ساڵانێک پێش ئێستە و له سه‌رده‌می سه‌رۆک کۆماریی سه‌ید محه‌مه‌د خاته‌می له ئێران، نوێنه‌ری نه‌ته‌وه یه‌کگرتووه‌کان بۆ کاروباری ئازادی، سه‌ردانی ئێرانی کرد و پاشان که ڕۆشته‌وه و ڕاپۆرته‌که‌ی له UN پێشکه‌ش کرد، ئاماژه‌ی به خاڵێکی زۆر گرنگ دا که هه‌م ئه‌وکات و هه‌م ئێسته‌یش سه‌رچاوه‌ی ئیلهام و هه‌ڵوێسته‌له‌سه‌رکردن بووه. ئەو ڕسته له ڕاپۆرته‌که‌دا سه‌رنجی گشتیی ڕاکێشا، ئه‌مه بوو: بێگومان له ئێران ئازادیی ڕاده‌ربڕین هه‌یه، به‌ڵام ئازادیی پاش ڕاده‌ربڕین نییه.
له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی ئه‌مه بۆ زۆر له ڕۆژنامه‌نووسان بابه‌تێکی ڕوون و ئاشکرا بوو، به‌ڵام هیچیان به‌م شێوه ناسک و ورده‌وه باسیان نه‌کردبوو. له ڕاستیشدا ده‌کرێت له‌سه‌ر ئه‌م گوزاره‌یه و ئەو واقیعەی گوزارشتی لێ ده‌کات بوه‌ستین، له وڵاتێکدا ئازادیی پاش ڕاده‌ربڕین نه‌بێت، ئه‌وا ئازادیی خۆیشی داوێکه له داوه‌کانی ده‌سه‌ڵات. پێوه‌ندیی هێز و لایه‌نه پاوانخواز و دیکتاتۆره‌کان به ئازادییه‌وه، پێوه‌ندییه‌کی ئاڵۆزه و ته‌نیا له‌سه‌ر بنه‌مای ڕه‌تکردنه و کوشتنی بێده‌مامک و ڕاشکاوی ئازادی ئیش ناکه‌ن، به‌ڵکوو یارییه‌کی تایبه‌ت و پلان بۆداڕێژراو له‌گه‌ڵ ئازادی و هه‌ڵگرانی خه‌ونی ئازادیدا ده‌که‌ن.
ئه‌م یارییه زیاتر له یاریی جادووگه‌رێکی مه‌کرباز له‌گه‌ڵ گه‌نجێکی ساویلکه و عازه‌و ده‌چیت، ساویلکه به‌و مانایه‌ی به وردیی ئاگاداری ئه‌و سیحر و ته‌لیسمانه نییه که له دژی به‌کار ده‌هێنرێن. ئه‌مه له ڕۆژئاوایشدا هه‌ر مێژوویه‌کی ئاڵۆزی هه‌یه. له به‌شێکی زۆر له فیلم و دراماکانیاندا بینیومانه چۆن هێز یان لایه‌نێکی سێبه‌ری ناو ده‌سه‌ڵات یاخۆ وه‌ک فیلمه‌کانیان ده‌یڵێن "ده‌وڵه‌تی سێبه‌ر"، ده‌که‌وێته هه‌وڵ و ته‌قه‌لا بۆ لێدان له هه‌واڵنێر یان ڕۆژنامه‌نووسێک که به‌ڵگه‌یه‌کی دژی سته‌مکاری و نادادپه‌روه‌ریی سه‌رۆک کۆمار یان جێگره‌که‌ی یان هه‌ر لایه‌نێکی گه‌نده‌ڵی ناو ده‌سه‌ڵات پێیه و ده‌یه‌وێت بڵاوی بکاته‌وه. له زۆربه‌ی حاڵه‌ته‌کاندا ڕۆژنامه‌نووس به توونێلی مه‌رگدا تێده‌په‌ڕێت و ئه‌گه‌ریش له مه‌رگ قوتاری ببێت، ئه‌وا سێبه‌ری مه‌رگ تا کۆتایی ته‌مه‌نی باڵ به‌سه‌ر خه‌ون و هیواکانی له پیشه‌ی ڕۆژنامه‌وانیدا، دەكێشێ. به‌ڵام جیاوازییه‌کی بنه‌ڕه‌تی و جه‌وهه‌ریی له وڵاتانی ڕۆژئاوادا هه‌یه، ئه‌وه‌یه که ئازادیی پاش ڕاده‌ربڕینیش له ڕێگه‌ی یاسا و هێزی دادوه‌رییه‌وه به‌رگریی پته‌و و پشتقایمی لێ ده‌کرێت، ڕێک به پێچه‌وانه‌ی ئه‌وه‌ی ئێره که یاسا و هێزی یاسادانان و هه‌موو شتێک هه‌ر خۆیانن!
