دوای هێرشەكەی 7ی مانگی تشرینی یەكەمی رابردووی بزووتنەوەی حەماس بۆ سەر ئیسرائیل، بزووتنەوەكە رای گەیاند كە لە 200 بۆ 250 دیلی ئیسرائیلی لایە، تا ئێستە ژمارەیەكیان ئازاد كراون و ژمارەیەكیشیان بەهۆی بۆردمانەكانی ئیسرائیلەوە كوژراون، بەشی زۆریان ماون و حەماس دەیەوێ وەك دەستكەوتێكی شەڕەكە لەگەڵ گیراوانی لە زیندانەكانی ئیسرائیل بیانگۆڕیتەوە، تۆڕی هەواڵی "سی ئێن ئێن"ی ئەمەریكی وردەكاریی رێككەوتنی هەردوولا بۆ ئاڵوگۆڕكردنی دیلەكان ئاشكرا دەكات.
ئێستە ئەمەریكا بە میانگیریی قەتەر دەیەوێ دیلەكانی لای حەماسن، بە تایبەتی مەدەنییەكان، لە چوارچێوەی رێككەوتنێك لەگەڵ ئەو بزووتنەوە ئازاد بكات، ئەوەی گوشاری لەسەر ئیسرائیل زیاد كردووە كەسوكاری گیراوانن، كە داوا لە حكوومەتەكەیان دەكەن رۆڵەكانیان ئازاد بكات، بۆیە ئیسرائیل ئامادەیە بەرانبەر بە ئازادكردنیان هەندێك سازش بكات، حەماسیش بۆ خۆرێكخستنەوە چەند مەرجێكی راگەیاندووە، بۆیە ئەگەری پێكهاتنیان هەیە.
تۆڕی هەواڵی
"سی ئێن ئێن"ی ئەمەریكی وردەكاریی دەستەواریەكی گریمانكراوی لە نێوان ئیسرائیل و حەماس پێوەست بە ئازادكردنی ژمارەیەك لە بارمتەكانی لای حەماس ئاشكرا دەكات، كە ئاگربەستێكی چەند رۆژە دەگرێتەوە.
تۆڕەكە لە چەند سەرچاوەیەكی ئاگەداری گواستەوە كە رەشنووسی دەستوارە گریمانكراوەكە باسی ئاگربەستێكی كاتی بۆ ماوەی چوار بۆ پێنج رۆژ دەكات، لەبەرانبەر ئازادكردنی 50 بارمتە وەك یەكەم وەجبە، دەكرێ ئاگربەستی تریشی بەدواوە بێت، لە كۆتای ئەم هەفتەیە گفتوگۆكارانی لەسەر ئەو دۆسییە كار دەكەن گەشبینییەكی دەگمەنیان سەبارەت بە رێڕەوی گفتوگۆكان پێشان دا.
جۆن فاینەر، جێگری راوێژكاری ئاسایشی نەتەوەیی ئەمەریكا بە تۆڕەكەی راگەیاند، پێم وایە لە هەر كاتێكی پێشوو لە دەست پێكردنی گفتوگۆكان بەر لە چەند هەفتەیەك لە رێككەوتن نزیكترین، بەڵام تا ئێستە بە رێككەوتنی كۆتایی نەگەیشتووین.
بەپێی دوو سەرچاوە لە كاتی هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر نەخۆشخانەی شیفا چوارشەمی رابردوو، بزووتنەوەی حەماس وەك ناڕەزایەتی گفتوگۆكانی لەبارەی بارمتەكان وەستاند، بەڵام گفتوگۆكان دەستیان پێ كردەوە، یەكێك لە خاڵە سەرەكییەكانی لە رێككەوتنەكە كە ماوە، چۆنیەتی جێبەجێكردنیەتی، لەوانەش ئەو بارە یارمەتییانەی بەڕێگەوەن بۆ غەزە.
