"سەرۆك بارزانی راشكاوانە ئەوەی لە ویجدانی گەلی كورد هەیە روونی كردەوە"

:: PM:07:21:02/12/2021 ‌

كەمجار دەبینین بەرپرسانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە راشكاوانە و روونییەكی تەواو قسە لەسەر دۆزە گەرم و ئەو رووداوانە بكەن كە تا ئێستەیش بەردەوامن، چونكە پێویستی سیاسی و دیپلۆماسی دەڵێت، هەموو ئەوەی روو دەدات ناگوترێت، بەتایبەتی ئەگەر ئەو بەرپرسە تا ئێستەیش راستەوخۆ یان ناراستەوخۆ لە كایەی بەرپرسیارەتیدا بێت. 

د. مەحموود زاید، مامۆستای زانكۆی میسری لە لاپەڕەی خۆی لە فەیسبووك بەناونیشانی (خوێندنەوەیەك بۆ كتێبی بۆ مێژووی سەرۆك بارزانی)، شرۆڤەیەكی تێروتەسەلی بۆ ئەو كتێبە كردووە و نووسیویەتی، سەرۆك بارزانی ئەو دیاردەیەی شكاند و راشكاوانە و بە روونی ئەوەی لە ویجدانی گەلی كورد دەگوزەرێ و دەیەوێت، بۆ گەلانی عەرەبی روون دەكاتەوە، لەبارەی ئەزموونی 100 ساڵەی رابردوو قسە دەكات، راشكاویی و بوێرییەك لە هیچ بەرپرسێكی سیاسی یان سەركردەیەكی جەماوەریمان نەبینی، كاتێك قسەكانی بەسەر كۆت و بەندی پێویستی دیپلۆماسی بازیان دا و لەگەڵ نووسینی بابەتیانەی هەندێك قەڵەمی ئەكادیمی كوردی و جگە لە كوردیش، لەبارەی خواست و ئارەزووی كوردستانییەكان هاوئاواز بوو.
بارزانی بە گەلەكەی دەڵێت، ئەگەر لاواز بین، كەس نامانپارێزێ و لەناومان دەبەن
هەموو ئەوانە لە كتێبی (بۆ مێژوو)، هات كە بەر لە نزیكەی ساڵێك بە كوردی و توركی و عەرەبی و فارسی و ئینگلیزی دەرچوو و راستی رووداوەكان و رووبەڕووبوونەوەی بارزانی لەبەرانبەر ناوخۆی كوردستان و عێراق و ئێران و گەورە وڵاتان وەك ئەمەریكا و ئەوروپا بەرجەستە كرد، ئەو رووداوانەی خۆی وەك بەرپرس دروستی كردن یان بەشداری لە دروستكردنیان كرد، یان وەك شایەتێك بوو لەسەریان.

بارزانی لە كتێبەكەیدا دەیان پرسیاری گرنگی ئاراستە كرد، كە پێویستیان بەوە هەیە لەلایەن چەندان بەرپرس وەڵام بدرێنەوە، لەوانە نووری مالیكی و حەیدەر عەبادی و رژێمی ئێران و حزبوڵا و هەندێك سەرانی ئەوروپای رۆژئاوا و هەردوو سەرۆكی ئەمەریكا باراك ئۆباما و دۆنالد ترەمپ، بەرانبەر بەوەی هەرێمی كوردستانی عێراق لە 10 ساڵی دوایی بەخۆیەوەی بینی، كە ترووپكی گەرمی رووداوەكانیش لە چەند مانگی بەر لە ریفراندۆم بوو لە 25ی ئەیلوولی 2017، كە دەركەوت 92%ی كوردستانییەكان پاڵپشتی لە سەربەخۆیی دەكەن، ئەوكات كاردانەوەیەكی توند لەلایەن حكوومەتی بەغدا و توركیا و ئێرانی بەتایبەت دژی گەلی كوردستان دروست كرد. 

خوێنەری كتێبەكە و چاودێر بۆ دیدار و لێدوانەكانی ساڵانی دوایی سەرۆك بارزانی تێبینی ئەوە دەكات ئەو دووپات لە دوو ئاماژەی گرنگ بۆ گەلانی ناوچەكە دەكاتەوە، یەكەم/ ناكۆكی و ململانێكان پێشتر و ئێستەیش لە نێوان كورد و سیستمە شۆڤینییەكانی عێراق بووە، هەرچی لەسەر ئاستی هەردوو گەلی عەرەبی عێراق و كوردە، ئەوان بەندی دۆستایەتی و هاریكاری و بەیەكگەیشتنیان لەنێواندا هەیە و مێژوویش لەسەر ئەوە شایەتە. 

