راگەیاندنی شەر لەلایەن فەلەستینییەکانەوە دژی ئیسرائیل، نیشانەی پەرەسەندنی بەرچاوی ململانێی نێوان ئەو دوو لایەنەیە. دەتوانێت ببێتە هۆی زیادبوونی گرژییەكان و ئەگەری هەیە لێکەوتەی دوورمەودای بۆ هەردوو لا و ناوچەکەیش /رۆژهەڵاتی ناوەڕاست/ هەبێت. بەڵام ئەوە هەنگاوێکی بوێرانە و یەکلاکەرەوەیە و دەتوانێت بە ئەگەرێکی زۆرەوە ململانێکان چڕتر بکاتەوە و کاریگەریی قووڵی لەسەر داهاتوو هەبێت. بە تایبەت كە دەزانین دۆخە ئاڵۆزەكە فاکتەری مێژوویی و سیاسی ڕەگی تێدا داکوتاوە.
جۆری شەڕەكە و خۆ بە ڕەوازانینی هەردوو لایەنی شەڕكەر، ئیرادە و ئامادەییان بۆ ڕووبەڕووبوونەوە پێشان دەدات. بۆیە دەکرێت ببێتە هۆی زیادبوونی گرژییەکان و ئەگەری پەرەسەندنی ململانێی نێوان هەردوولا، بۆ ململانێیەكی گەورەتر و تێوەگلانی وڵاتی تر. بە تایبەت كە دەزانین ئیسرائیل خاوەنی سوپای پێشكەوتوو چەكی بەهێزە، تەکنەلۆجیای مۆدێرنی سەربازیی هەیە و هێزێکی بەرگری ڕاهێنراو و بەتوانایان هەیە.
لە بەرانبەردا حەماس وەک گرووپێکی چەکدار، خاوەنی کۆمەڵێک چەکی جۆراوجۆرن و ژمارەیەکی بەرچاو چەکداریشیام هەیە. لە کاتێکدا هێز و توانای وردیان بە ڕوونی ئاشکرا ناکرێت، بەڵام توانای خۆیان بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازیی ورد و بەشداری لە ململانێدا پێشان داوە. بە تایبەتی ئەم ڕووداوەی دوایی، ئاستی تواناكانی ئەو گرووپە چەكدارەی بەرزتر پێشاندا، هەرچەندە گومان زۆرە كە ئەوە توانای خۆیان نەبووە.
لێرەدا گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە دۆخەکە بەو زانیارییانەی سەرەوە، ئاستی ئاڵۆزییەكەی ڕوون دەبێتەوە و بەهۆی ئەوەیش بابەتەكە خاك و نفوزە، هەردوو لا خۆكوژیی بۆی دانیشتوون، بەڵام لە چەند ڕۆژی رابردوودا بە گوێرەی میدیای هەردوو لا دیارە، حەماس لە پاشەكشەدایە و ئیسرائیل زاڵترە. بەڵام ئەوە شەڕەكە یەكلا ناكاتەوە، چونكە حەماس ئامادەیییەکی ترسناک و جبەخانەی چەک و هێزێكی باوەڕداری هەیە. هێزی ئەوان لەوەدایە خۆیان بە حەق و ستەملێكراو دەزانن، هەرچەندە دواجار چەكی پێشكەوتوو شەڕەكە یەكلا دەكاتەوە لە گۆڕەپاندا، ئەوەیشمان بیر نەچێت ئەم شەڕە هەر هی تەقوتۆق نییە، بگرە دەبێت باڵانسی هێزیش یەكلا بكاتەوە.
لە بەراوردی هێزی حەماس لە فەلەستین و سوپای ئیسرائیلدا دەبێت چەند هۆکارێک لەبەرچاو بگیرێن:
- قەبارە و سەرچاوەکان: سوپای ئیسرائیل بە شێوەیەکی بەرچاو گەورەتر و ئامادەترە بەراورد بە حەماس. سندوقی دراوی نێودەوڵەتی بودجەیەکی گەورەتری هەیە و دەستی بە تەکنەلۆجیای سەربازیی پێشکەوتوو دەگات و بە پشتیوانی جوو حسابە.
- ڕاهێنان و ئەزموون: IDF بەرنامەیەکی ڕاهێنانی باشی دامەزراو و ئەزموونی شەڕی بەرفراوانی هەیە. سەربازەکانیان مەشق و ڕاهێنانی توندیان پێ دەکرێت و ئاستێکی بەرزی لێهاتووییان لە تاکتیک و ئۆپەراسیۆنە سەربازییە جۆراوجۆرەکاندا هەیە. لە بەرانبەردا حەماس زیاتر وەک گرووپێکی چەکداری ناپیشەیی کار دەکات و ڕەنگە هەمان ئاستی مەشق و ڕاهێنان و ئەزموونی نەێت.
