عێراقییەكان پێش مردنیان گۆڕ بۆ خۆیان دەكڕن

ماوەیەكی كەمی تێپەڕیوە بەسەر راگەیاندنی بەرنامەیەكی نوێ لەلایەن كۆمەڵێك پڕۆگرامسازی عێراقی كە هاووڵاتییان دەتوانن بەرنامەكە لەسەر مۆبایلە زیرەكانیان دابەزێنن، بەرنامەكە لاپەڕەی تایبەتی لە فەیسبووك و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانی تریش هەیە، ئەوەی بەرنامەكە لە بەرنامەكانی تر جیا دەكاتەوە و خەڵكی تووشی شۆك كردووە، راگەیاندنی خزمەتگوزاری تایبەت بە مردنە، بە جۆرێك سەرپەرشتیارانی بەرنامەكە ئاگادارینامە بڵاو دەكەنەوە بۆ ئەو كەسانەی دەیانەوێت شوێن لە گۆڕستان بۆ گۆڕی خۆیان دوای مردنیان دابین بكەن لەگەڵ خزمەتگوزاری تری پاش مردن، تەنانەت زانیاری ئەوەیش خراوەتەڕوو كە ئەو كەسانەی پێشوەختە، واتە پێش مردنیان گۆڕ بۆ خۆیان دەگرن، ئەوا هەم بە نرخێكی كەمتر و هەمیش شوێنی باشتریان بۆ دابین دەكرێت.

بەرنامەكە بەناوی "گۆڕستان"ە، ئەگەرچی سەرپەرشتیارانی بەرنامەكە هیچ زانیارییەك لە بارەی خزمەتگوزارییەكانیان ئاشكرا نەكردووە و هیچیشیان لە بارەی خۆیانەوە ئاشكرا نەكردووە، بەڵام وێنەی باگراواندی بەرنامەكە، وێنەی گۆڕستانێكە بە رەنگی رەش، لەگەڵ وێنەی مۆبایلێك، كە ئاماژەیەكە بۆ پێوەندیكردن و گرتنی پێشوەختەی گۆڕ لە رێگەی تەلەفۆنەوە.

بڵاوبوونەوەی ئەو بەرنامەیە لە كاتێكدایە بە گوێرەی ئامارەكانی نەتەوە یەكگرتووەكان لە مانگی ئەیلوولی رابردوو 75 هاووڵاتی سڤیل بەهۆی رووبەڕووبوونەوە چەكدارییەكان لە عێراق كوژراون و 179ی تریش بریندار بوونە.

ئەو ئامارە كە مانگانە نەتەوە یەكگرتووەكان بڵاوی دەكاتەوە بەگوێرەی گەرموگوڕی رووداوەكان ژمارەی قوربانیان دەگۆڕدرێت، تەنانەت ئامارێكە تەنیا گرنگی بە قوربانیانی ململانێ چەكدارییەكان دەدات، نەك ئەوانەی رۆژانەی بەهۆكاری جیاواز گیان لە دەست دەدەن.

هاوكات هێشتا ململانێ و شەڕ و بارگرژی لە عێراق چ لەنێوان هێزەكانی دەوڵەت لەگەڵ گرووپە میلیشیاكان، یان لەنێوان هێزی چەكداری عەشیرەتەكان دژ بە یەك یان دژ بە هێزەكانی پۆلیس، یانیش شەڕی بەردەوامی تیرۆر لە 2003ەوە تا ئێستە دژ بە گرووپە تیرۆریستە جیاوازەكان بەردەوامی هەیە، ئەمە جگە لە شەڕی مەزەوی و تایفی لەنێوان شیعە و سوننە.

 

سەرپەرشتیارانی پڕۆگرام و خزمەتگوزارییەكە، داشكانیان بە رێژەی 20% بۆ هەموو ئەوانە كردووە كە ئەپەكەیان لە فەیسبووك "تاگ" بكات، واتە لەسەر دیواری خۆی لە فەیسبووك بڵاوی بكاتەوە و هانی هاوڕێیانیشی بدات كە تاگی بكەن، هەر كەسێك تاگی بكات ئەوا سوودمەند دەبێت لە داشكانی 20%.