له هاوکێشه‌ی وه‌هادا به دڵنیاییه‌وه وڵاتانی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوین و به گشتیی کولتووری ڕۆژهه‌ڵاتی، هه‌ر به‌راورد ناکرێن به ڕۆژئاوا. به‌شێکی به‌هۆی کولتوورێکی دێرینه له خۆپه‌رستیی که له فۆرم و شێوازی هێزه سیاسییه‌کاندا ڕه‌نگی داوه‌ته‌وه و خۆی وه‌ک ناهوشیارییه‌کی ئاڕاسته‌کار جێگیر کردووه و به‌شێکیشی ئه‌و نه‌ریته ئیسلامی و پیرۆزه‌یه که جگه له تێڕوانین و به‌هاکانی خۆی، ناتوانێت به‌ها و تێڕوانینی تر قبووڵ بکات و له‌گه‌ڵی هه‌ڵبکات، هه‌ردوو ئه‌م شاهۆکارانه ئه‌م دۆخه به نیسبه‌ت ئازادیی و ئازادیی ڕاده‌ربڕین و هه‌موو چه‌مکه پێوه‌ندیداره‌کانیان که به زۆری له کولتوور و هزری ڕۆژئاواییدا له‌دایکبوون، دروست ده‌که‌ن و به‌ره‌و میحرابی قوربانیکردن و سزادان ده‌یبه‌ن.
گومان له‌وه‌دا نییه کوردستان وه‌ک وڵاتێک که له ناوه‌ڕاستی ئه‌م کولتوورانه‌دا بووه و پێشینه‌یه‌کی به‌هێزی ئیسلامیشی هه‌بووه، هه‌ر له‌ناو ئه‌م هاوکێشه‌یه‌دا ده‌ژی، به‌ڵام دیسان خاڵی هه‌ره جیاوازی کوردستان له‌گه‌ڵ کۆی ئه‌و وڵاتانه، له پاش ڕاپه‌ڕینه‌وه تا ئێسته، ئه‌و ئازادییه جیاوازه و ئه‌و هه‌موو که‌ناڵ و بڵاڤۆک و ڕێکخراوه حکوومی و ناحکوومییه‌یه که به‌زۆری و به‌بێ سانسۆر هه‌موو شتێک بڵاو ده‌که‌نه‌وه.
سه‌ره‌ڕای دروستبوونی بێسه‌روبه‌ری و بشێوکاریی که هه‌ندێک جار و به تایبه‌تی ئێستە که تۆڕه‌كانی کۆمه‌ڵایه‌تی په‌ره‌یان سه‌ندووه، ئه‌مه نیشانه و سیگناڵیکی جیاواز و دیموکراسیانه‌یه بۆ هه‌موو ناوچه‌که و ته‌نانه‌ت ڕۆژئاوایش.
به کورتی، فره‌ده‌نگی و فره‌ڕه‌نگیی ڕۆژنامه و بڵاڤۆک و کۆی میدیا بینراو و بیستراو و خوێنراوەكان ده‌لاله‌ت له‌م دۆخه جیاواز و دیموکراته‌ی ئازادی ده‌که‌ن له کوردستان، به‌ڵام له دوای ئه‌وه‌ی باڤڵ تاڵه‌بانی بوو به سه‌رۆکی به تۆپزیی یه‌کێتی، ئه‌م دۆخه له زۆنی سه‌وز بۆ ڕۆژنامه‌نووسان وه‌ک کۆڵه‌که‌ی چواره‌می دیموکراسی یان لانیکه‌م تاقه تریبۆنی باسکردنی ئازار و مه‌ینه‌تییه‌کانی خه‌ڵکی کوردستان و هاووڵاتییانی شاری ڕۆشنبیری، ته‌واو به‌ره‌و دواوه ده‌چێت و بگره زۆر کاره‌ساتاویتریش.
