وتارەكەی كازمی و پاساوهێنانەوە بۆ هەر ئەگەرێك

دوێنێ لە میدیاكانی عێراق وتارێكی مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عێراق هاتە بڵاوكردنەوە، ئەو باسی گرنگترین كێشەكانی عێراق و بەردەم حكوومەتەكەی كرد، پەیامێكی روونی بە سەختی ئەركەكانی لە هەموو روویەكەوە گەیاند، شارەزایان پێیان وایە كازمی دەیەوێت بڵێت، چاوەڕوانی كارێكی نائاسایی لێ نەكەن كە بتوانێت هەموو ئەو تەنگژانە چارەسەر بكات.

پێویستە بیركردنەوەی نوێ بێنێتە پێشەوە كە باوەڕیان بە بنیاتنانی دەوڵەت هەبێت

كازمی لە وتارەكەی باسی چەندان تەنگژەی كرد، لەوانە ئەو پارە زۆرەی بەدرێژایی 17 ساڵی رابردوو هاتووەتە ناو گەنجینەی وڵاتەكە دەتوانرا عێراقی پێ بنیات بنرێتەوە، بەڵام بەهۆی بوونی گەندەڵی و بردنەدەرەوەی بۆ دەرەوەی وڵات، ئەوكاتەی بەرپرسیارەتیم لە حكوومەت وەرگرت تەنیا گەنجینەیەكی نیوچە بەتاڵم رادەست كراوە. 

ئەو باسی هەڵوێستی هێزە سیاسییەكان بەرانبەر بە حكوومەتەكەی دەكات، بەوەی دووپاتیان لە ئازادبوونم لە هەڵبژاردنی پێكهاتەی وەزیرانی حكوومەتەكەم كردەوە، بەڵام ئەوەی لەپشت پەردەوە روودەدات لە بگرە و بەردەی هەندێكیان، رێگرن لە تەواوكردنی حكوومەتەكە، بۆ ئەوەی بە ئەركی خۆی هەڵبستێت و بتوانرێت ئەو ئامانجانەی دیاری كردوون، جێبەجێیان بكات.   

كازمی باسی گۆڕین و راستكردنەوەی پرۆسەی سیاسی لە عێراق دەكات، كە لێرە و لەوێ گوێگر بۆ ئەو بابەتە نییە و بێ گوێدانی ئەوەی وڵات لەژێر هەڕەشەیە و رەنگە بەرەو پشێوی هەنگاو بنێین، دواتر وەڵامدانەوەی داواكاری جەماوەری و خۆپێشاندەران و كاركردن بۆ جێبەجێكردنیان و رووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی كرد، كە ئەركی سەرەكین و گەڕاندنەوەی شكۆی دەوڵەت و سەروەرییەكەی، ئەوانە پێویستیان بەوەیە هیچ لایەنێك هەرچەند بەهێز و لایەنگری هەبێت، نابێت لە سەرووی دەستوور و یاسا بن و چەك بەدەستی دەوڵەت بێت و هێزە چەكدارەكانیش بە فەرمانی فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكان هەڵسوكەوت بكەن. 

د ئیحسان شمەری، سەرۆكی ناوەندی هزری سیاسی بۆ "وشە" روونی كردەوە، وتارەكەی كازمی بریتییە لە هەنگاوێكی كردەنی، ئەو باسی راستی دۆخی حكوومەتەكەی و ئەو كێشانەی كرد كە چاوەڕوانی دەكەن، ئەو نایەوێت هیوایەكی خەیاڵی بە گەلی عێراق بدات، راشكاوانە قسەی كرد، لەلایەكی تر دەیەوێت بڵێت كە حكوومەتەكەی بۆ رێگرتنە لە رووخانی وڵات بەهۆی هەنگاوەكانی حكوومەتی عادل عەبدولمەهدی، وەك دەبینین ئەو باسی جێبەجێكردنی داواكاری خۆپێشاندەران دەكات، لە هەڵبژاردنی پێشوەختە.

زیاتر گوتی، هەرچی لەبارەی چاكسازی ئابووری و سیاسی و هیتریشە، پێم وایە دەیەوێت بڵێت، ئەو حكوومەتەی دوای هەلبژاردنی پێشوەختە دێت، دەتوانێت ئەو هەنگاوانە باوێت، كازمی لە وتارەكەی ئاماژە بۆ شتێكی گرنگ دەكات بەوەی بەربەستەكان لەبەردەم حكوومەتەكەی خەرێكە دروست دەبن، تەنانەن بۆ رزگاركردنی دۆخە رووخاوەكەیش، بۆیە ئەو كێشە و هەستەكانی بۆ رای گشتی عێراق ئاشكرا دەكات، كازمی خواست و ویستی هەیە بۆ هەنگاونان بەرەو جێبەجێكردنی بەڵێنەكانی، بەڵام كێشەكە ئەوەیە ئەو بابەتانە تەنیا بەوەوە پێوەست نین، پێویستە پاڵپشتیكردنی وەك پێشتر بینیمان، بەردەوام بێت.

