دیدار عوسمان سەكەنە
ناچمە ناو بابەتی كێشەی كورد بۆ چەندان ساڵەی تەمەنی ئەو میلەتانەی كە لێرەدا ژیان گوزەر دەكەن، لەبەرئەوەی بە دووبارەی دەزانم، گرنگ ئەوەیە ئێستە بزانین بۆچی ڕیفراندۆم لەم كاتەدا پێویستە و هەڵوێستی دراوسێ هەرێمییەكانمان چین و پێویست دەكات چی بكرێت؟. لە دوای سەردانی ئەنجوومەنی باڵای ڕیفراندۆم بۆ پەرلەمانی ئەوروپا و ورووژاندنی بابەتێكی وەك ریفراندۆم و ئاڵوگۆڕی بیروڕا لەگەڵ دیپلۆماتە ڕۆژئاوایییەكان و هۆشدارییە توندەكانی توركیا و هەڕەشە ترسناكەكانی ئێران و هاتوهاوارە بێماناكانی عێراق، دەبێت هەندێك شت بورووژێنین لەسەر ڕیفراندۆم و كاتەكەی.
دۆناڵد تڕەمپ نەیشاردەوە كە شكستی سیاسەتی دیموكراتەكان بە تایبەت ئۆباما بوو وای كرد هەیمەنەی ئێران بەسەر ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست زاڵ بێت، ئەگەر نا ئەمەریكا بۆ شكاندنی دەستی درێژی ئێران لە هەشتاكانی سەدەی ڕابردوودا دەستی یارمەتی بۆ سەدام درێژ كرد تەنیا لەبەرئەوەی ئێران دەست بەسەر ئابووریی جیۆپۆلەتیكی كەنداودا نەگرێت، ئەمە مایەی سەرسوڕمانە بۆ لەوكاتەدا ئەمەریكا سەدامی بەو دیكتاتۆرییە پێ باشتر بووە لە ئێران؟.
لە دوای ساڵی ٢٠٠٣ەوە دەرفەت بۆ ئێران ڕەخسا و توانی هەیمەنەی خۆی بەسەر كەنداو و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بسەپێنێت، ئەمەش شكستی دیاری ئەمەریكا بوو لە دوای چەندان ساڵ بەرامبەر بە ئێران، ئێستە ئەمەریكا دەیەوێ دەستی ئێران ڕابگرێ و سنووری ئێران بەرەو سووریا دابخات و دەستی ئێران بە گەیشتن بە دەریای ناوەڕاست و سنوورەكانی ئیسڕائیل دوور بكاتەوە، ئەمەش مانای شكستی هیلالی شیعی ئێرانییە، بەڵگەی ئەم باسە ئەوەیە كە ئێران بە شاندی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانی گووتوە كە ئێران دەوڵەتێكی كوردی قبووڵ نییە بە ئەجیندای دەرەكی دابمەزرێت، ئەمەش مانای ئەوەیە كە دەوڵەتێك بە پشتگیری ناڕاستەوخۆی ئەمەریكا و ڕاستەوخۆی ئیسڕائیل.
توركیا لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا لە ڕێی ڕۆژنامە سێبەرەكانی حكوومەت دژایەتی ئەنجامدانی پڕۆژەی ڕیفراندۆم دەكات، بەڵام ئەمە مانای ئەوە نییە حكوومەتەكەی ئەردۆگان دژی ریفراندۆمە، چونكە لەم بارە ناهەموارەی توركیا پێیدا تێپەڕ دەبێت، ئەنكەرە ئارەزووی ئەوە ناكات لە سنووری باشووری خۆی كە هەرێمی كوردستانە سەنگەرێكی تری دوژمنایەتی بۆ خۆی زیاد بكات لە كاتێكدا توركیا لە هەوڵی بنبڕكردنی هەڕەشەی كودەتای ناوەوەی خۆیەتی و شەڕی پەكەكە و دژایەتی ئۆپۆزسیۆن و كێشەكانی لەگەڵ رووسیا و ئەڵمانیا و یەكێتیی ئەوروپا و شەڕی ساردی لەگەڵ ئێران و پێوەندییە خراپەكانی لەگەڵ ئیسرائیل و سەرقاڵی بە سنوورەكانی سووریا و هەڵگرتنی ئاڵای سەركردایەتیكردنی سوننەكان دژی شیعە و یارمەتیدانی بۆ قەتەر، ئەمانە هەمووی سەنگەری دژ بە توركیان، بۆیە باوەڕ ناكەم حكوومەتی ئەردۆگان بتوانێ لەم كاتەدا دژایەتی ڕاستەوخۆی كوردستان بكات، بەڵكو تەنیا پێویستی بە دڵنیایی هەیە بۆ داهاتوو كە بەرژەوەندییەكانی وەك پێویست بپارێزرێت.
هەڕەشەكانی عێراق هیچ لە بابەتی ئەنجامدانی گشتپرسی ناگۆڕێت و باوەڕ ناكەم كەسێك هەبێت قسەكانی حكوومەتی عێراق بەهەند وەربگرێت، لەبەرئەوەی حكوومەتێكی مەزەوییە و دەسەڵاتی لە ناوچەی سەوزدا ناچێتە دەر، ئەمەش خۆی ئاماژەیە بۆ شكستی وڵاتەكە و دابەشبوونی.
سەرەنجام داڕێژەرانی سیاسەتی دەرەوەی ئەمەریكا بۆ گەڕاندنەوەی هەیمەنەی ئەمەریكا سیاسەتی دەرەوەی وڵاتەكەیان دەگۆڕن، ئەمەش باشترین هەلە بۆ كورد بتوانێت خۆی بۆ ئەم پلانەی ئەمەریكا ئامادە بكات، ئەوەی پێویستە بكرێت، ئەوەیە كە ئەنجوومەنی باڵای ڕیفراندۆم بتوانێت بە سیاسەتێكی حەكیمانەوە دنیا بە پێویستی دەوڵەتێكی نوێ ڕازی بكات، بۆ ڕەواندەوەی دەنگی ناڕەزایی سەردانی وڵاتانی دراوسێ بكات و دڵنیایی تەواویان پێ بدات كە دەوڵەتی كوردستان نابێتە هەڕەشە بۆ سەقامگیری هیچ وڵاتێك، بە پێچەوانەوە بۆ سەقامگیری ناوچەكە ئەم دەوڵەتە زۆر پێویستە بۆ ئەوەی باڵانسی هێز ڕابگرێـت و ئاشتی بگێڕێتەوە بۆ ناوچەكە.
لە دوای ئەنجامدانی ڕیفراندۆم كوردستان لە بەردەم دوو ئەگەردایە، ئەوانیش "كۆنفیدڕاڵی یا دەوڵەتی سەربەخۆ" هەریەكیان لە بەرژەوەندیی كوردستانیاندایە و بە دڵنیایییەوە ئەمەریكا و ڕۆژئاوا و زلهێزەكانی تر كار لەگەڵ ئەمری واقیعدا دەكەن. تۆ دەوڵەتەكەت دروست بكە، ئەوان دەڵێن پیرۆزە و دانی پێدا دەنێن، بەڵام چاوەڕێ بكەین وڵاتان بڵێن دروستی بكەن، ئەمە هەرگیز روو نادات و ئەوەیشی وا بیر بكاتەوە ئەلفوبێی نەزانیوە.