- سەروەری تەکنەلۆجی: ئیسرائیل پیشەسازیی بەرگریی بەهێزی هەیە و چەک و تەکنەلۆجیای پێشکەوتووی پەرە پێ داوە. IDF سوود لەم باڵادەستییە تەکنەلۆجییە وەردەگرێت، ئەمەش لە ڕووی هێزی تەقە و توانای چاودێری و کۆکردنەوەی زانیاری هەواڵگرییەوە، سوودیان پێ دەبەخشێت.
- قووڵایی ستراتیجی: ئیسرائیل قووڵایی ستراتیجی فرەوانتری هەیە، ژێرخانی گەشەسەندوو و تۆڕێکی فراوانتر لە بنکە و دامەزراوە سەربازییەکان ئیدارە دەدات، ئەمەیش سوودی لۆجستی و ئاسانكاری زیاتریان بۆ دابین دەکات لە ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆندا.
- پاڵپشتی نێودەوڵەتی: ئیسرائیل پاڵپشتی ئاشكرای وڵاتانی گەورە و خاوەن بڕیاری هەیە، بە تایبەت لە تواناكانی ئەمەریکا بەهرەمەندە كە هاوکاری سەربازیی پێشکەوتوو و پاڵپشتی دیپلۆماسییان بۆ دابین دەکات. ئەم پشتیوانییە توانای سەربازی ئیسرائیل بەرزتر دەکاتەوە و پێگەی ئەوان لە ناوچەکەدا كاریگەرتر دەردەخات.
گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە ململانێکان ئاڵۆزن و هۆکاری جۆراوجۆر لەخۆ دەگرن لە دەرەوەی هێزی سەربازی. واتە ململانێكە فرەلایەنە، ڕەهەندی سیاسی، مێژوویی، کۆمەڵایەتی و ئابووریی هەیە، کە کاریگەری لەسەر داینامیکیەتی نێوان حەماس و سوپای ئیسرائیل دادەنێت.
چەند خاڵێکی تر دەخەینەڕوو دەبێت لە کاتی بەراوردی هێزی حەماس و سوپای ئیسرائیلدا لەبەرچاو بگیرێن:
- شەڕ: حەماس تاکتیکی شەڕی پارتیزانی بەکار هێناوە، زانیارییەکانی خۆیان لەسەر زەوییە ناوخۆییەکان و ناوچە شارییەکان بە قازانجی خۆیان قۆستووەتەوە. ئەمەیش دەتوانێت كێشە بۆ سوپای ئیسرائیل دروست بکات، چونکە پێویستی بە خۆگونجاندن لەگەڵ ستراتیجییەکانی شەڕی ناتەقلیدیدا هەیە.
- پاڵنەر و ئیرادە: چەکدارانی حەماس پاڵنەرێکی زۆریان هەیە و بە قووڵی پابەندن بە دۆزی خۆیانەوە. ئیرادە و ئامادەیی ئەوان بۆ بەشداری لە شەڕی ناهاوسەنگدا، دەتوانێت بەشێک لە كاریگەرییەكانی سوپای ئیسرائیل لە ڕووی سەرچاوە و تەکنەلۆجیاوە، قەرەبوو بکاتەوە.
- پشتیوانی ناوخۆیی: حەماس لە چوارچێوەی ناوچە فەلەستینییەکاندا پشتیوانییەکی بەرچاوی جەماوەریی هەیە، دەتوانێت تۆڕێک لە زانیاریدەرانی ناوخۆیی و پەناگەی سەلامەتیان بۆ دابین بکات. ئەم پشتیوانییە دەتوانێت خۆڕاگری و کاریگەرییان لە بەرانبەر ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ئیسرائیلدا بەهێزتر بکات.
- شەڕی دەروونی: حەماس تاکتیکی وەک پڕوپاگەندە و هەڵمەتی میدیایی و شەڕی دەروونی بەکار دێنێت، بۆ کاریگەریی لەسەر ڕای گشتی و بە دەستهێنانی پشتیوانی، ئەمەیش دەتوانێت کاریگەریی لەسەر تێگەیشتن لە هێز و تواناکانیان هەبێت و لەوەدا میدیا زەبەلاحەكانی عەرەبیش پشتیوانیانن.
- فاکتەرە جیۆگرافییەکان: ململانێکان لە ناوچەیەکی تا ئاستێك بچووک و چڕوپڕی دانیشتواندا ڕوو دەدەن، ئەوە ئالنگاری بۆ سوپای ئیسرائیل دروست دەکات، لە ڕووی جیاکردنەوەی شەڕكەر لە خەڵکی سڤیل و کەمکردنەوەی زیانەکان.
ئەم زانیارییانە وێنەیەکی خێران لە داینامیکیەتی ئاڵۆزی نێوان حەماس و سوپای ئیسرائیلدا. دۆخەکە بەردەوام لە پەرەسەندندایە و هۆی جۆراوجۆر دەتوانێت کاریگەریی لەسەر هاوسەنگی هێز لە نێوان ئەو دووانەدا هەبێت.