له ڕۆژانی ڕابردوودا ڕۆژنامه‌نووس "شاکار ستار" له‌لایه‌ن هێزه‌کانی ئاسایشی یه‌کێتییه‌وه فڕێندراوه و سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ئه‌م هێزانه بوونه‌ته هۆی دروستبوونی ترس و تۆقان بۆ خێزان و منداڵه گچکه‌کانی ئه‌م ڕۆژنامه‌نووسه، پرۆژه‌ی ده‌ستێوه‌ردانیان له کاروباری دادگا له ڕێگه‌ی سکاڵاکردن و ته‌نانه‌ت پشکنین هه‌ر له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی خۆیان خستووه‌ته گه‌ڕ. ئه‌مه ئه‌وپه‌ڕی شکست و بێ هیواییه و به‌داخه‌وه ناوی کوردستان به خراپی ده‌زڕێنێت و به تایبه‌تیش ناوی شارێکی خاوەن پێشینه‌ی ڕۆشنبیری و ئه‌ده‌بیی وه‌ک سلێمانی که وه‌ها که‌وتووه‌ته ژێر کۆنترۆڵی که‌سانێکی بێگانه له‌گه‌ڵ قه‌ڵه‌م و ئازادی و ئه‌و ڕۆحه ڕامنه‌کراوه جوانه‌ی شاری ڕۆشنبیرییه‌وه. ئه‌مه یه‌که‌مجار نییه یه‌کێتی و سه‌رۆکه‌که‌ی ئه‌م به‌زمه ده‌که‌ن له سلێمانی، ئه‌وانه‌یشی تا ئێسته ده‌رکه‌وتوون، ته‌نیا ئه‌و نموونانه‌ن که بۆیان نه‌شاردراوه‌ته‌وه.
به‌پێی زانیارییه‌کان له زۆنی سه‌وز خه‌ڵک هه‌بووه له‌سه‌ر کۆمێنتێک له‌لایه‌ن هێزه‌کانی ئاسایشی یه‌کێتیه‌ه‌وه یان ئاگادار کراوه‌ته‌وه یان گوێی با دراوه یاخۆ هه‌ڕه‌شه‌ی توندی لێکراوه! باشه مام جه‌لال ئه‌م ئاوه‌ی ڕشتووه که کوڕه‌کانی ئێسته بوون به درێژه‌ده‌ری و وه‌ک به‌ڵا به‌سه‌ر قه‌ڵه‌م و هزره‌کانه‌وه داباریون و ناو و ناوبانگی کولتووری و ڕۆشنبیریی کوردستان و سلێمانی ده‌زڕێنن؟
ئه‌و پاساوه‌ی هێزه‌کانی ئاسایش بۆ دادوه‌ر خستوویانه‌ته ڕوو جگه له گاڵته‌جاڕی و فریودان هیچی دیکه نییه و ئه‌وه‌ی بۆ خه‌ڵک پرسیاره ئه‌مه‌یه، مه‌گه‌ر ڕۆژنامه‌نووسێک که ته‌نانه‌ت "ڕاپۆرتێکی ناڕاست و چه‌واشه‌کارانه"یشی بڵاو کردبێته‌وه، ده‌توانێت له‌و زۆنه دیکتاتۆرزه‌ده‌یه‌دا چی له‌ده‌ست بێت؟ مه‌گه‌ر ئه‌وه‌ی ڕاپۆرته‌که هه‌ر به ڕاست نه ناڕاست بێت و نه چه‌واشه‌کارانه‌یش! ئه‌گینا ئێمه ڕۆژانه له سایه‌ی ئه‌و دیموکراسییه‌دا سه‌تان ڕاپۆرتی ناڕاست و چه‌واشه‌کارانه له میدیاکانی کوردستان ده‌بینین و ده‌بیستین، چۆن چۆنییه هه‌موو ئه‌وانه له مافی ئازادی و دیموکراسیی به‌هره‌مه‌ندن، به‌ڵام که‌سێکی وه‌ک شاکار ستار بۆی نییه له مافی ئازادی و ئازادیی ڕاده‌ربڕین به‌هره‌مه‌ند بێت؟ بێگومان ئه‌مه ئه‌و گومانه دروست ده‌کات که ئه‌و ماسته موویه‌کی ورد و نه‌بینراوی تێدایه.