خوێندنەوەی ئەم ڕۆمانە گەشتێكت پێ دەكات لەگەڵ منداڵێكی نۆ ساڵاندا بەناوی "بڕونۆ” وە. بڕونۆ هەمیشە حەزی بەگەڕان و لێكۆڵینەوە بوو، دەیویست لاسایی گەڕیدەكان بكاتەوە، خەونی ئەوەبوو لە داهاتوودا ببێ بە گەڕیدەیەكی وەك كۆڵۆمبس. باوكی لە ڕیزی سەربازیدا كاری دەكرد لە ئەڵمانیا /بەرلین. دوای ئەوەی كە پلەی سەربازێتی بەرز كرایەوە بۆ گەورە ئەفسەر و كاری قەڵاچۆكردنی جووەكانی پێ هاتە سپاردن. هەر بۆ ئەو مەبەستە دەبوو ماڵیان بگوێزرێتەوە بۆ شوێنێك بەدووری چەندان میل دوورتر لە شوێنی پێشوویان. بۆ لای ئۆردوگای قڕكردنی جووەكان.
ڕٶژێكیان لە پەنجەرەی ژوورەكەیەوە تەماشای دەرەوەی دەكرد، كەمپەكەی بەرچاو كەوت. بڕیاری دا بەدزییەوە بچێ لە نزیكەوە كەمپەكە ببینێ. كە گەیشتە لای تەلبەندی كەمپەكە، چاوی بە كوڕێكی هاوتەمەنی خۆی كەوت بەناوی "شمۆڵ".
بڕونۆ و شمۆڵی كۆتایی بە ژیانیان دێ، چارەنووسی دوو هاوڕێی بێ تاوان، یەكێكیان نازی و ئەوی تر جوو لە یەك ڕۆژدا لە دایك بوون و لە یەك ڕۆژیشدا بەیەكەوە بێ ماڵئاوایی ژیانیان جێهێشت.
ڕۆمانی (كوڕە بیجامە خەتخەتەكە) لە نووسینی جۆن بۆین، چیرۆكێكی كاریگەرە و لە ڕوانگەیەكی بێ گوناهییەوە كارەساتی هۆلۆكۆست پێشان دەدات، بۆ یەكەمجار لە ساڵی ٢٠٠٦دا بە زمانی ئینگلیزی بڵاو كرایەوە كە ڕۆمانەكە ناوبانگێكی بەرفراوانی بەدەست هێنا و بووە یەكێك لە بەرهەمە ئەدەبییە دیارەكان .
پوختەی گشتی:
چیرۆكەكە لە دەوری برۆنۆ، كوڕێكی تەمەن نۆ ساڵان دەسووڕێتەوە و لە كاتی جەنگی جیهانی دووەمدا لە بەرلین.
باوكی كە ئەفسەرێكی پلەباڵای نازییە، دەگوازرێتەوە بۆ ئۆردوگای زیندانیكردن. خێزانەكەی ناچار دەبن لە نزیك ئۆردوگاكە بژین.
برۆنۆ لە كاتی گەڕان بەناو ناوچەكەدا، كوڕێكی جوو بە ناوی شمۆڵ دەناسێت، كە "بیجامەی خەتخەتی" لەبەردایە كە ڕاستیدیەكەی یەكپۆشی زیندانییەكانە. هاوڕێیەتییەك لە نێوانیاندا پەرە دەسێنێت سەرەڕای ئەوەی تەلی دڕكاوی لێكیان جیا دەكاتەوە، بەبێ ئەوەی برۆنۆ هەست بە سروشتیی ئەو بارودۆخە بكات كە شمۆڵ تێیدا دەژی، یان مانای ڕاستەقینەی ئەو شوێنە بزانێت كە دەوری داوە.
شیكاری:
١-بێتاوانی بەرانبەر دڕندەیی:
ڕۆمانەكە تیشك دەخاتە سەر جیاوازیی نێوان بێتاوانیی منداڵان و دڕندەیی ئەو دنیایەی تێیدا دەژین.