شمەری روونی كردەوە، هەروەها لەسەر ئاستی دامەزراوەكانیش دەوڵەتیش پێویستە لەلایەن دەسەڵاتەكانیتر پاڵپشتی هەبێت، دوای ئەوە بابەتێكی گرنگ و هەستیار هەیە كە دەبێت كازمی گرنگی پێ بدات، پێویستە ئامرازەكانی شكستهێنانی حكوومەتی عادل عەبدولمەهدی بگۆڕێت، پێویستە بیركردنەوەی نوێ بێنێتە پێشەوە كە باوەڕیان بە بنیاتنانی دەوڵەت هەبێت، تا ئاستی دانی مافی هەموو پێكهاتەكانی گەلی عێراق، جیا لە داواكاری چاكسازی سیاسی.    

كازمی لەبارەی ئەركەكانی حكوومەتەكەی دووپاتی دەكاتەوە، پێویستە ئەو قۆناغە كاتییە بە پەلە تێپەڕ بكات و ئامانجەكانیش بریتین لە، تەواوكردنی یاسای هەڵبژاردن، یاسای كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن، ئەنجامدانی هەڵبژاردن لە زووترین كات، پاراستنی گیانی خۆپێشاندەران و پێشكەیشكردنی ئەوانەی پێشێلی مافیان دەكەن بۆ دادگە، ئازادكردنی گیراوانیان، رووبەڕووبوونەوەی تەنگژەی ئابووری و دارایی و كەمكردنەوەی خەرجی و نەهێشتنی گەندەڵی و ئەنجامدانی چاكسازی و پاراستنی خەڵك لە پەتای كۆرۆنا، بەر لەوانەیش گەڕاندنەوەی شكۆی دەوڵەت و هێشتنەوەی چەك بەدەستی دەوڵەت.

سەرۆكی ناوەندی هزری سیاسی لەبارەی پێوەرەكانی سەركەوتن و شكستی حكوومەتی كازمی روونی كردەوە، پێویستە حكوومەتی كازمی كار بۆ وەستانی رووخانی ئابووری بكات، بتوانێت رووبەڕوو و كۆنترۆڵی پەتای كۆرۆنا بكات، جێبەجێكردنی داواكاریی خۆپێشاندەران و پێشكەیشكردنی بكوژانیان بۆ دادگا، ئاماژەسازی بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنێكی پێشوەختە، بۆیە ئەوكاتەی بینیمان كە لەو دۆسیانەدا كازمی پێشوەچوونی بەدەست هینا، دەتوانین ئاماژە بكەین كە سەركەوتوو بووە لە بەڕێوەبردنی قۆناغی كاتی بۆی هاتووەتە دیاریكردن.

ئوسامە نوجێفی، ساسەتوانی سوننە بەمدواییە رای گەیاند، ئەوەی پێویستە لەسەر كازمی لەو قۆناغەی ئێستە دوو هەنگاوە، ئەوانیتر ئاسان نییە كە بتوانێت جێبەجێیان بكات، یەكەم دەركردنی عێراقە لە بەرەی ئێران و گەڕاندنەوەیەتی بۆ باوەشی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، دووەم پێویستە هەڵبژاردنی پێشوەختە ساز بكات، بۆیە ئەگەر لەو دوو هەنگاوەی سەركەوت، ئەوكات ئەوەی لەسەری بوو ئەنجامی داوە.

زیاتر گوتی، هەرچی ئەوەی دەیەوێت بە چاكسازی و نەهێشتنی هەموو گەندەڵی و كورتهێنانەی لە دەوڵەتی عێراق لەو ماوە و لەو قۆناغەی ئێستە، ئەوە تەنیا خەونە، بۆیە كازمی توانای جێبەجێكردنی ئەو دوو خاڵەی هەیە، بەڵام ئاسانیش نین، چونكە هێزە سیاسییەكانی سەر بە ئێران، كار بۆ شكستهێنانی حكوومەتەكەی دەكەن، لە رێگەی سوودبینین لە خۆپێشاندانەكان و بابەتی تریش، ئەوان رێگری لە كازمی دەكەن لە جێبەجێكردنی ئەو دوو خاڵە.