هەركەسێك لە ساڵی 2018 لە شەقامەكانی چینی ناوەند و دەوڵەمەندی شارە گەورەكانی ئێرانی وەك تاران و ئەسفەهان و تەبریز هامشۆی كردبێت، ژنان بە پۆشینی حیجابێكی رەنگاورەنگ و ئاسایی و نارژد دەبینێت، تەنانەت لە هەندێ لە پاركەكانی باكوری تاران و لە ناوچە سروشتییەكان و لە ناو ئۆتۆمبێلەكان لە رێگە خێراكاندا، ژنان دەبینین كە حیجابیان لاداوە، كە ئەوەیش بە هەنگاوێكی بەمەبەست لای  ئەوانەوە دەخوێندرێتەوە  لە سایەی ئەو سیستەمەی نزیكەی 40 ساڵە لەو وڵاتە دامەزراوە. 

لە ماوەی دوای شۆرشی ئیسلامی ئێران لە 1979 بیركردنەوە لەو دیمەنانە نەدەكرا، كاتێك یاسایەكی توندی شەریعەت هەبوو، بۆیە ئەو گۆڕانكارییە رێژەییەی رووی داوە ئاماژە بۆ گۆڕانكارییەكی كۆمەڵایەتی گشتگیرتر لە ئێران دەكات، لە راستیدا ئەو وڵاتە پەرەسەندنێكی فرەوانی بزاوی ژنان بەخۆیەوە دەبینێت و رووداوەكانی هاوینی ئەمساڵیش كە لەبەر هۆكاری ئابووری ئەو وڵاتەی گرتەوە، بووبووە گۆڕەپانێك بۆ داواكاری ژنان.

لە ساڵانی سەرەتای گرتنە دەسەڵات لە ئێران لەلایەن خومەینییەوە لە شوباتی 1979 لە گۆڕانكاری گەورە لە یاساكانی كۆنترۆڵی نەریتەكانی ئێران دەكات رووی دا، بەتایبەتی پێوەست بە ئافرەتانەوە، كاتێك نووسراوی "خێزان"، كە لەلایەن پەهلەویەوە ئامادە كرابوو و وەك یاسایەك وابوو و چەند مافێكی تیادا بۆ ژنان دیاری كرابوو وەك تەڵاق و فرەژنی و مافی منداڵ بەخێوكردن، واتە لە دوای باڵادەستیی مەلا شیعەكان بەسەر ئێران، میلیشیا چەكدارە ئاینییەكانی سەر بە سوپای پاسدارانی ئەو وڵاتە رۆڵی پاسەوانیان بۆ ئەخلاقباشی دەگێڕا و بە گرتن و ئازاردان ژنانیان ناچاری سەرپۆشین و رێزگرتن لە ئاین كرد.   

لە ماوەی جەنگی عێراق-ئێران لە 1980-1988 كە تیایدا دەیان هەزار ئێرانی كوژران، خومەینی دەیگوت "جەنگ نیعمەتێكە"، بەو شێوە جەنگەكە و بوونی ئەو وڵاتە لەبەردەم هەڕشەی دەرەكی وای كرد كە خومەینی چەندان یاسا دەربكات بۆ تەسككردنەوەی ئازادییەكان بەتایبەتی سەبارەت بە ژن، بێ بوونی بەرهەڵستی ناوخۆیی وەك رێكخستنی جلوبەرگ و پێویستی بە پرسی باوك و هاوسەر بۆ وەرگرتنی شوقەی نیشتەجێبوون و رێگرتن لە بوونی ژن بە دادوەر و بەردبارانكردن لە حاڵەتی زیناكردن.  

بەڵام ئێستە لە ئێران پێشێلكردنی چەند یاسایەك لەلایەن ژنانەوە وەك بەر لە 30 ساڵی رابردوو سزای لەسەر نییە، ئەگەرچی یاساكانی ئەو وڵاتە لەو ماوەیە گۆڕانكاری بەسەردا نەهاتووە و سوپای پاسداران تا ئێستەیش لە شەقامەكان بە جلی مەدەنییەوە هەن، بەڵام دەسەڵاتی زۆریان بەسەر دانیشتوان وەك جاران نەماوە، ئەو گۆڕانكارییەی كۆمەڵگەیش لە ئێران زیاتر لەلایەن ژنانەوە پاڵنراوە كە نەهێشتنی حیجابیان كردووەتە جەنگی سەرەكی خۆیان، بۆیەیش دەبینین كە ناڕەزایەتییەكانی ئێران بوونەتە گۆڕەپانێك بۆ داواكاری كۆمەڵایەتیش بەتایبەتی سەبارەت بە ئازادی ژنان.

لە 27ی كانوونی یەكەمی 2017 فیدا مۆبینید، كچە دەرچووێكی زانكۆ لە تاران خۆی كردە پێشەنگی بزاوی نیشتیمانی دژ بە پۆشینی حیجاب لە ئێران و لە چوارڕیانێكی ناوجەرگەی تاران حیجابی خۆی لادا و بەو هۆیەوە هاتە گرتن، لەو ساتەوە سەتان ژنی تر لە شوێنە گشتییەكان حیجابی خۆیان لاداوە وەك لە میترۆی تاران بۆ داواكردنی هەڵوەشاندنەوەی یاسای پێوەست بە پۆشینی بەزۆری حیجاب. ئەوەیش مانای ئەوەیە كە بیرۆكەكە پاڵپشتی راستەقینەی هەیە و ئێرانییەكان بە پیاو و ژنانەوە پاڵپشتی لە داواكاری بزاوی ژنان دەكەن و لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانیش چەندان وێنە تۆماری ڤیدیۆیی لە ئێران تۆماركراو دانراون، كە لادانی حیجاب وەك خەباتی سیاسی فرەوان پێشان دەدەن.

لەو ساتەی پێدەچێت هەڵوێستی حكوومەتی ئێران تا رادەیەك ئازادی وەرگرتبێت لەبارەی پەرەسەندنی نەریتە كۆمەڵایەتییەكانەوە، بەڵام تا ئێستەیش توندە لەبارەی پرسەكانی پێوەست بە ژنانەوە، بۆیە دەیان ژنی بەشدار لە بزاوی نەهنێشتنی حیجاب ئێستە لە گرتووخانەكانن لەوانە نەسرین ستودە، ئەو پارێزەرە ژنەی لە حوزەیرانی 2018ەوە گیراوە بەهۆی پارێزگاری لە ژنانی حیجابیان فرێداوە كردووە، كە هاوكات خێزانەكەیشی هەراسان كراون و هاوسەرەكیشی گیراوە.

بەو شێوەیە و سەرەڕای بزاوی كۆمەڵگایی قووڵ لە ئێران، ئایەتوڵا عەلی خامنەیی رەوتێكی پارێزگارانە لەبارەی پرسی ژنانەوە پێڕەو دەكات و دەتوانرێت وەرگرتنی ئەو هەڵوێستە بۆ دەرخستنی دەسەڵاتی بەهێزی لەپێش ئێرانییەكان لێك بدرێتەوە، ئەوەیش لە چوارچێوەی سزاكانی ئەمەریكا بۆ سەر وڵاتەكەی و دۆخی ئابووری داتەپیوی ئەو وڵاتەوە، هاوكات ئەو هەڵوێستەی بۆشایی نێوان دەسەڵات و دانیشتوانی ئێران زیاتر دەكات و پرسی لادانی حیجابیش گیانی بەرهەڵستكاری و رووبەڕووبوونەوەی لە نێوان گەلی ئێران و حكوومەتەكەی دەچەسپێنێت و زیاتر روونی دەكاتەوە.