برۆنۆ و شمۆڵ نوێنەرایەتیی بێتاوانییەك دەكەن كە جیاوازییە ئاینی و ڕەگەزییەكان پشتگوێ دەخات، لە كاتێكدا ئۆردوگای زیندانیكردنەكە نوێنەرایەتیی كۆتایی دڕندەیی مرۆڤ دەكات.
٢-نەزانیی كارەساتبار:
برۆنۆ ئاگاداری شوێنی نیشتەجێبوونی نییە، پێی وایە "بیجامە خەتخەتەكە" تەنیا جلوبەرگی ئاسایین. ئەم نەزانییە ڕەنگدانەوەی ئەوەیە كە مرۆڤ چەندە دەتوانێت لە تاوانە گەورەكان بێئاگا بێت، بەتایبەت ئەگەر بە پڕوپاگەندەی ئاراستەكراو دەورە بدرێت.
٣- پێوەندییە مرۆییەكان و سنوورەكان:
سەرەڕای جیاوازیی كولتووری و نەتەوەیی، وا دیارە مرۆڤایەتی هەموو بەربەستەكان تێدەپەڕێنێت. هاوڕێیەتی نێوان برۆنۆ و شمۆڵ ئەوەمان بۆ دەردەخات كە ڕق و دابەشبوون تەنیا بیرۆكەی بەدەست هێنراون، لە كاتێكدا عەقڵی ساغ مەیلی بەرەو خۆشەویستی و تێگەیشتن هەیە.
٤-كۆتایی كارەساتبارەكە:
كۆتایی تراجیدی ڕۆمانەكە (كە برۆنۆ و شمۆڵ دەچنە ناو كەمپەكەوە و لە ژووری گازدا دەمرن) شۆكێكی بەهێزە بۆ خوێنەر.
كۆتاییەكە پێشان دەدات كە چۆن دڕندەییەكان جیاوازیی لە نێوان بێتاوان و تاوانباردا ناكەن، هەروەها تیشك دەخاتە سەر كاریگەرییە وێرانكەرەكانی كردەوەی گەورەكان لەسەر بێتاوانەكان.
پەیام و هێماسازی:
تەلی دڕكاوی: نوێنەرایەتی ئەو بەربەستە دەروونی و كۆمەڵایەتییانە دەكات كە مرۆڤەكان دابەش دەكەن.
بیجامەی خەتخەت: ئاماژەیە بۆ لەدەستدانی ناسنامەی مرۆیی زیندانیان.
دۆستایەتی: هێزی پێوەندیی مرۆڤایەتی لە بەرانبەر نادادپەروەریدا پێشان دەدات.
ئەنجام:
"كوڕە بیجامە خەتخەتەكە" بەرهەمێكی ئەدەبی قووڵە كە سادەیی و قووڵایی تێكەڵ دەكات، پەیامێكی بەهێز لەبارەی خۆشەویستی و بێتاوانی مرۆڤ لە بەرانبەر دڕندەیی شەڕ و ڕقدا دەگەیەنێت. ڕۆمانەكە هەستی هاوسۆزی و تێڕامان لەبارەی چۆنیەتیی ڕووبەڕووبوونەوەی ڕق و كینە لە نێوان نەوەكاندا دەورووژێنێت.
ئایا هیچ فیلمێك هەیە لەسەر بنەمای ئەم ڕۆمانە؟
بەڵێ دەرهێنانی سینەمایی بۆ كراوە و فیلمەكە بە ناوی "كوڕە بیجامە خەتخەتەكە" لە ساڵی ٢٠٠٨ بەرهەم هێنراوە. هەروەها ئەم ڕۆمانە كراوەتە كوردی و شلێر ڕەشید لە ئینگلیزییەوە وەریگێڕاوە.