 

لە روونكردنەوەیەكیش بۆ ئەوانەی لایكی ئەپەكەیان كردووە یان دەیانەوێت لایكی بكەن، سەرپەرشتیارانی پڕۆژە خزمەتگوزارییەكە بە شێوە زاری عەرەبی عێراقی دەڵێ، ئەو پڕۆگرامە یارمەتیت دەدات لەوەی گۆڕێك بە ئاسانی بۆ خۆت دابین بكەی، بە جۆرێك دەتوانی رووبەرێكی گونجاو و جۆری ئەو گومەزەی دەتەوێت دەستت بكەوێت، بە جۆرێك دەتوانی لە رێگەی ئەلیكترۆنییەوە پارەكە بدەیت، كەواتە كێشەی شوێن و دووریت نابێت، كۆی مامەڵەكەش لە سێ دەقە زیاتر لە كاتت ناگرێت و هەر لە رێگەی پڕۆگرامەكەوە زانیاری لەسەر گۆڕەكەت وەردەگریت كە بۆت دابین كراوە و بەناوی تۆ دەكرێت.

پڕۆگرامەكە كە ئێستە رێكلام و پڕوپاگەندەی بۆ دەكرێت، دەڵێ لە ماوەی داهاتوودا زانیاری زیاتر لەسەر بەرنامەكە و چۆنیەتی دابینكردنی گۆڕ لە رێگەی ئەلكترۆنییەوە دەخاتەڕوو.

پەرچەكرداری بەشداربووان وێڕای شۆكبوونیان بە وەها بەرنامە و پڕۆگرامێك، ئەوا لای هەندێكیان بیرۆكەیەكی جوانە و كۆمێنتیان بۆی نووسیووە و پرسیاری نرخی رووبەری گۆڕ و خزمەتگوزارییەكانیان كردووە، لەگەڵ جێگەی ئەو گۆڕەی كە دەیانەوێت بۆیان دابین بكرێت.

عەباس مووسا یەكێكە لەو هاوبەشانەی لە فەیسبووك بەشداری كردووە لە رێكلامی بەرنامەكە، پرسیاری ئەوە دەكات لە كوێ و چۆن دەتوانێت گۆڕێك بۆ خۆی دەستنیشان بكات، هاوكات جەعفەر كەریم پرسیاری تایبەتمەندی گۆڕەكان دەكات و هاشم موسەویش داوای بڵاوكردنەوەی وێنەی ئەو گۆڕستانانە دەكات كە جێگەیان هەیە بۆ دابینكردنی گۆڕ.

بەشی زۆری ئەوانەی هاوبەشیان كردووە و كۆمێنتیان نووسیوە، بە گاڵتەجاڕییەوە دەدوێن لە بارەی بڵاوبوونەوەی وەها پڕۆگرامێك، لەوانە زەهرا فوڕاتی بە گاڵتەجاڕییەوە دەڵێ سوپاس بۆ هەوڵەكانتان، دواجار خەونەكانم هاتنە دی و پێدەچێت ژیان بەرەو پێشەوە چوو بێت، بە جۆرێك دەتوانی گۆڕێك بۆ خۆت دابین بكەی.

ئەمە یەكەمین بەرنامەیە لە جۆری خۆیدا، دوای لاپەڕەی تایبەتی عەلی عەمییە كە كەسایەتییەكی بەناوبانگە لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان كە لە ماوەی رابردوودا خزمەتگوزاری شووشتن و لە گۆڕنانی مردووانی خستەڕوو. 

عومییە بەوە ناسراوە كە شارەزایە لە پیشەكەیدا و پەیجەكەیشی لە فەیسبووك گەرموگوڕی زۆری هەیە، تەنانەت ئێستە ناوەكەی وەها ناسراوە دەیان نوكتە و قسەی خۆشی بە ناوەوە دەكرێت. 

هاوكات ئەو بەرنامەیە لە كاتێكدا رێكلامی بۆ دەكرێت كە چەند رۆژێك پێش ئێستە رێكلام بۆ بەرنامەیەكی تر كرا بەناوی برنج و قیمە " تمن وقیمە"، لە ماوەیەكی زۆر كەمدا دەیان هەزار لایكی بۆ هاتووە كە ئێستە پێش پەیجی تایبەتی "ماكدۆناڵدز"ی جیهانی داوەتەوە.

