە، تەنیا ئەوە نەبێت یەكێك لە شاكارەكانی بە ناوی "ئاهەنگی تەگەكە" لەلایەن وەرگێڕی بە توانای كورد جەلیل كاكەوەیس وەرگێڕدراوەتە سەر زمانی كوردی.
ناوبانگی یۆسا هەرزوو لە دوای بڵاوكردنەوەی رۆمانی "شار و سەگەكان" لە سەرەتای شەستەكانی سەدەی رابردوو دەست پێ دەكات و دواتر چەندان رۆمانی گرنگ بڵاو دەكاتەوە كە هەریەكەیان چەندان لێكۆڵینەوەیان لەسەر كراوە و ئەزموونێك دەخەنە سەر رۆمانی دنیا. لەگەڵ ئەوەشدا "لە ستایشی باوەژن" رۆمانێكی هەرچەندە بچووكە، بە ددانپێنانی نووسەریش یەكێك بووە لە پڕۆژە شكستخواردووەكان، كەچی زۆر لە رەخنەگران كە باس لە یۆسا دەكەن، ناتوانن ئەم رۆمانە فەرامۆش بكەن.
رۆمانی "لە ستایشی باوەژن" لە ساڵی 1988 بڵاو كراوەتەوە، هەڵبەتە رۆمانەكە سەرەتا بە زمانی ئیسپانی بڵاو بووەوە، دواتر بە ناوی " In Praise of the Stepmother" خراوەتە سەر زمانی ئینگلیزی، وەرگێڕی بەتوانای عەرەب ساڵح عەلمانی بەناوی "امتداح الخالە" كردوویەتی بە عەرەبی.
ئەگەر لە زمانی عەرەبی راستەوخۆ ناونیشانەكە بكەینە سەر زمانی كوردی بێ خوێندنەوەی ناوەڕۆكەكەی، ئەوا بێگومان هەڵە و ناحاڵیبوون دروست دەبێت، چونكە وشەی "خالە" بە مانای "پوور" دێت نەك زڕدایك و باوەژن. جگە لەو تێبینییە، ناوەڕۆكی هەر كتێبێك كە لەلایەن ساڵح عەلمانییەوە وەرگێڕابێت، شایەنی گومانكردن نییە، ئەو بە یەكەم كەس دادەنرێت ئەدەبی ئەمەریكای لاتین بە گەلانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەناسێنێ و تا ئێستە زیاتر لە 110 كتێبی لەوان وەرگێڕاوە.
بە لەبەرچاوگرتنی ئەو تێبینییەی سەرەوە، ناونیشانی كتێبەكە بە "لە ستایشی باوەژن" رێك مافی تەواوی ناونیشانەكە دەدرێت.
ئەم رۆمانە جیاواز لە رۆمانەكانی تری یۆسا و نووسەرانی تری ئەمەریكای لاتینی، رووداوەكانی لە چوارچێوەی ماڵێكی لیمای پایتەختی پێرۆ روو دەدەن، كاتی رۆمانەكەیش چەند رۆژێكی كەمە. رۆمانەكە تەنیا لە 150 لاپەڕە پێكهاتووە. چوار كارەكتەری سەرەكی لەناو رۆمانەكەدان. یەكەمیان دۆن ریگوبیرتۆی باوك، دونیا لۆكریسیای باوەژن، ئەلفۆنسیتۆ هەرزەكار كوڕی دۆن ریگۆبیرتۆ. خۆستینیانای كچە خزمەتكار.
سەرەتای رۆمانەكە بەوە دەست پێ دەكات، ئەلفۆنسیتۆ بە بۆنەی ساڵوەگەڕی لەدایكبوونی باوەژنی نامەیەكی سەرنجڕاكێشی بۆ دەنووسێ و بەم شێوەیە دەست پێ دەكات، "رۆژی لەدایكبوونت پیرۆز بێت باوەژنەكەم.. سامانێكم نییە تا پێشكەشی تۆی بكەم.. بەڵام زۆر دەخوێنم تا پلەی یەكەم بە دەست بێنم، ئەمە دیاری من دەبێت بۆ تۆ.. تۆ باشترین و جوانترینی. من هەموو شەوێ خەونت پێوە دەبینم".
ئەم نامەیە سەرەتای هەموو كێشەكان دەبێت، وەك تێبینی دەكرێت هەرزەكارەكە هەوڵی داوە بە دوو جۆر سەرنجی باوەژنی رابكێشێ، جۆری یەكەمیان خۆی وەك كوڕی ئەو نیشان دەدات و هەستی دایكێتی بە باوەژنەكەی دەدات، دووەمیشیان باس لە جوانی ئەو دەكات و پێی دەڵێ هەموو شەوێ خەونی پێوە دەبینێ.