دوێنێ سەرۆك وەزیرانی قەتەر و برێت ماكگۆرك، رێكخەری كۆشكی سپی بۆ كاروباری رۆژهەڵاتی ناوەڕاست كۆ بوونەوە و باسی گفتوگۆكانیان كردووە، باسی ئەگەری ئازادكردنی بە هەنگاوی بارمتەكانی لای حەماس كراوە، لە بەرانبەر راگەیاندنی ئاگربەستێكی كاتی، بەڵام سەرەتا حەماس ژمارەیەكی زۆری بارمتە ئازاد بكات.
بەپێی سەرچاوەكان، ئیسرائیل ناوی 100 بارمتەی مەدەنی پێشكەش كردووە كە دەبێت حەماس ئازادیان بكات، لەوكاتەی حەماس ئامادەیە 50 بارمتە بەرانبەر بە ئاگربەستێكی چەند رۆژە ئازاد بكات، دوای ئەوە لەگەڵ درێژكردنەوەی ئاگربەست، ئەوانیتر بە وەجبە 20 بۆ 25ی تر ئازاد دەكات.
رۆژنامەی "واشنتن پۆست"ی ئەمەریكی لە چەند سەرچاوەیەكی ئاگەداری گواستەوە كە ئیسرائیل و ئەمەریكا و بزووتنەوەی حەماس گەیشتوونەتە رێككەوتنێكی سەرەتایی بۆ ئازادكردنی دەیان ژن و منداڵی گیراو لە كەرتی غەزە لە بەرانبەر وەستانی شەڕ بۆ ماوەی پێنج رۆژ، رێككەوتنەكە ئازادكردنی 50 گیراو وەك یەكەم وەجبە لەخۆ دەگرێت، لە ئاسمان چاودێرییەكی وردی جێبەجێكردنی ئاگربەستەكە دەكرێت، كە هەروەها رێگەدان بە هاتنی بڕێكی زۆری یارمەتی مرۆیی بۆ غەزە لە خۆ دەگرێت.
بەپێی میدیاكان رێككەوتنەكە كە قەتەر میانگیری تیادا دەكات، وەستانی ئاگربەست بۆ ماوەی چوار بۆ پێنج رۆژ لەخۆ دەگرێت، لەو ماوەیە و بە هەنگاو 50 گیراوی ئیسرائیلی لای حەماس ئازاد دەكرێن، هەر لەو ماوەیە رۆژانە سەتان بارەبەری یارمەتی مرۆیی لە میسرەوە بگاتە كەرتی غەزە، كە حەماس داوای 500 بارەبەری رۆژانە دەكات، ئەوەش ئیسرائیل رەتی دەكاتەوە، بۆیە پێشنیازێكی ناوەند هەیە بەوەی رۆژانە 200 بارەبەر بگاتە غەزە.
رێككەوتنەكە سەربازە گیراوەكانی ئیسرائیل ناگرێتەوە، حەماسیش باسی ئەوە دەكات كە پێشتر 60 گیراوی ئیسرائیلی لە بۆردمانەكانی غەزە كوژراون، هاوكات رەنگە رێككەوتنەكە ئازادكردنی ژمارەیەك لە ژن و منداڵی فەڵەستنی گیراو لای ئیسرئیل بگرێتەوە، كە ساڵانێكە لە زیندانەكانی ئیسرائیلن، حەماس دووپات لەوەش دەكاتەوە كە دەبێت سووتەمەنی بۆ غەزە بێت، ئەوەش ئیسرائیل رەتی دەكاتەوە بەوەی حەماس بۆ خۆی بەكاری دێنێت.
وەزیری دەرەوەی قەتەر ئاماژە دەكات كە ئەو خاڵانەی پێشتر لە گفتوگۆكان هەڵواسراو و زەحمەت بوون، ئێستە ئاسانتر بوونە، ئەو بابەتانەی ماون زیاتر جێبەجێكردن و لۆجیستین، بە گشتی حەماس بەرانبەر بە ئاگربەست، بە رێككەوتنەكە رازییە، بەڵام ئەندامانی حكوومەتی ئیسرائیل لە ناو خۆیان بە رێككەوتن نەگەیشتوون و بەشێك لە وەزیرەكان رازی نین، بە تایبەتی راستڕۆكان، كە نەتنیاهۆ ترسی ئەوەی هەیە حكوومەتەكەی هەڵوەشێننەوە.