نەجیبە چۆن لە جووتیارییەوە بوو بە بەرپرسی رێكخراوێكی داكۆكیكار لە ژن

نەجیبە محەمەد /58 ساڵ/ لە جووتیارییەوە دەست پێ دەكات و پاشان لە سەردەمی داعش دەبێتە بەرگریكار لە مافی ژن، ئێستەیش بەرپرسی ئۆفیسی یەكێك لە رێكخراوەكانی داكۆكیكردنە لە مافی ژنان لە شارۆكەی حەویجە. 

نەجیبە هاوشانی پیاوان رۆژانە سەرقاڵی كاری جووتیاری بوو، بەر لەوەی ببێتە قەڵغانی بەرگری لە خەڵكی گوندەكەی بەرانبەر بە داعش، ئێستەیش داكۆكیكارێكی سەرسەختە لە مافی ژن و كچانی حەویجە،‌ بۆیە پۆستی بەرپرسی ئۆفیسی حەویجەی "كۆمەڵەی ئەمەلی عێراقی بۆ داكۆكیكردن لە مافی ژن و منداڵ" پێ هاتووەتە سپاردن.

نەجیبە محەمەد لە گوندی تەل عەلی سەربە شارۆكەی حەویجە لە دایك بووە، لە منداڵییەوە سەرقاڵی كاری جووتیاری دەبێت و یارمەتی باوكی دەدا، بۆیە نەیتوانی خوێندن تەواو بكات و تەنیا قۆناغی سەرەتایی بڕی، لە سەرەتای هەشتاكانی سەدەی رابردوودا، نەجیبە لەگەڵ خەڵەف مەحموود ژیانی هاوسەریی پێك دێنێت و دەبێت بە دایكی دوو كوڕ بەناوەكانی موهەنەد و ئەوس. بەر لەوەی لە 1986 و لە شەڕی هەشت ساڵەی عێراق و ئێراندا هاوسەرەكەی بكوژرێت، نەجیبە لە ناو گوندەكەی خۆی و شارۆكەی حەویجە بە دایكی موهەنەد ناسراوە. نەجیبە گوتی: "ئەوكات ئەركی سەرشانم قورستر بوو بۆ پەیداكردنی بژێوی خۆم و دوو منداڵەكەم لەگەڵ هاوكاریكردنی باوكم، دوای چەندان ساڵ توانیم ئۆتۆمبێلێك بكڕم تا كارەكانمی پێ رایی بكەم". نەجیبە گەورەی ماڵی باوكی بوو، چوار خوشك لەخۆی بچوكتری هەیە، ئێستە لەگەڵ دایكی و باوكی، دوو خوشك و منداڵەكانی پێكەوە دەژین، هەر كارەكەی ئەویش سەرچاوەی بژێوی ژیانیانە.

لەدوای سەرهەڵدانی هێرشەكانی داعش لە ساڵی 2014، ئەو ژنە جووتیارەی حەویجە جارێكی تر بوو بە ئومێدی خەڵكی گوندەكەی خۆی، بەتایبەت بەرگری زۆری لە كچان و ژنان كردووە، وەك خۆی باسی لێوە كرد، بەهۆی هەڵوێستەكانیانەوە دژی داعش و بەرگریكردنی لە گوندەكەی، چەكدارانی ئەو رێكخراوە بە زۆر ئۆتۆمبێلەكەیان بردووه،‌ كاتێك داعش حوكمڕانی سنوورەكەیانی گرتە ئەستۆ. نەجیبە لەگەڵ هەزاران خێزانی تری ناوچەكەی، ئاوارەی كەمپ و ناوچەكانی تری شاری كەركووك بوون. 

كۆتایی داعش لە ساڵی 2017 سەرەتای دەستپێكردنەوەی ژیانێكی نوێ بوو بۆ نەجیبە، لەگەڵ گەڕانەوە بۆ زێدی خۆیان، ئۆتۆمبێلێكی پیكابی كڕی و زەوییە كشتوكاڵییەكانی خێزانەكەی بووژاندەوە، لە پاڵ كاری رۆژانەی جووتیاریی، ئەو ژنە هەوڵی بۆ ئامانجێكی تر دەدا، ئەویش كاركردنە لە بواری مافەكانی ژنان كە دەڵێت خەونی منداڵی بووە، هەر لە سەرەتای تەمەنییەوە حەزی بە وەرگرتنەوەی مافی خەڵك و سەركردایەتی كردووە. 