ئەمە دنیا لۆكریسیا لە شوێنی خۆی قووت دەكاتەوە و بەرەو ژوورەكەی دەبات تا دەستخۆشی لە كوڕە بچكۆلەكە بكات، لەبەر نووسینی ئەو نامە جوانە. بەڵام كاتێك لە ژوورەكەی سەردانی دەكات و دەستخۆشی لێ دەكات، هەست دەكات لە كاتی ماچكردن ئەو كوڕە هەستێكی پاكی نییە و دەیەوێ ناو دەمی ماچ بكات.
لە ماڵێكی بچووك سێ كارەكتەری سەرەكی رۆمانەكە هەن، ئەگەر بمانەوێ قسە لەسەر سایكۆلۆجیی هەر یەكێك لەو كارەكتەرانە بكەین، ئەوا بە باوكەكە دەست پێ دەكەین، ریگۆبێرتۆ پیاوێكی دەوڵەمەندە و جاران كاسولیكییەكی دڵسۆز بووە و خەونی گۆڕین و باشتركردنی دنیای هەبووە، بەڵام دواتر كە بۆی دەركەوتووە ئەم خەونەی مەحاڵە، بۆ خۆی گەڕاوەتەوە، تەنیا بیر لە سێكس دەكاتەوە و زۆر بایەخ بە پاككردنەوەی جەستەی خۆی دەدات. بەشێوەیەك ئێوارەی هەر رۆژێكی بۆ پاككردنەوەی ئەندامێكی لەشی تەرخان كردووە، ئێوارەیەك گوێچكەی ئێوارەیەكی تر لووتی و دواتر پێیەكانی...
ریگۆبێرتۆ هیچ بایەخێكی بۆ بابەتە رۆحییەكان نییە، بەڵكو زۆر تامەزرۆی ئیرۆتیكە، ماڵەكەی پڕ دەكات لە تابلۆ و وێنەی ئیرۆتیكی، هەڵبەتە دوور لە چاوی كوڕە تاقانەكەی. زۆریش بایەخ بە ژنەكەی دەدات كە تازە تەمەنی دەبێت بە 40 ساڵ.
ئەلفۆنسیتۆی هەرزەكار كە دایكی لە دەست داوە، هەست بەوە دەكات باوكی زۆر بایەخ بە باوەژنەكەی دەدات، لە هەمانكاتدا تازە هەستی سێكسی دەجووڵێ و هەمیشە چاودێری هەڵسوكەوتی باوەژنەكەی دەكات تەنانەت ئەو كاتەی لە حەمامیش خۆی دەشوات.
خۆستینیانای خزمەتكار خاتوونەكەی لەوە ئاگادار دەكاتەوە كە ئەلفۆنسیتۆی بچووك لە پەنجەرەی سەرووی حەمامەكەوە هەموو رۆژێك چاودێری دەكات. لێرەدا لۆكریسیا دەكەوێتە دڵەڕاوكێ، بۆیە چەند رۆژێك خۆی لە زڕ كوڕەكەی دوور دەگرێ، بەڵام ئەو هەڕەشەی ئەوەی لێ دەكات ئەگەر لەگەڵی ئاشت نەبێتەوە خۆی دەكوژێت.
دڵەڕاوكێی لۆكریسیا لەوەدایە ئەگەر رێ بە كوڕەكە بدات زیاتر لێی نزیك بێتەوە، ئەوا وەك "سۆزانییەكی" لێ دێ، ئەگەریش لە خۆی دوور بخاتەوە ئەوا دەترسێ بەهۆی تێكچوونی پێوەندی لەگەڵ ئەم منداڵە ئارامی هاوسەرگیریی لێ هەڵبگیرێت و دواجار پێوەندییەكەی هەڵبوەشێتەوە.
ماچەكانی ئەلفۆنسیتۆ هەوەسێكی تر لە جەستەی لۆكریسیا زیندوو دەكاتەوە و دواجار لەگەڵی جووت دەبێت. بێئاگا لەوەی ئەم كوڕە وەك باوكی نییە، سێكس وەك پانتاییەكی ئارام ببینێ و وەك رێوڕەسمێكی گرنگ و بە چێژ لە ژیان سەیری بكات، بەڵكو ئەم منداڵە شێوەی مارێك دەخزێتە باوەشی باوەژنەكەی.
ئەلفانسیتۆ دوای ئەوەی چەند جارێك لەگەڵ باوەژنی جووت دەبێت، رۆژێكیان ئەوە دەكاتە هەلێك كە لۆكریسیا لە ماڵەوە نییە و لە باوكی نزیك دەبێتەوە، لەگەڵ باوكی زۆر یەكتریان خۆش دەوێ، لە باوكی دەپرسێ "رەحەتبوون چییە؟". باوكیشی دوای ئەوەی بە ناڕاستەوخۆ وەڵامی دەداتەوە، لێی دەپرسێ ئەم وشەیەت لەكوێ هێناوە؟ ئەویش دەڵێ لە باوەژنمەوە فێری بووم. زۆر بە ئاسایی هەڵسوكەوت دەكات، كەچی باوكی دەكەوێتە دڵەڕاوكێ و نیگەرانییەكی گەورە.
