لە ماوەی رابردوو، جیا لە نووسراوە نهێنییەكەی كۆمپانیای سۆمۆ لەبارەی بوونی قاچاغی نەوت، ئەمەریكا بە بەڵگە دوو كارسازی عێراقی بە تۆمەتی تێكەڵكردنی نەوتی عێراق لەگەڵ نەوتی ئێران و فرۆشتنی لە بازاڕەكان بە ناوی نەوتی عێراقی سزا دا، سەرۆك وەزیرانی عێراقیش بۆ لابردنی تۆمەتەكە لەسەر حكوومەتەكەی پێكهێنانی لیژنەیەكی لێكۆڵینەوەی راگەیاند.
نزار حەیدەر شرۆڤەكاری سیاسی دەڵێت، دۆسیەی قاچاغی نەوت و دۆلار بۆ عێراق نوێ نییە، ئیداری جۆ بایدن بەڵگەنامە و بەڵگەی لەوبارەوە بە حكوومەتی عێراق دا، بەڵام چاوپۆشی لێ كرد، چونكە ئەو چاوپۆشی لە ئێران دەكرد، كەچی ئیدارەی ئێستەی دۆناڵد ترەمپ سیاسەتەكەی لەسەر لێكدابڕینی عێراق و ئێران بنیات نراوە و لەو بابەتانە توندە كە سزاكانی لەسەر ئێران دەگرێتەوە، لەوانە سپیكردنەوەی پارە و قاچاغی دۆلار و فرۆشتنی بە قاچاغی نەوت.
روونی كردەوە، ئیدارەی ئەمەریكا زیاتر لە جارێك لەگەڵ حكوومەتی سوودانی قسەی لەبارەی پرۆسەی قاچاغی نەوت و دۆلار بۆ بەرژەوەندیی ئێران كردووە، وای كرد وەزارەتی گەنجینەی ئەمەریكا دوو جار سزا رابگەیەنێت، سۆمۆ تۆمەتەكەی بە درۆ خستەوە، كەچی سوودانی لیژنەیەكی لێكۆڵینەوەی لەسەر پێك هێنا، بۆیە ئەو دژەبەیەكییەی هەڵوێستی عێراق بەڵگەیە لەسەر تێوەگلانی بەغدا لە دۆسیەكە، تێوەگلانێك حكوومەتی عێراق ناتوانێت بەهۆی قووڵیی دزەكردنی تۆڕە قاچاغەكە لە دەوڵەت لێی دەرباز ببێت.
حەیدەر وریایی لە بەردەوامیی ئەو قاچاغییە و شكستهێنانی حكوومەت لە هەڵوەشاندنەوەی تۆڕەكە دەدات، بەوەی عێراق دەخاتە ناو هەمان سزای سەپێنراو بەسەر ئێران، چونكە ئیدارەی ئەمەریكا وا دەزانێت عێراق بووەتە سییە ئابوورییەكانی ئێران كە تاران هەناسەی لە رێگەوە دەدات و لە شكاندنی سزاكانی سەری یارمەتی دەدات.
گۆڤەند شێروانی شارەزای بواری نەوت دەڵێت، راپۆرت و هەواڵەكانی پێوەندیدار بە قاچاغی نەوت بۆ ئێران چەند جارێك دووبارە بووەتەوە و ناتوانرێت بشاردرێتەوە و نكووڵی لێ بكرێت، دەبوایە ئەوكاتەی ئاژانسی رۆیتەرز لە كانوونی دووەمی رابردوو راپۆرتێكی لەوبارەوە بڵاو كردەوە، حكوومەتی عێراق بەپەلە لێكۆڵینەوەی بكردایە، بەڵام وەزارەتی نەوت سەرەتا وەك ساختە مامەڵەی لەگەڵ بەڵگەنامەكان كرد و خۆی لێ دزیەوە و بەرپرسیارەتییەكەی خستە سەر دەسەڵاتدارانی بەندەرەكانی عێراقی.
روونی كردەوە، گومانی بەشداریكردنی چەند لایەنێكی عێراقی لە دوای بەیاننامەكانی وەزارەتی گەنجینەی ئەمەریكا هات كە ناوی دوو كەسایەتیی عێراقی هێنا كە سەرپەرشتیی تۆڕەكانی قاچاغی نەوت و تێكەڵكردنی نەوتی عێراق و ئێران و فرۆشتنی لە بازاڕەكلان بە ناوی نەوتی ئێرانی دەكەن، ئەوان ئامرازی پێشكەوتوو و بەڵگەنامە و نووسراوی ساختەی فەرمیی عێراقی بەكار دێنن بەوەی نەوتەكە عێراقییە.
سەبارەت بە ئەنجام و كاریگەریی ئەو كارە لەسەر عێراق شێروانی دووپاتی كردەوە، ئەنجامی مەترسیداری هەیە بەوەی سزا بخرێتە سەر وەزارەتی نەوت و كۆمپانیاكانی، كە دەبێتە هۆی وەستانی هەناردنی نەوت و بەوەش زیانێكی گەورەی ئابووری بە عێراق دەگات تا ئاستی 220 ملیۆن دۆلاری رۆژانە، واتە زیاتر لە حەوت ملیار دۆلاری مانگانە، ئەو زیانانەش كارەساتبار دەبن لەسەر عێراق لە سایەی دۆخێكی خراپی ئابووری كە بەرگەی سزای زیاتر ناگرێت.
لای خۆیەوە غازی فەیسەڵ بەڕێوەبەری ناوەندی عێراق بۆ توێژینەوە ستراتیجییەكان دەڵێت، بەقاچاغفرۆشتنی نەوت بۆ ئێران، یاتن هەر كاڵایەكی تر كە سوای ئەمەریكای لەسەرە، پێشێلكردنی راستەوخۆی ئەو سزایانەیە، كۆمپانیا و كەسایەتی و دامەزراوە تێوەگلاوەكان دەخاتە ناو سزای قورسەوە، بابەتی قاچاغی نەوت نوێ نییە، بەر لە چوار ساڵ ئاشكرا كراوە، رۆژانە 300 هەزار بەرمیل نەوت تەنیا لە بەسڕە بە قاچاغ بردراوە، چەند حزبێكی سیاسی و میلیشیا و فەرمانبەران و بەرپرسانی تەناهیش لەو پرۆسەیە تێوە گلاون.
دووپاتی كردەوە، كەچی تا ئێستە كاردانەوەی حكوومەت و هێزە تەناهییەكان لە ئاستی پێویست نییە لە رووبەڕووبوونەوەی تۆڕەكان كە تا ئێستەش لە قاچاغی نەوت و دۆلار و چەك بەردەوامن بێ بوونی بەرپەرچدانەوەیەكی كردەنی، بەقاچاغفرۆشتنی نەوتی عێراقی یان ئێرانی زیان بە بازاڕی نەوت دەگەیەنێت بەوەی بڕێكی زیاتری بە بەڵگەنامەی ساختە دەخرێتە روو، ئەوەش هاوسەنگیی خواست و خستنەڕوو دەشێوێنێت و دەبێتە هۆی دابەزینی نرخ، بەوەش زیانەكانی عێراق بەهۆی بەقاچاغبردنی سامانەكەی و دابەزینی نرخ و داهاتی نەوتەكەی زیاد دەكات و كورتهێنانی زیاد دەكات و دۆخی ئابووری خراپتر دەكات.