یەكەم/ ئاکرێ و پڕۆژەی نەتەوەسازی
ئەمساڵ ئاکرێ وەک جیۆگرافیا و پانتاییەکی کوردی، وێنە و ناسنامە و رۆڵێکی تری وەرگرت. زیاتر لە 88 هەزار کەس بە پلە و پێگە و ئیتنیک و رەگەزی جیاوازەوە، سەردانی ئاکرێیان کرد، ڕێوڕەسم و ئاهەنگ و کەرنەڤاڵێکی یەکجار قەشەنەگ بەڕێوە چوو بۆ جەژنی نەوڕۆز، وەک گرنگترین و کاریگەرترین رووداوی ناو مێژووی کورد.
ئەم کۆبوونەوە و جۆشدان و بەشدارییەی کوردانی هەر چوار پارچەی کوردستان، دیمەنێکی یەکجار ناوازە و بێ وێنە بوو لە مێژووی هاوچەرخی کوردیدا، بە تایبەت کاتێک کورد دابەش بووە لە ڕووی سیاسییەوە، بەڵام نەورۆز و ئاکرێ، بە ئاسانی دەتوانن هەمووان کۆ بکەنەوە و ناسنامەیەکی تری پێکەوەبوون و هاوبەشیی و کوردبوون دابڕێژێتەوە.
ئاکرێ ئەگەر لە رابردوودا بە تەنیا شارۆکەیەک یان باشترە بڵێین ئیدارەیەکی لۆكاڵی بووبێت، لەمەودوا تەوەر و ناوەندێکە بۆ فۆڕمێکی تازەی ناسیۆنالیزمی کوردی و کوردبوون و کۆکردنەوەی هەمووان.
نەتەوە و نەتەوەسازیی، لە سادەترین ئاستیدا کۆبوونەوەی ئەندامان و پێکەوەبوونە، ئاگادارییە لە هەواڵی یەکتر و ئاوێزان بوونە، نەورۆز و چیڕۆکی کاوەی ئاسنگەر و کردنەوەی ئاگر و چوونە سەر چیا و هەڵگرتنی مەشخەڵ و ئەو وێنە زیندووە، باشترین و کاریگەرترین پەیامی ئەمجارەی نەورۆز بوو، کورد دەتوانێت لە ڕێگەی نەورۆزەوە دووبارە بچێتە ناو گرێبەستێکی تازەی کوردبوون و پێکەوەبوونەوە.
ئاكرێ بە لایەنی کەمەوە، ئەو پەیامەی بۆ دووپاتکردینەوە، ئەگەر لە ڕووی ئایدۆلۆجی و سیاسییەوە بۆچوون و بیرۆکە و بیرکردنەوەمان جیاواز بێت، ئەوا نەورۆز و ئاگر و جۆشوخرۆشەکەی ئاكرێ، بە ئاسانی دەتوانێت هەموومان بەیەکەوە گرێ بداتەوە و ناکۆکی و جیاوازەکانمان کەم بکاتەوە. دەکرێت لەمەودوا ئاکرێ پایتەختی نەورۆز و کوردبوون و چەقی ناسیۆنالیزمی کوردی بێت.
ئاکرێ سیمبوڵێکی تازەی کۆکردنەوەی کوردە، لە ڕێگەی نەورۆزەوە بۆ هەر چوار پارچەی کوردستان و کوردانی دیاسپۆرایش.
دووەم/ چیڕۆک و بنیاتنانی نەتەوە
دەرکەوتنی نەتەوە و هەستی نەتەوایەتی، بۆ خۆی مێژوویەکی زۆر دوورودرێژی نییە و لە دوای رێنسانس و شۆڕشی پیشەسازی، نەتەوە شێوە وەردەگرێت و هەستی نەتەوایەتیی گەشە دەکات، بەڵام چەندان هۆی جۆراوجۆر بەشدارن لە بنیاتنانی نەتەوە و سازاندنی، هەر لە دەرکەوتنی کاغەز و چاپ و هێلی گواستنەوەوە، تا دەگاتە بنیاتنانی چیڕۆک و گێڕانەوە و تەکنەلۆجیا و زۆر بواری تر، بە دیاریکراوی لە سەردەمی ئێستەدا رۆژ دوای رۆژ تەکنەلۆجیا زیاتر و زیاتر پەرە دەسێنێ و گەشە دەکات. بە شێوەیەکی گشتیی لە ئەدەبیاتی ناسیۆنالیزمدا نەتەوەسازی و رەهەندە ئۆنتۆلۆجییەکەی، بە زۆر رێگە و شێوە و مۆدێلی جیاواز ئامادە و ساز دەکرێت.