دووەم/ فەلسەفەی هەڵگرتنی چەك لای بزاوی كوردی تەواو بۆ بەرگریكردنە، واتە بۆ دوژمنكاری و دەستدرێژیكردن بۆ سەر مافی كەسانی تر نییە، كاتێك بارزانی بەڵگەی هۆكاری هەڵگیرسانی شۆڕشەكانی كوردی هەر لە سەردەمی شێخ عەبدولسەلام بارزانی لە 1914ەوە تا رووبەڕووبوونەوەی داعش و رووداوەكانی دوای 16ی ئۆكتۆبەر لە 2017 وەك بەڵگە هێناوەتەوە، بۆیە هەركاتێك رێگەیەك یان ترووسكایەكی گفتوگۆ هەبووبێت، كورد وەڵامی دەدەنەوە و پێوەی پابەند دەبن، سەرەڕای ئەوەی قوربانیدان و وێرانكاری پێش ئەوە هەرچەندێك بووبێت، وەك گفتوگۆی 1991 كە سەرۆك بارزانی بە سەختترینی لە ژیانی خۆی وەسف كرد. 

مەحموود زاید دەڵێت، بە بۆچوونی خۆم ئەو پەیامە گرنگەی سەرۆك بارزانی ویستی بە هەردوو گەلی كورد و عەرەب و هەموو گەلانی ناوچەكەی بگەیەنێت، ئەو وانە گرنگەی لە ئەزموونە مێژووییەكەی دوای تێپەڕبوونی 100 ساڵ بەسەر دامەزراندنی عێراق وەری گرتووە، بەتایبەتی دوای ریفراندۆمی هەرێمی كوردستان، ئەوە بوو كە كەس نییە رێز لە بەها و پرەنسیپەكان بگرێت، بەڵكو ئەوان تەنیا رێز لە هێز و بەرژەوەندییەكان دەگرن، بارزانی زیاتر بە گەلەكەی دەڵێت، ئەگەر لاواز بین، كەس نامانپارێزێ و لەناومان دەبەن.

ئەوەی دەمەوێ بیڵێم، ئەوەی لەسەر زاری سەرۆك بارزانی لەو كتێبەدا هاتووە، بەڵگەنامەیەكی مێژوویی گرنگ و گەواهیدەرە لەسەر ئەو رووداوانەی خۆی لە ماوەی نزیكەی نیو سەتە لەناویاندا ژیاوە، بەڵام گلەیی من ئەوەیە ئەو هەموو شتێك یان هەموو ئەوەی دەیزانێت باس نەكردووە، چونكە دەزانین تۆمارە مێژووییەكەی پڕە لە زانیاری، بەڵام پێ دەچێت ئەوە ئاكاری خۆی بێت وەك هەندێك لەوانەی چاویان پێی كەوتووە و لەوبارەوە قسەیان لەگەڵدا كردووە پێیان گوتم، ئەو دووپاتی كردووەتەوە، گرنگە كار بۆ ئەوە بكەین كە كۆمان دەكاتەوە نەوەك ئەوەی جیامان دەكاتەوە، لەگەڵ ئەویەش ئەو رووداوگەلێكی زۆری جێ هێشت و چاوی لێ نووقاندن و هەندێكیشی كورت كردەوە، وایش دەزانین ئەو بەوە دەزانێت كە ئێمە بە پرۆشین بۆ زانینیان، بۆیە هیوادارین دواتر لە زنجیرەیەك كتێبدا ببینرێن.

بۆچی هیواداربین، چونكە بە بەردەوام چاودێری دەرچوونی كتێبی سەركردە و فەرماندەكان دەكەین، بەتایبەتی ئەوانەی رووداوی گەورە لەسەر دەستیان رووی داوە و بەهۆی جموجۆڵەكانیان سیاسەتی تەوەرەیی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی دروست بووە، ئەوان رووبەڕووی پیلانگێڕی وێرانكاری گەورە بوونەتەوە، یان بەلایەنی كەم توانیویانە وڵاتیان لە هەوڵی داگیركردن و هەژاركردن و پەراوێزخستن بپارێزن، بۆ زانینی رێگەی سەركەوتن و نوشستەكانیان، فەلسەفەكانیان لە رووبەڕووبوونەوەی سەختی و بەربەستەكان، وەك جۆرێك لە توێژینەوەی حاڵەت و ئەزموونێكی كردەنی، لێی تێ بگەین چۆن رەوڕەوەی مێژووی ئەو قۆناغە لە ناوچەكە بەڕێوە چووە، بۆ سوودبینین لە لایەنە ئەرێنییەكان و خۆلادان لە نووچخواردنەكان، كە پێم وایە بەشی زۆری كتێبی "بۆ مێژوو"، دەچێتە ناو ئەو چوارچێوەیە.        





وشە - مه‌حموود ئیسماعیل