بەڵام ئەوەی زیاتر جێی سەرسوڕمانە، ئەو برنج و قیمەیە زیاتر لە بۆنەی عاشورا كە بۆنەیەكی زۆر ناخۆشە بۆ عێراقییەكان لە ساڵیادی شەهیدكردنی ئیمام حوسێنی كوڕی ئیمام عەلی بن ئەبی تاڵیب، كە لەو بۆنەیەدا عێراقییەكان خواردن و خواردنەوە بە خۆڕایی بەسەر هاووڵاتییان دابەش دەكەن. 

لەو بۆنانەدا عێراقییەكان برنج و قیمە لەسەر شەقامەكان دروست دەكەن و ئامادەی دەكەن بۆ دراوسێ و كەسانی نزیكی خۆیان و سەردانیكاران، كە بە سەتان كیلۆ برنج و گۆشت و قیمە ئامادە دەكەن، ئێستە ئەمە بووەتە خوێكی كۆمەڵایەتی و ساڵانە دووبارە دەبێتەوە و زۆرێك لە هاووڵاتییان مەبەستیانە بەشداری بكەن.

بەگوێرەی یاسای ژمارە 18ی ساڵی 1935، یاسای رێكخستنی گۆڕستان لە عێراق كە لە 29 مادە لە چوارچێوەی شەش بەش پێكهاتووە، وردەكاری دەستنیشانكردنی رووبەری زەوی و شوێنەكەی بۆ گۆڕستان روون كراوەتەوە، دەسەڵاتی دابەشكردنی زەوی گۆڕستان و سەرپەرشتیكردنی گۆڕستانەكانیش باسكراوە.

بەجۆرێك لە مادەی 23ی بەشی شەشەم هاتووە كە دەبێت لە سنووری هەموو شارەوانییەك، بەڕێوەبەرایەتی شارەوانی ئەو ناوچەیە پارچە زەوییەك بۆ گۆڕستان دەستنیشان بكات، هاوكات لەسەریەتی تۆماری مردووانیش بۆ گۆڕستانەكە دابنێت بە جۆرێك دەبێت ئەوە روون بكرێتەوە كە ئەو رووبەرەی دەستنیشان كراوە جێگەی چەند گۆڕی لێ دەبێتەوە، لەگەڵ ناوی ئەو كەسانەی كاریان هەڵكۆڵینی گۆڕە، لەگەڵ تۆمارێكی تایبەت بە زانیاری كەسی لە بارەی ئەو كەسانەی لەو گۆڕستانەدا نێژراون.

بەرنامەی دابینكردنی گۆڕ لە رێگەی ئینتەرنێت و ئەلیكترۆنیات، ئەگەرچی بە دیوێك و لای هەندێك جێی گاڵتەجاڕییە، بەڵام بە دیوەكەی تر سوودی زۆری هەیە، وەك فەرید سابر 42 ساڵ دەڵێ سوودوەرگرتن لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان بۆ ئەو بابەتانە زۆر گرنگە، چونكە كارئاسانی بۆ كەسانێك دەكات كە دەیەوێت گۆڕێك بۆ خۆی بكڕێت و دابینی بكات بۆ ئەوەی پاش مردنی لەوێدا بنێژرێت، تەنانەت خەڵكانێك هەیە رووبەرێكی زۆری زەوی گۆڕستانەكان دەكرێت و پاشان دەیفرۆشێتەوە، بۆیە ئەوەی كە نوێیە، مامەڵەی كڕین و فرۆشتنی گۆڕ بووەتە ئەلیكترۆنی.

جومانە زاری 39 ساڵان، دەڵێ ئێستە هەموو شتێك بە ئەلیكترۆنی كراوە،  هەموو ئەوانەی پێویستیمان پێی هەیە لە رێگەی بەرنامە ئەلیكترۆنییەكانەوە دەستمان دەكەوێت، هەر چیمان بوێت بیفرۆشین هەر لە رێگەی بەرنامەی ئەلیكترۆنییەوە دەیفرۆشین، بۆیە "ئاساییە وەها خزمەتگوزارییەكیش هەبێت، یان بەرنامەی سەیر و سەمەرەی تریش هەبێت".