بنیاتنان و هۆنینەوەی چیڕۆک، ئامراز و رێگەیەکی سەرەکین بۆ بیناکردن و کۆنکرێتکردنی یەکێتیی نەتەوەیی، تەنانەت ئەفسانە و داستانیش بەشدارن لەو پڕۆسەی سازکردنەی نەتەوەدا. "بیندکت ئیندەرسۆن" باس لە ناسیۆنالیزمی دوورمەودا و خەیاڵ دەکات، لە مانا بەخشین بە نەتەوە و بەها بەخشین بە ڕووکاری ناوەوە و دەرەوەی نەتەوە. زۆرینەی نەتەوەکان ئەفسانە و چیڕۆک یان داستانێک هەیە دەیانجوڵێنێت و وەک سووتەمەنی دەبێت بە سەرچاوەی هێز و وزە، بۆ بەگەڕخستنی نەتەوە.
دیارە چیڕۆک وەک هێزی کێشەكەر Pulling Factor دەتوانێت دوو رۆڵی سەرەکی و دەزگایی ببینێت و بگێڕێت:
یەکەم: پاڵنەرە بۆ بەردەوامبوون، مانەوە لەناو فیدراسیۆنی نەتەوە و هەستکردن بە ناسنامە.
دووەم: گرێدانەوە و چەسپکردن/ لەحیمکردنی ئەندامانی نەتەوە پێکەوە، بە تایبەت کاتێک کۆمەڵگە لە کۆمەڵگەیەکی میکانیکییەوە دەگوازرێتەوە بۆ کۆمەڵگەیەکی ئۆرگانی، وەک چۆن "دورکهایم" بە سمغ یان کەتیرە، وێنای دەکات.
داڕشتن و بیناکردنەوەی یادەوەری هاوبەش لە ڕێگەی نەورۆز و ئاگر و یادکردنەوەی بە کۆمەڵ، کردە و پڕۆسەیەکی بایەخدار و مانادارە، بە تایبەت ئێمە لە ڕووی ناسنامەوە تا ئێستە ددان پێدانراو نین لەلایەن دەوروبەرمانەوە و ئەوانەی لەگەڵمان دەژین و مامەڵەمان لەگەڵدا دەکەن، بۆیە نەورۆز رەگەزێکی سەرەکی ناسنامە و زیندووهێشتنەوەی بوونی نەتەوەیی ئێمەیە.
سێیەم/ کوردانی دیاسپۆرا و نەورۆز
ئەمساڵ جیاواز لە رابردوو، کوردانی هەر چوار پارچەی کوردستان لە دیاسپۆرا، بە سەرجەم رەنگ و دەنگ و بیروباوەڕە سیاسییە جیاوازەکانەوە، لە ئەوڕوپا و بە تایبەتیش ئەڵمانیا، گەورەترین ئاهەنگی نەورۆزیان پێکەوە گێڕا و ئاوێزانبوونێکی فرەوان و بازنەیەکی گەورەی پێوەندییان دروست كرد.
ئەم شێوە یەکگرتن و ئاوێزانبوونە، دەرفەتێکی گرنگ و بایەخدارە بۆ یەکگرتن و یەکگرتوویی نەتەوەیی، بە تایبەت بۆ نەتەوەیەکی وەک کورد کە هێشتا لە ڕووی یاسای نێودەوڵەتییەوە وەک کیانێکی سەربەخۆ مامەڵەی لەگەڵدا ناکرێت و بێ دەوڵەتە و هێشتا ناسنامەی لەژێر هەڕەشە و مەترسی و سیاسەتی داگیرکاری و سڕینەوە و تواندنەوەدایە.
نەورۆزی ئەمساڵ چەندە لە باشووری کوردستان و رۆژهەڵات و باکور و رۆژاوا مایەی یەکانگیری نەتەوەیی و رایەڵەی پێکەوەبەستنەوە و گرێدان بوو، لە دەرەوە و تاراوگەیش دووهێندە، بە تایبەت ئەمساڵ ناوچەکە و سیستمی هەرێمی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە بەردەم گۆڕان و رووداوی خێرا و تازەدایە.
لەلایەکی ترەوە، کوردانی دیاسپۆرا دەتوانن ببن بە سەرچاوەی هێز و وزە و گوشارێکی یەکجار گەورە و کاریگەر و هێزی نەرمی کوردی، بەسەر دامەزراوە سیاسی و یاسایییەکانی وڵاتانی ئەوڕوپا و تەنانەت یەکێتی ئەوڕوپاوە و ناسنامەی کورد و کوردستانی بکەن بە سەرچاوەی لۆبی و کاریگەریدانان لەسەر ناوەندەکانی بڕیاری ئەوڕوپی.
نەورۆزی ئەمساڵ بە هەموو مانا و پێودانگێک جیاواز بوو، خاڵی دەستپێکی بنیاتنانی نەتەوە و نەتەوەسازیی بوو، لە سەرجەم کوردستاندا.