ڕاگەیاندن لەلایەك خەریكە لاشەی هەرێمی كوردستان بەزەقەی چاوان دەنێژێت و لە ئالیەكی دنژی هەندێك بە ئاشكرا دژایەتیی هەرێم دەكەن، هەندێك بەرپرسی پارتی دیموكراتی كوردستانیش بە نەرمی و لەسەرخۆ دەبێژن "ئەمە چ نینە، چێ دەبێت و چارەسەر دەكرێ". كامەیان ڕاستە؟ ئەوەی ڕاگەیاندن و سۆشیال میدیا بە ڤیدیۆی زیندوو بانگەشەی بۆ دەكات، یان قسە رەقوتەق و زەقەكانی ئەوانەی خەنجەریان لە دژی هەرێم هەڵكێشاوە و دەڵێن ئێمە نوێنەری "خەڵكین، نەك كورد و هەرێم". ئایا ئەم خەڵكە قبووڵ دەكەن لە خاك و ماڵیان دابڕێنرێن؟ ئەگەر ئەمەیان پێ ڕاست بێت، ئەوە ئەو كەسانە ڕاست دەكەن و ئەوان نوێنەری خەڵكن، نەك هەرێمێكی دەستووری. ئایا بە ڕاستی ناكۆكی و ململانێكان هێندە سادە و ئاسانن، بەم شێوەیە بێ ترس شانازی بە كلكگرێدان لەگەڵ دوژمن بە كارێكی چارەنووسساز و شەرعی ببینن؟. بۆ دەبێت سێ گوتاری دژ بەیەك و ناكۆك و لە هەمانگاڤدا تۆقێنەر، بەم گەرمییە بەكار بهێنرێت؟.
گوتارە توندەكان هێندە ئاشكرا و زەقن، هیچ دەرفەتێك لە نێوان "بیركردنەوە و تووڕەبوون و دەمارگرژی و هەڵچوون و خۆشباوەڕی و شەرم و شانازیش" ناهێڵێتەوە، ئاخر كە مرۆڤ گوێی لە گوتارێك دەبێت، هەمیشە دەرفەتی دەبێت بۆ بیركردنەوە و لێكدانەوە و ئینجا بڕیاردان، كەچی گوتاری (ڕاگەیاندن) و "ئەوانەی سەرچۆپی ڕووخانی هەرێمیان" گرتووە، هێندە توند و خێران، قسەكانیان بریتییە لە "حوكم و بڕیاری یەكلاكەرەوە و پاشەگەزبوونەوە و مانۆڕی تێدا نییە"، هیچ دەرفەتێك بۆ گوێگر و وەرگری گوتارەكانیان ناهێڵێتەوە "تا بیر لە گوتارەكە بكەنەوە و پێكهاتەكانی لێكدەنەوە و ئینجا هێز بۆ بڕیاردان دروست بكەن".
گوتاری سێیەمیش پێمان دەڵێت، "خۆتان مشەوەش مەكەن و بیر مەكەنەوە، ئەم كێشە چ نییە و هاتوهاوار و هێرش و ئەو ڕەفتارانەی هەن، چ نین و چارەسەر دەبن". واتە خۆشباوەڕییەكی زۆرمان بۆ دروست دەكات، ئیتر پێویستیمان بە بیركردنەوە و لێكدانەوە نابێت، چونكە ئەگەر بە ئاسانی كێشەكان چارەسەر بكرێن، ئیتر پێویستی بە هیچ كاردانەوەیەكی خەڵك و وەرگری گوتارەكە نابێت.
