د. خالید حەیدەر پرۆفیسۆری بواری ئابووری لە چاوپێكەوتنێكی "وشە"دا تیشك دەخاتە سەر بەهێزیی پڕۆژەی "هەژماری من"، باس لەوە دەكات، پڕۆژەكە بە تەواوی لە خزمەتی فەرمانبەرانە و پڕۆژەیەكی پێشكەوتوو و یاساییە، بە هاوشێوەی تەوتینی مووچەخۆرانی عێراقە و فەرمانبەر زۆر بە باشی دەتوانێت سوودی لێ وەربگرێت و بە تەواوی كۆتایی بەو شێوازە دێنێت كە ئێستە مووچەی پێ دابەش دەكرێت.
*هەژماری من پڕۆژەیەكی بەهێزی حكوومەتی هەرێمە، وەك شارەزایەكی ئابووری چۆن هەڵسەنگاندنی بۆ دەكەن؟
بەپێی دوایین بڕیاری دادگای فیدراڵی، مووچەخۆرانی هەرێمی كوردستان دەتوانن لە بانكی حكوومی و بانكی تایبەت مووچە وەربگرن، واتە "هەژماری من"، چووەتە چوارچێوەیەكی یاسایی و دادگای فیدراڵی بڕیاری لەسەر داوە، ئەمەش هەنگاوێكی زۆر باش و بەهێزە.
*پێشتر باسی بوونی كێشە لەبارەی بانكەكانی بەشدار لە پڕۆژەكە هەبوو، ئەو بابەتە تا چەند وەك كێشە و بەربەست ماوە؟
بانكی ناوەندیی عێراق دەڵێت، هەر بانكێك كە بەشداری لە پڕۆژەی "هەژماری من"، دەكات، دەبێت گرفتی نەبێت و لە بانكی ناوەندییەوە مۆڵەتی وەرگرتبێت و پشتگیری كرابێت، ئەو بانكانەشی كە بەشدارن لە "هەژماری من"، گرفتیان نییە و دانپێدانراوی بانكی ناوەندین، ئەمەش خاڵێكی بەهێزە بۆ پڕۆژەكە.
*هەژماری من پرۆسەیەكی خێرای ئەلیكترۆنییە و خەریكە لە تەواوبووندایە، وەك شارەزایەك سوودی بۆ فەرمانبەر چییە؟
هەمووان بزانن لە رێگەی "هەژماری من"، مووچەخۆر خێراتر مووچەكەی وەردەگرێت وەك لەوەی ئێستە و بە دەست، كە پارە لە بانكەوە دەچێتە فەرمانگە و لەوێوە دێتە ژماردن و بە فەرمانبەر دەدرێت، ئەوەش چاوەڕوانی و رۆتینی تیادایە و كاتەكەشی با بمێنێت، بەڵام "هەژماری من"، لەگەڵ گەیشتنی پارە دەچێتە سەر هەژماری بانكیی فەرمانبەر و هەركات خۆی پێی خۆش بوو وەری دەگرێت، ئەمە رێگەیەكی خێرایە و بەهێزتریشە.
*بەدەر لە وەرگرتنی مووچە، هەژماری من كاری چیتری پێ دەكرێت؟
وەك گوتمان پڕۆژەیەكی پێشكەوتووە و بەهێزە، فەرمانبەر دەتوانێت لە شوێنی تریش كار بەو هەژمارە بكات و مامەڵە و كڕین و فرۆشتن لە ماركێتەكان بكات، تا چەند ساڵێكی تر هەر خۆی وای لێ دێت وەك وڵاتان خەڵك لە رێگەی ئەو هەژمارەوە كارەكانیان دەكەن و هەڵگرتنی پارە نامێنێت، هەمووان بە كارتەكانیان بازاڕی دەكەن بەبێ ئەوەی پارەی كاش هەڵبگرن، ئەویش بۆخۆی كێشەی هەبوو.
*تا ئەو كاتەی پڕۆژەكە تەواو دەبێت، رەنگە پێویست بە ئامێری زیاتری راكێشانی پارە بكات، ئەو بابەتە چۆن چارەسیەر دەبێت؟
بۆ ئەوەی گرفتی قەرەباڵغی و جەنجاڵی دروست نەبێت، پێویستە زۆرترین ئامێری راكێشانی پارە لە ناوچەكان و شوێنە گشتییەكان دابنرێت بۆ ئەوەی باشتر ئیش بڕوات، حكوومەتی هەرێم هەمووانی دڵنیا كردووەتەوە، كە "هەژماری من"، هەمان تەوتینی بەغدایە، ئەلیكترۆنیكردنی مووچە لە بەرژەوەندی فەرمانبەرانە.
*خەڵكانێك باس لە بوونی جیاوازیی خزمەتگوزارییەكانی هەژماری من لەگەڵ تەوتینی بەغدا دەكەن، جیاوازییەكان چین؟
هەندێك پێیان وایە كە لە "هەژماری من"، بەبێ ویستی خۆیان دەستكاریی مووچەكانیان دەكرێت، ئەمە هیچ راست نییە و تا ئێستە شتی وا نەبووە، فەرمانبەر هەیە چەندین مانگە بە "هەژماری من"، مووچە وەردەگرێت و هیچ شتی وا نەبووە، خزمەتگوزارییەكانیش لە داهاتوو قسەی لەسەر دەكرێت، بەڵام بە گشتی پرۆسەكە زۆر ئەرێنییە، ئەگەر قەرزیش بدرێت لە رێگەی هەژمارەكەوە دەدرێتە فەرمانبەر.
وشە/ هۆشیار عەلی