پڕۆژەی رووناكی كۆتایی بەو زێدەخەرجییە هێنا كە لە هەرێمی كوردستان هەبوو، بەپێی داتایەك لە هەرێمی كوردستان، لە خانووی 150 مەتری ماڵ هەبووە پێنج سپلیتی بەستووە، ئێستە پڕۆژەی رووناكی كۆتایی بەو ژمارە زۆری سپلیت هێناوە و بە موبەریدەیەك توانراوە ئەو پێنج ژوورە فێنك بكرێتەوە و خەرجییەكی زۆر بۆ خاوەن ماڵ بگەڕێتەوە، لە هەمان كاتدا ئەو گوشارە زۆری لەسەر كارەبا هەبوو كەم ببێتەوە.
كاروانی هاشم لە ناوچەی پیشەسازیی دارەتووی هەولێر، كارگەیەكی دروستكردنی دكتی موبەریدەی هەیە، ئەو ئاشكرای دەكات كە دوای گەیشتنی پڕۆژەی رووناكی بۆ ناو سەنتەری شارەكان، ئەوەی لای ئێمە جێی تێبینییە، خەڵك چیتر سپلیتەكانیان بەكار ناهێنن و دكتی موبەریدە بۆ خانووەكانیان دەبەستن.
ئەو بۆ "وشە" دەڵێت، تەنیا لەو ناوچە پیشەسازییە، هەشت شوێنی دروستكردنی دكتی تێدایە بۆ زیاتر لە 15 هەزار ماڵ، دكتیان بۆ خانووە كۆنەكان بەستووە، ئەو دكتەكەش سوودێكی زۆری بۆ خاوەن ماڵ هەیە، چونكە بەپێی ئەندازەی چەند ئەندازیارێك، ئێستە كاری لەسەر دەكەین و دەتوانرێت بەیەك موبەریدە، خانوویەكی 150 مەتر فێنك بكرێتەوە كە كەمتر لە یەك ئەمپێری پێویستە.
بە گوتەی كاروان، ئێستە دوو جۆرە دكت دروست دەكرێن كە كوالێتین، یەكێكیان 0.6 و ئەوەی تریان 0.7 و هەردووكیان زۆرباشن گەرەنتیی 15 بۆ 20 ساڵیان هەیە.
هەرچی سەرۆكی رێكخراوێكی ژینگەییە رای دەگەیەنێت، كوژاندنەوەی سپلیتەكان هێندەی موەلیدەكان سوودی بۆ ژینگە هەیە و لە گەرمبوونی هەوا و گۆڕانكارییەكان رۆڵی هەیە.
ئاسۆ شكاك سەرۆكی رێكخراوی ئاڤیاری ژینگەی، بۆ "وشە" رای گەیاند، ئەو گەرمییەی لە سپلیت دەردەچێت، زیانێكی زۆر بە ژینگە دەگەیەنێت، لە هەمان كاتدا ڕۆڵی بەرچاوی هەبوو لە گەرمبوونی ژینگە.
باسی لەوەش كرد، جگە لەوەی كوژاندنەوەی سپلیت یانی كەمتر بەرهەمهێنانی كارەبا، لەوێشدا سووتەمەنیی كەمتر دەسووتێت كە رۆڵی هەیە لە پاكبوونەوەی ژینگەی كوردستان.
بە گوتەی ئاسۆ، سپلیت رۆڵی هەیە لە دەردانی چەندان فیدباكی خراپ بۆ ناو ژینگە، لە هەمان كاتدا رۆڵ دەبینێت لە پیسبوونی ئاو، ئەوەش بەهۆی ئەو ئاوەی لێی دەردەچێت، بۆیە پڕۆژەی رووناكی جگە كوژاندنەوەی موەلیدەكان، سپلیتەكانیشی كوژاندووەتەوە.
بەپێی داتایەك كە بە "وشە" دراوە، لە ساڵی رابردوودا زیاتر لە 78 هەزار تۆن فێنككەرەوەی جۆری سپلیت هاوردەی هەرێمی كوردستان كراوە، زۆرترین بڕی هاوردەكردنی سپلیت لە مانگی تەمووزدا بوو كە 22 هەزار تۆنە، كەمترینیش لە مانگی كانوونی دووەم بوو كە 267 تۆن بوو.
بۆ ئەمساڵ هێشتا ئاماری كۆتایی نییە، بەڵام ئەوەی "وشە" دەستی كەوتووە تا مانگی ئەیلوول، دەركەوتووە ئەو بڕە دابەزیوە بۆ نزیكەی نیوەی ئێستە و كڕیاری هێندە كەم بووەتەوە، پێشانگەكان بۆیان ساغ نابێتەوە.
بەپێی ئامارەكە تا مانگی ئەیلوول، تەنیا 41 هەزار تۆن سپلیت هاوردە كراوە بەسەرجەم جۆرەكانیەوە، لە كاتێكدا ساڵی رابردوو لە هەمان كات 70 هەزار تۆن سپلیت داخڵ كراون.
مانگی تشرینی دووەمی ساڵی 2024، مەسروور بارزانی سەرۆك وەزیرانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، پڕۆژەی ڕووناكیی ڕاگەیاند، دواتر لە مانگی ئایاری ئەمساڵ، ئەنجوومەنی وەزیرانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، بە كۆی دەنگ بڕیاری لەسەر نرخە نوێیەكانی كارەبا دا لە چوارچێوەی پڕۆژەی ڕووناكی بۆ دابینكردنی كارەبای 24 سەعاتی لە سەرانسەری هەرێمی كوردستان.
حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە پلانیدایە لە ڕێگەی پڕۆژەی ڕووناكی، كارەبای 24 سەعاتی بۆ هەموو كوردستان دابین بكات تا كۆتایی ساڵی 2026، هەروەها جێگەی باسە كە ناوەندی شارەكانی هەرێمی كوردستان كارەبای 24 سەعاتییان بۆ دابین كراوە.
لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستاندا زۆرترین موەلیدەی ئەهلی كەوتوونەتە پارێزگای هەولێرەوە كە سێ هەزار و 776 موەلیدەیە، لە پلەی دووەمدا پارێزگای سلێمانی بە هەزار و 759 موەلیدە و لە پارێزگای دهۆكیش هەزار و 819 موەلیدە هەیە.
بەپێی بەرنامەی حكوومەتی هەرێم تا كۆتایی ساڵی داهاتوو، "پڕۆژەی ڕووناكی" لە سەرانسەری هەرێمی كوردستان جێبەجێ دەكرێت و بەو جۆرەیش موەلیدە ئەهلییەكانی كارەبا بەتەواوی دەكوژێنەوە.