نازانم ئەوانەی ئەم گوتارانە بەكار دێنن، چەندە لە زانستی گوتار و كاریگەرییەكانی شارەزان، چەندە ڕاگەیاندن بەپێی بەرنامەیەكی تاوتوێكراو گوتاری ڕۆژانەیان پێكدێنن و قسە بۆ كێ دەكەن و چ پەیامێكیان هەیە؟. ئایا بە ڕاستی ئەمانە جیاوازی لە نێوان دژایەتی (دەسەڵاتی هەرێم و قەوارەی هەرێم) ناكەن؟ یان بە ئامانج و پێداگرییەوە ئەم گوتارەیان بەرهەم هێناوە؟ چۆن گوتار كە كردەیەكی ڕاستەوخۆ، یان ناڕاستەوخۆیە، ڕادەپەڕێنن. لە كردەوەدا ئەم جۆرە گوتارە دابڕێنراوە لە بەها و پێكهاتە سروشتییەكانی ململانێی دروستی سیاسی و ئەم زمان و مەبەست و داواكاری و كردارانەی پێشانی دەدەن، لە كردەوەدا دابڕاوە لە خزمەتی هاووڵاتیی كورد. بەپێچەوانەوە دڵ و دروون و عەقڵی خەڵك ژەهرباران دەكەن.
ڕاگەیاندن قسە و بیرۆكە و بەرنامە و پیلانە جەهەنەمییەكانی كەسانێك دەگوازنەوە كە لای هەندێك وەك دوژمنی هەرێم لێك دەدرێتەوە، لای هەندێكیش بە ئەندازیاری ڕووخاندنی دەسەڵات و كۆتاپێهێنانی ئەم واقیعەی هەیە دەزانرێ، خۆیشیان لە دیماهیدا نەیانتوانی ئەمە بشارنەوە و لەسەر شاشە گوتیان "ئێمە بە شانازییەوە داوامان لە بەغدا كردووە، ئەم هەنگاوانە دژی هەرێم بنێت".
یەكەمیان ئەم لێدوان و گوتارە ڕەت دەكەنەوە و بە "خیانەت و تاوان و هاوكاری دوژمن وەسپ دەكرێت و بە دەستی بێت سەریان لێ دەكاتەوە"، لایەنی دووەمیش بە "ڕەوا و دژە دەسەڵاتی هەرێمی دەزانێت و پێی خۆشە هەر هەنووكە هەرێم بڕووخێت و پێیان وایە بە ڕووخانی هەرێم، دەسەڵات و پێگەیان وەك هێزی سیاسی باشتر دەردەكەوێت". ئەمەیش ئەگەر بیانەوێت قسەی هەقی و رەوایش بكەن، بەڵام نیازە پیس و قرێژاوییەكەیان ڕەوایەتی هەموو قسە و هاتوهاوار و شتێكیان پەنچەر دەكات.
حكوومەت كادر و نانخۆر و ڕاوێژكار و بەرپرس و وەزیر و گزیری زۆرن بۆ ئەوەی داكۆكی لە مانەوە و هەقیقەتی سیاسەتی دەسەڵات و حكوومەت بكەن، نابێت شەرم بكەن. دەزانم هەندێك لەوانە هێندە دەوڵەمەند بوون، پێیان ئاساییە و ڕەنگە پێشیان خۆش بێت هەرێم لەناو بچێت و ئەو سەرمایەی هەیانە بیپارێزن و "سیاسەتی هەركەس و لە ماڵی خۆی" پیادە بكەن، هەیشیانە لە پێناو پاراستنی دەستكەوتە زۆرەكانی، دەیەوێت هەرێم بەردەوام بێت و هەبێت.
بەپێی شیكاریی ئەم گوتارانەی هەنووكە و لەم ڕۆژانەدا هەن، بۆم ساغ بووەتەوە، هەموویان لە هەرێم دەخۆن و دەلەوەڕن. ئەوانەی دژایەتیی هەریم دەكەن، بێ دەستكەوتی كەسی و حزبی و ئایدیۆلۆجیی ئەم كارە ناكەن، ڕاگەیاندیش لە پێناو گەرمكردنی شاشەكانیان، هیچ سنوورێكیان نەهێشتووەتەوە. دەسەڵاتیش هەنگوینە.