نەجیبە پێوەندی دەكات بە كۆمەڵەی ئەمەلی عێراقی كە رێكخراوێكی تایبەت بە مافی ژنان و منداڵان و چەند رێكخراوێكی تر. بووەتە نوێنەری گەیاندنی دەنگی ژنانی سنوورەكەی و بەناوی ئەوانەوە داواكارییەكان دەگەیەنێتە رێكخراو و لایەنە پێوەندیدارەكان، هەوڵەكانی نەجیبە ئەوەیه كە بتوانێ پەناگەیەكی ئارام بۆ ژنان دابین بكات و ئەو توندوتیژییانەی لە سنوورەكەدا هەیە، نەمێنێت و لەبری ئەوە پێویستە رۆڵی زیاتر بە ژنان بدرێـت، مانگی ڕابردوو لە بەرانبەر هەوڵ و ماندوبوون و چالاكبوونی كۆمەڵەی ئەمەلی عێراق بۆ داكۆكیكردن لە مافەكانی ژن و منداڵ، نەجیبە وەك بەرپرسی ئۆفیسی شارۆكەی حەویجە دەستنیشان كرا، لەبارەی ئەو پۆستە نەجیبە گوتی: "لەم شارۆكەیە كار لەسەر چەند خاڵێك دەكەم كە بریتین لە گرتنە ئەستۆی سەرجەم ئەو كێشانەی ڕووبەڕووی ژنان و كچان دەبنەوە كە ئێستە لە ناو كۆمەڵگە بڵاوە، هەروەها مێزگرد و دانیشتن و راوێژكردن لەگەڵ ژنان ساز دەكەم بۆ گوێگرتن لە كێشەكانیان و پاراستنی كچان و ژنان، هەروەها پێكهێنانی تۆڕێكی تایبەت بە ژنان و پیاوان و بەرپرس و خاوەن دەسەڵات لە شارۆكەكە، بۆ وتوێژكردن و دۆزینەوەی ڕێچارە بۆ كێشەكانی ناو كۆمەڵگە، دواین خاڵیان ئەوەیە كە كار بۆ پێكهێنانی هێڵێكی گەرم دەكەن بۆ وەڵامدانەوەی ژنان كە دووچاری كێشە و گێچەڵی سێكسی دەبنەوە، هەروەها توندوتیژی لە دژیان و پێشوازی لە ژنانی رزگاركراوی ژێر دەسەڵاتی داعش لەسەر بنەمای جێندەر".

زیاتر لە 10 ساڵە هاوسەرگیریم لەگەڵ عەبدول مەناف عەتیە كردووە و دایكی سێ منداڵم

عوێشە عەبد موخلیف كە دانیشتووی گوندی بەگارەی‌ سەربە حەویجەیە و گوتی: "زیاتر لە 10 ساڵ ە هاوسەرگیریم لەگەڵ عەبدول مەناف عەتیە كردووە و دایكی سێ منداڵم، بەردەوام كێشە و گرفت لە نێوان من و هاوسەرەكەم هەبوو كە ژنی دووەمی بەسەرمدا هێنابوو، بژێوی ژیانمانی دابین نەدەكرد، بەڵام دوای ئەوەی كە بیستم ژنێك هەیە بە ناوی دایكی موهەنەد و لەگەڵ چەند كەسێك لە ڕێكخراوەكان كار دەكات، پێوەندیم پێوە كرد و كێشە و گرفتەكەم بۆی باس كرد، ئەوەبوو ئەو ژمارەی هاوسەرەكەمی وەرگرت و پێوەندی پێوە كرد، لە یەك كاتدا لەگەڵ هەردووكمان كۆبووەوە، كێشەكەی چارەسەر كرد و ئێستە جگە لە دابینكردنی بژێوی ژیانمان، مانگانە بڕە پارەیەكم بۆ تەرخان دەكات و هەفتەی دوو بۆ سێ جار سەردانیمان دەكات". 

 ئیسماعیل محەمەد بەرپرسی رێكخراوە ناحكوومییەكانی كەركووك لە ئەمینداری گشتی بەغدا گوتی: "تا ئێستە 136 رێكخراوی ناحكوومی لە كەركووك موڵەتی بەغدایان هەیە، لەگەڵ 160 تا 170 رێكخراو مۆڵەتی حكوومەتی هەرێمی كوردستانیان هەیە و كار دەكەن، لە كۆی سەرجەم ئەو رێكخراوانە تەنیا سێ رێكخراو  ئۆفیسیان هەیە لە حەویجە كە یەكێك لەوانە كۆمەڵەی ئەمەلی عێراقییە. لەبارەی دەستنیشانكردنی نەجیبە وەك بەرپرسی ئۆفیسی حەویجەی كۆمەڵەی ئەمەلی عێراقی، كارێكی زۆر باشە كە ئەمە وا دەكات ژنانی تاوانلێكراوی شارۆكەكە و دەوروبەری كێشە و گرفتەكانیان بگوازنەوە بۆ نەجیبه،‌ بەوپێیەی خۆی كەسێكە لەوان و هەر لەو شارۆكەیە دەمێنێتەوە و شارەزایی تەواوی هەیە لە كێشە و گرفتەكانی ژنانی ناوچەكه".

چەكدارانی داعش لە حوزەیرانی 2014دا دەستیان گرت بەسەر شارۆكەی حەویجە (55كم باشوری خۆرئاوای كەركووك) و هەر چوار شارەدێی (ڕیاز و رەشاد و عەباسی و زاب)، لە ئەیلوولی 2017دا ئەو ناوچانە لەلایەن هێزە عێراقییەكانەوە كۆنتڕۆڵ كرانەوه. حەویجە سەرجەم دانیشتووانەكەی لە عەرەبی سوننە پێكهاتووە. بژێوی ژیانی دانیشتووانی ئەو ناوچانە لەسەر كشتوكاڵ و ئاژەڵدارییە. هۆزە دەسەڵاتدارەكانی ئەو سنوورە بریتین: "لە هۆزی جبوور و عوبید و لهێب و سەبعاوی و حەمدان". ئەو شارۆكە و شارەدێیانە لە لایەن فرقەی پێنجی پۆلیسی فیدراڵی عێراق و چەند فەوج و لیوای (56)ی حەشدی شەعبی عەشایەری ئاسایشی دەپارێزرێت.