عێراق سه‌رزه‌وینی كوده‌تا و میلیشیا

ئه‌گه‌ر هه‌ڵوه‌سته‌یه‌كی ورد و خێرا له‌سه‌ر به‌ زۆر دروستكردنی ده‌وڵه‌تێكی ده‌ستكرد به‌ناوی عێراق بكه‌ین، راستییه‌كی حاشاهه‌ڵنه‌گرمان  بۆ  ده‌رده‌كه‌وێت و مێژوویش گه‌واهیده‌ره‌، ئه‌و  سه‌رزه‌وینه‌ به‌ زۆر لكێنراوه‌، هه‌موو كاتێك به‌  كوده‌تا، تیرۆر، دیكتاتۆری و  كوشتار و شه‌ڕ، كاته‌كانی به‌سه‌ر بردووه‌، ئه‌وه‌یشی  تێیدا  زیانمه‌ند بووه‌،  نه‌ته‌وه‌ و پێكهاته‌كانی  ناوی بووه‌. بۆیه‌ ئه‌گه‌رچی پێش 18 ساڵ ئومێده‌كان له‌سه‌ر سڕینه‌وه‌ی شوێنه‌واری ره‌شی كوده‌تا و دیكتاتۆر و سته‌مكاری و تاكڕۆیی و تیرۆر و زینده‌به‌چاڵ و كیمیاران هه‌ڵچنرابوون، به‌ره‌و ده‌وڵه‌تێكی فیدراڵی و دیموكراسی و هاوبه‌شیی، به‌ڵام  دوای ماوه‌یه‌كی كورت، جارێكی تر ئه‌و عێراقه‌ خراپتر له‌ رابردوو گه‌ڕایه‌وه‌ سه‌ر رێچكه‌ی خۆسه‌پاندنی زۆرینه‌ و دیكتاتۆری  و میلیشیای ده‌ره‌وه‌ی یاسا، ئه‌وه‌ش ئاماژه‌یه‌كی مه‌ترسیداره‌ بۆ سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ شه‌ڕ و ناكۆكیی بێكۆتایی و داهاتووی نادیار.

ئه‌گه‌ر دوێنی سیاسه‌تی گه‌مارۆدان و په‌راوێزخستن و به‌كارهێنانی میلیشیا و هێرش و مووشه‌كباران له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارانی ئێسته‌ی عێراق كه‌ له‌ چه‌ند گرووپێكی مه‌زه‌وگه‌رای شیعه‌ی شۆڤێنی پێكهاتوون، بڕیاره‌كانیان له‌ ده‌ره‌وه‌ی سنووره‌كانی عێراق وه‌رده‌گرن و په‌لاماری هه‌رێمی كوردستان ده‌ده‌ن، گشت پێكهاته‌ و بیروباوه‌ڕ و پێكه‌وه‌ژیانی نه‌ته‌وه‌كانی تر بێجگه‌ له‌ شیعه‌، ره‌ت ده‌كه‌نه‌وه‌، ئه‌وه‌ ئه‌مڕۆ له‌ عێراق هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی تر روو ده‌دات به‌ خۆنواندنی میلیشیاكان به‌ناوی جۆراوجۆر، ئه‌مه‌ ئاماژه‌یه‌كی مه‌ترسیداری كوده‌تایه‌ به‌سه‌ر ده‌ستوور و فیدراڵی و دیموكراسی و یاسا، هاوكات یه‌كێكه‌ له‌ هه‌وڵی كوده‌تا پێشبینیكراوه‌كان، ئه‌گه‌ر ده‌وڵه‌ت به‌ خواستی ئه‌وان به‌ڕێوه‌ نه‌چێ، له‌وه‌ش ترسناكتر ئه‌وه‌یه‌ ئه‌مانه‌ عێراقیی ده‌ره‌كین و ئینتیمایان بۆ وڵاتی دراوسێیه‌ نه‌ك خۆیان، وه‌ك ده‌زانین له‌لایه‌ن گرووپه‌ میلیشیا شیعه‌كانی حه‌شد كه‌ خۆیان له‌ چه‌ندان كه‌تیبه‌ و ناوی سه‌یروسه‌مه‌ره‌دا راگه‌یاندووه‌، ئیداره‌ ده‌درێن و راسته‌وخۆیش له‌ ده‌ره‌وه‌ی سنووره‌كان فه‌رمان وه‌رده‌گرن.

ئه‌م جموجووڵه‌ نامۆ به‌ ده‌وڵه‌ته‌، نیشانه‌ی بێ‌ توانایی و ئیفلاسی ده‌سه‌ڵاتی حكوومه‌تی به‌غدایه‌، كوده‌تایه‌كی ئاشكرایه‌  به‌سه‌ر  ده‌سه‌ڵاتی كازمی و ده‌ستوور و یاسادا، چونكه‌ نه‌ هێزه‌ ته‌ناهییه‌كانی عێراق و نه‌ هیچ ده‌سه‌ڵاتێكی تر ناتوانن كۆنترۆڵی ئه‌و گرووپه‌ میلیشیایانه‌ بكه‌ن، كاتی نه‌گونجاویش بێ ناسنامه‌ ده‌كرێن و حه‌شدیش ده‌ڵێ له‌ ئێمه‌ نین، جا وه‌ره‌ له‌وه‌ تێبگه‌ هێزێك ده‌وڵه‌ت وێران ده‌كات و كه‌سیش خۆی ناكات به‌ خاوه‌نی و كه‌سیش ناتوانێ رایانبگرێ.

ئاماژه‌كانی كوده‌تا و به‌ سه‌ربازیبوونی ده‌سه‌ڵاتی به‌غدا هه‌ر له‌ سه‌رده‌می نووری مالیكی و دواتر جووڵاندنی هێز له‌لایه‌ن حه‌یده‌ر عه‌بادی، به‌ پاڵپشتی  وڵاتانی ناوچه‌كه‌ و چه‌ك و جبه‌خانه‌ی هاوپه‌یمانان و میلیشیا و پاسدار، به‌ره‌و هه‌رێمی كوردستان بۆ  كۆتاهێنان به‌ قه‌واره‌ی كوردستان ده‌ستی پێ كرد، ئه‌وانه‌ ره‌وایه‌تیدانن به‌و كوده‌تایه‌ی ئه‌و گرووپه‌ میلیشیا شیعانه‌ ویستیان و ئێسته‌ خۆیان به‌سه‌ر هه‌موو جومگه‌كاندا زاڵ كردووه‌ و بڕیاری سیاسی، ئابووری و گشت بواره‌كانی تر له‌ چنگ خۆیانه‌، نه‌ك حكوومه‌تی مسته‌فا كازمی كه‌ به‌رده‌وام له‌ژێر گوشار و هه‌ڕه‌شه‌دایه‌.

خۆنواندنی میلیشیاكان له‌ عێراق بۆ جاری چه‌نده‌مینه‌ و مووشه‌كبارانكردنی باڵوێزخانه‌كان و  په‌لاماردانی باره‌گای لقی 5ی پارتی دیموكراتی كوردستان و دووجار مووشه‌كبارانی هه‌ولێری پایته‌ختی كوردستان و رێگری له‌ جێبه‌جێكردنی مافه‌ ده‌ستوورییه‌كانی گه‌لی كورد، پێكه‌وه‌ ئه‌ڵقه‌ی ئه‌و زنجیره‌ن كه‌ ته‌واو بوونی عێراق ده‌خنكێنێ.