گوتاری ڕاگەیاندن بۆ ئەوەیە دەستكەوتی باشتر بەدەست بهێنێت لە ڕووی دارایی و پیشەییەوە. گوتاری ئەوانەی دەیانەوێت هەرێم نینۆكی نەمێنێت و بكەوێت، ئەوانە لە هەمووان پتر لە هەرێم دەخۆن و نایشارنەوە بەرەی مقاوەمەن، شانازی بە پێشكەشكردنی بیرۆكەی ڕووتاندنەوەی هەرێم و تێكدانی پێوەندییەكان و خۆبەستنەوە بە ناحەزان و وڵاتی ناوچەكەوە دەكەن، ئەمانە ناڕاستەوخۆ لەسەر دژایەتی دەسەڵاتی هەرێم و لە كۆتایشدا پێشگوتاركەوتنی نەهێشتنی هەرێم كەوتن. بۆ دەڵێم (بەرگوتار) كەوتن، چونكە هەنووكە (پێش لەشكر كەوتن نییە) هەنووكە بۆ یەكلاكردنەوەی كێشەكان سوپا بەكار ناهێنرێت، بەڵكو جەنگی دەروونی و گوشاری ناوخۆیی و بەكارهێنانی ئەوانەی خۆیان بە ئۆپۆزسیۆن و دژی دەسەڵاتی هەرێم دەزانن و بەكارهێنانی ئەو گوتارەی هەنووكە هەیە، لە كردەوەدا لە سوپا مەترسیدارترە.
گوتاری تریش هێوركردنەوەیە و دڵنیاییە، بێگومان ئەمانیش سوودمەندی هەنگوینی دەسەڵاتن، ئەو دەسەڵاتەی پتر لە 30 ساڵە كار دەكات و هێشتا لە زۆر بواردا سەركەتوو نەبووە و نەیتوانیوە بەشێوەی دامەزراوەیی و تەكنۆكرات و دەوڵەتدارانە شتەكان بینا بكات.
لەناو گوتاری هەندێكیاندا بە زەقی ئەوە بەرجەستەیە كە لە "لەقاندنی دەسەڵات و حكوومەتی هەرێم بێ ئومێد بوون و لە 30 ساڵی ڕابردوودا هەرچی كردیان و هەر شێوازێكی بەكاریان هێناوە، نەگەیشتووەتە ئامانجە سیاسییەكانیان و نەیانتوانی حكوومەت و حزبی دەسەڵات سنووردار، یان بچووك بكەنەوە"، بۆیە هەنووكە بە زەقی و ڕاستەوخۆ بێ هیچ چەشنە دیپلۆماسیی و لێكدانەوەیەكی سیاسی و لۆجیكی كە دەسەڵاتیان پێ نەڕووخاوە، دەیانەوێت هەرێم لە ڕێگەی ڕووتاندنەوەی داراییەوە بە چۆكدا بهێنن و بیڕووخێنن.
ئەم گوتارە لە كردەوەدا باكگراوندێكی ئایدیۆلۆجیی، ڕقهەڵگر و دوژمنكارانەی هەیە، ئاشكرایە بەشێكیان سەربە ڕەوتێكی ئیسلامی سیاسین، ناتوانن بیشارنەوە هاوكار و هاوئاهەنگ نین لەگەڵ بەرەی مقاوەمە. هەیشیانە سەرلێشواوی سیاسین و بەو شێوازە دەپەیڤن دەنگ كۆ بكەنەوە. دەتوانم بڵێم ئەمانە خاوەنی گوتارێكی دەستكردی هاوردەن. گوتاری ڕاگەیاندیش گوتارێكی هەڵچووی دوورە لە ستراتیجی بەشداری و بیناكردن و گۆڕانكاری. گوتارەكەی تریش گوتارێكی پشوودرێژ و بێ خەمە، بەشێك لە گوتارەكەی تێكشكاندنی گوتاری بەرانبەرە و لە هەندێك بواریشدا غرووری سیاسیی پێوە دیارە.
گرنگ، ئەگەر كەسێك حكوومەتی پێ نەلەقێت، چۆن هەرێم دەڕووخێنێت؟ ئەمە پرسیارێكە بەردەوام لە شیكردنەوەی گوتار و ململانێی لایەنەكان دێتە پێشەوە.