ئەگەر تیكتۆكت هەیە هەر ئێستە بیسڕەوە

:: PM:02:14:01/10/2023 ‌
زۆرن ئەوانەی بەدەست كێشەی خێزانییەوە دەناڵێنن، بێئاگا لەوەی ئەوەی شیرازەی ماڵەكەی تێكداوە، خودی ئەپلیكەیشنی تیكتۆكە.
 چەندان ئافرەت و پیاو سەیری ئەو ئەپلیكەیشنە دەكەن و بەكاری دەهێنن، جگە لە چاڵنجەكان كە رۆژانە جنێوی پیس و مۆدێلەكانیش هەر رۆژەی بەرگێك و ئۆتۆمبێل و مۆبایلێكی نوێ، وایكردووە شیرازەی خێزان بەتەواوی تێكبچێت، هەرچی ئافرەت هەیە چاو لە مۆدێلەكان بكات، بە نەشتەرگەری خۆی تووشی چەندان مەترسی بكات، یاخۆ خۆی بە تەڵاقدان بدات، یان بە كڕینی ئۆتۆمبێل یا مۆبایلێك، پیاوانیش لەولاوە بوەستێت، كە گرەو لەسەر ئافرەت و خێزانی یەكتر دەكەن و جنێوی ناشیرین و پیس دەخەنە ناو كۆمەڵگە و سەرزاری منداڵان. 

ئەوەی لە خوارەوە نووسراوە ڤیدیۆیەکی بەدواداچوونی "وشە"یە بۆ ئەو كەسانەی كە ئەپلیكەیشنی تیكتۆكیان هەیە.

ئەمڕۆ یەكشەم یەكی تشرینی یەكەم، "وشە" كارەساتی تیكتۆك و تێكدانی شیرازەی خێزان دەخاتە روو. یەكێك لە بەكارهێنەرانی تیكتۆك دەڵێ، زمانت دەربێنە و بیلێسەوە كە چەند چاڵنجێكی تیكتۆكە، پیاوی وایە هەیە لەسەر كارەكەیەتی، دەبینێت وا هاوسەرەكەی لایڤی تیكتۆكی كردووەتەوە و قسە دەكات، هەموو ئەمانە واتەی چی دەگەیەنێ؟ 

لەلایەكی ترەوە پیاوی وا هەبووە لە لایڤی تیكتۆك دەڵێ، ئامادەم گرەو بكەم و ژنەكەم تەڵاق بدەم، ئەوە عەقڵی بەشێك لە پیاوەكانی ناو تیكتۆكە. هەر باسی جێنودانەكان ناكەین یاخۆ ئەوانەی لەبەر لایكێك یا كۆمێنتێك كەسوكار و خۆی دەكات بەقوربان. جاری وا هەیە تەواوی عەشیرەتی دەكات بە فیدای لایكێك یاخۆ كۆمێنتێك، تیكتۆك چی لە كۆمەڵگەی كوردی دەكات؟ ئەو مەترسییە كە لەناو مۆبایلەكانی هەموومانە چۆن كۆنترۆڵی بكەین؟ چۆن وابكەین بەكاری نەهێنین و لێی دوور بكەوینەوە.

بڕیارێك لە چەند وڵاتێك دەرچوو بە قەدەغەكردنی تیكتۆك، ماوەیەك هەمان بڕیار لە عێراقدا هەوڵ درا بچێتە بواری جێبەجێكردنەوە، بەڵام سەری نەگرت، ئەو بڕیاری قەدەغەكردنی تیكتۆكەش هەرێمی كوردستانی نەگرتەوە، لە هەمان كاتدا ئانۆ جەوهەر كە وەزیری گواستنەوە و گەیاندنە، هاتە دەنگ و گوتی، "منیش تیكتۆكم دانا" دەرگاكەی زیاتر واڵا كرد بۆ بەكارهێنەرانی ئەو پلاتفۆڕمە.

ئێستە تیكتۆك بووەتە هۆكارێكی سەرەكی بۆ تێكچوونی شیرازەی كۆمەڵگەی كوردی، ئەگەر هەریەكێك لە ئێمە گوزەرێك بەناو پلاتفۆڕمی تیكتۆك بكات تێدەگات چییە، مامە ڤاندام لەلایەك و رەئیسی لەلایەكی تر، ئەوە باسی ئەو دەنگە نەشازانەی گۆرانیگوتن مەكە كە لایڤ دەكەن، چاڵنجەكانی تیكتۆك ماڵوێرانی دەهێنن، كورد هەرگیز لەناو كولتووری خۆیدا جێی ئەو قسانەی نەكردووەتەوە. داوای وێنەی خوشك و دایكی یەكتر دەكەن كە چەندان گرفتی بۆ كۆمەڵگە دروست كردووە، لەوانە هەڕەشەكردن لە ئافرەتان بە دانی بڕێك پارە یاخۆ دەستدرێژیكردن بۆ سەر ئەو ئافرەتەی وێنەكە دەنێرێت.

مامۆستایانی ئاینیش بێبەش نین لەوە "سەری زمان و بنی زمانیان ئەوەیە، ئافرەتێك تەلەفۆنی بۆ كردم". 

بۆیە ئەگەر لەناو مۆبایلەكەت ئەپلیكەیشنی تیكتۆك هەیە، ئەوە هەر ئێستە بیسڕەوە، چونكە بەڕاستی ماڵوێرانكەرە و لە داهاتووشدا كاریگەرە نەرێنییەكانی زیاتر دەردەكەون. 

حكومەتی عێراق ئێستە بەپێی یاسای ٤٠٤ ـی عێراقی و مادەی ٣٩٩ لە یاساكە ی كە تایبەتە بە "كردەوەی ناشیرین و كاریگەریی خراپ لەسەر كۆمەڵگە"، ئەو بەكارهێنەرانەی تیكتۆك و تۆڕە كۆمەڵاتەییەكانی تر دەگرێت كە بەپێی لێدوانی وەزارەتی ناوخۆیی عێراق، ناوەڕۆكی بڵاوكراوەكانیان سوودبەخش نییە و زیانی بۆ كۆمەڵگە و خێزانی عێراقی هەیە.

لە ماوەی رابردووشدا لە چەند ویلایەتێكی ئەمەریكا، بەكارهێنانی تیكتۆك لە داودەزگا حكوومەییەكاندا قەدەغە كرا.


وشە - لاڤین عومەر