دوای ئەوەی تیری یەكەم ئامانجەكەی دەپێكێ، خۆی بۆ تیری دووەم ئامادە دەكات و داوا لە باوكی دەكات داڕشتنێك بخوێنێتەوە كە بۆ قوتابخانەی نووسیوە، باوكی دەیخوێنێتەوە، دەبینێ كوڕەكەی باس لە پێوەندی سێكسی خۆی و باوەژنی دەكات، ئەمە وا دەكات پێوەندیییەكان تێكبچێ و لۆكریسیا لە ماڵەكە دەربكرێتە دەرەوە.
ئێمە لە لاپەڕەكانی كۆتایی بۆمان دەردەكەوێ ئەم كوڕە گرێی دەروونی لەگەڵ ئەم باوەژنە هەیە و دەیەوێ لە ماڵەكەیان بە دەركردنی بدات.
هەڵبەتە ئەم رووداوانەی سەرەوە بە سادەیی یەك لە دوای یەك باس نەكراون، لێرەدا گرنگی رۆمانەكە لە ڕووی تەكنیكەكەوە دەردەكەوێ. هەر بەشێكی رۆمانەكە ئەفسانەیەكی بەدواوە دێت، هەر ئەفسانەیەكیش لە تابلۆیەك وەرگیراوە، بۆ هەر تابلۆیەكیش كە ناوی لەناو رۆمانەكەدا دێت، پەراوێز دانراوە و لە پاشكۆی رۆمانەكە شەش تابلۆ دانراون، هەر هەموویان ئیرۆتیكن.
بۆ نموونە دوای ئەوەی لە بەشی یەكەم باس لە پێوەندی گەرموگوڕی ریگۆبیرتۆ و لۆكریسیا دەكات و كەمێك كارەكتەرەكانی رۆمانەكە دەناسین، بەشی دووەم باس لە بەسەرهاتێكی مێژووی پاشای لیدیا دەكات. لیدیا شانشینێك بووە گوایە لە توركیای ئێستە بووە. پاشاكەی كە ناوی "كانداولس" بووە هەوەسباز بووە و مەیلی "سەیركردنی نهێنی" هەبووە، بۆیە لەگەڵ وەزیرەكەی بەناوی "گیگس" بەنهێنی سەیری ژنی یەكتریان كردووە.
یۆسا بەم تەكنیكە رووداوەكانی ناو رۆمانەكە بە تابلۆكان دەبەستێتەوە و باس لە كێشە دەروونییەكانی پێوەست بە سێكس دەكات. لەوانە بە تابلۆی "كانداولس" باس لە دیاردەی سەیركردنی نهێنی ژنان بە رووتی دەكات، ئەمە لە دەروونناسی بە "voyeurism" دەناسرێ، واتە پیاوێك بە نهێنی سەیری ژنێك بكات كاتێك خەوتووە یان لە حەمامە، بەبێ ئاگایی ئەندامەكانی جەستەی دەردەكەوێ.
لەگەڵ ئەوەی لە زۆر شوێنی رۆمانەكە هەست بە ئیرۆتیكێكی راشكاوانە دەكەین و بە ئاشكرا باس لە كردە سێكسییەكان دەكرێت، بەڵام لە تەواوی رۆمانەكە خوێنەر بۆی دەردەكەوێت. لەم رۆمانە ماریۆ ڤارگاس یۆسای هەڵگری خەڵاتی نۆبڵ ئیرۆتیكێكی هەرزان و ورووژێنەر بە خوێنەر نادات، بەڵكو خوێندنەوەی كتێبەكە گەشتێكە بە ناو كۆمەڵێك ئەفسانە، تێڕامانێكە لە شەش تابلۆ كە لە مێژووی مرۆڤایەتی دیارن، هەروەها لەسەر چەندان گرێی كۆمەڵایەتی و دەروونی دەوەستێ.
لە وانەیەكی زانكۆی یۆسا ددانی بەوەدا ناوە، ئەم رۆمانە پڕۆژەیەكی شكستخواردوو بووە، چونكە سەرەتا لەگەڵ هاوڕێیەكی شێوەكاری بەنیاز بوون، كتێبێك تێكەڵ بە تابلۆ بكێشن، بەڵام هاوڕێكەی لە پڕۆژەكە كشاوەتەوە، دواجار خۆی پڕۆژەكەی تەواو كردووە.