لەسەر داوەتنامەی فەرمی وەزارەتی ناوخۆی حكوومەتی بەریتانیا، ڕێبەر ئەحمەد وەزیری ناوخۆی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، بەشداریی لە لووتكەی ئاسایشی سنوور كە وەزیرانی ناوخۆ و داد و بەرپرسانی تەناهیی سنووری ژمارەیەكی زۆری وڵاتان كرد.
وەزیری ناوخۆی هەرێمی كوردستان لە لووتكەی ئاسایشی سنوور لە لەندەن ڕای گەیاند، هاووڵاتییانی هەرێمی كوردستان بۆ سەردەمێكی درێژ، لە ژێر جەور و سیستمێكی دیكتاتۆری بوون و بەتونترین شێوە ئازار دراون، كورد بەهۆی ئەو داگیركارییانەی پێشوو بوونە قوربانی شەڕ، ڕاگواستنی زۆرەملێ، بۆردمانی كیمیایی، جینۆساید، تاریكترین بەشی مێژوو لە كوردستان ئەزموون كراوە.
رێبەر ئەحمەد باسی لەوەش كرد، لە دوای ڕووخانی ڕژێمی دیكتاتۆری لە عێراق لە 2003، دەرفەتێكی نوێ هاتە پێش. دەرگای ئومێد و گەڕانەوە بۆ بەشداریی لە ئاوەدانكردنەوەی كوردستان ئاوەڵا بوو. بینیمان كۆچی پێچەوانەی هاونیشتمانیانی كوردستان دەستی پێ كرد و رێژەیەكی زۆری ئەوانەی بەهۆی شەڕ و هەڕەشەكانی حكوومەتی پێشوو هەڵاتبوون گەڕانەوە. بەڵام دواتر بەهۆی سزای ئابووری و شەری داعشەوە دیسانەوە كۆچ بۆ رۆژئاوا دەستی پێ كردەوە.
ڕێبەر ئەحمەد لە لووتكەی ئاسایشی سنوور ئاماژەی بەوەش دا، سەرهەڵدانی داعش لە 2014دا بەربەستی گەورەی بۆ دروست كردین، قۆناغی كۆچی پێچەوانە دەستی پێ كرد و گەڕانەوەی هاووڵاتییانمان بۆ نیشتمان وەستا، سەرەڕای ئەو هەموو ناهەموارییەكان، بەڵام كوردستان بووە ناوچەی ئارامی و باوەشی بۆ ئەوانە كردەوە كە لە دەستی داعش ڕایان كردبوو، بە تایبەت بۆ كوردانی ئێزیدی و مەسیحییەكان كە بووبوونە ئامانجی پرۆسەكانی جینۆساید لەسەر دەستی گرووپی تیرۆریستی داعش، ئەوان كوردستانیان وەك پەناگە هەڵبژارد. كوردستانیش ماڵێكی ئارام بوو بۆ ئاوارە و هەڵهاتووەكانی ژێردەستی داعش.
لەبارەی كۆچی گەنجانی كوردەوە وەزیری ناوخۆ هۆكارەكانی بۆ ئەوە گەڕاندەوە كە هێشتا بەشێكی زۆری كوردستانیان لە ناوچە جێناكۆكەكانی سنووری مادەی 140، بوونەتە قوربانی ناكۆكی و پێكدادانی ناوخۆیی، نەبوونی سادەترین خزمەتگوزاری گشتیی و بەردەوامیی هەڕەشەی گرووپە چەكدارییەكان، نەبوونی دەرفەتی گونجاوی كار بۆ هاووڵاتییانمان لەو ناوچانە، ئارامی و خزمەتگوزاری گشتیی، پاڵنەری بەهێزی كۆچی نایاسایین.
گوتیشی: هەوڵەكانمان بۆ مامەڵەكردن بۆ دۆزینەوەی چارە بۆ كێشە ئابوورییەكان بەردەوامن، تا هیوا بدەینە گەنجەكانمان و ڕێگری بكەین لەوەی لەلایەن تۆڕەكانی تاوانەوە یاری بە چارەنووسیان بكرێت و كۆچی نایاسایی بكەن.
رێبەر ئەحمەد كە ئامادەبووان بەتامەزرۆییەوە گوێیان بۆ گرتبوو باسی لەوە كرد، فرەسەرچاوە و هەمەچەشنكردنی ئابووری، یەكێكە لە كارە لە پێشینەكانی مەسروور بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، هەروەها حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە نزیكەوە لەگەڵ نووسینگەكانی گەشتیاریی هاوئاهەنگی دەكات بۆ ئەوەی ڕێگری بكرێت لە مامەڵە و چالاكی نایاسایی گەشتكردن.
ئەمڕۆ پێنجشەم سێـی نیسان، لە چوارچێوەی بەشداریی لە لووتكەی ئاسایشی سنوور لە لەندەن، لەسەر بانگهێشتی فەرمیی وەزارەتی ناوخۆی بەریتانیا، ڕێبەر ئەحمەد وەزیری ناوخۆی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، لە پانێڵی یەكەمی وەزیرانی 40 دەوڵەتی بەشدار، گوتاری هەرێمی كوردستانی خوێندەوە.
وەزیران و ئامادەبووان بۆیان گرنگ بوو گوێیان لە دۆخی كورد و كوردستان لە عێراق بێت، لە سەرەتای قسەكانیدا وەزیری ناوخۆ گوتی: هاووڵاتییانی كوردستان تاراوگەیان وەك ناچاری هەڵبژاردووە و ئێوە دەزانن ئێمە لە ناوچەیەكین شەڕ بەردەوام لەناو ماڵی كوردستاندا بووە، چەوساندنەوە و ستەمێكی مێژووی هەبووە تا ئێستەش درێژەی هەیە. بەڵام لەوكاتەوەی كورد لەو پارچەیەیدا قەوارەیەكی هەیە و بووەتە شوێنێكی ئارام، هاووڵاتییانمان لە رۆژئاواوە بۆ ئاوەدانكردنەوەی وڵاتی خۆیان گەڕاونەتەوە و دەگەڕێنەوە.
رێبەر ئەحمەد ئەوەشی گوت، حكوومەتی هەرێم دەرفەتی گەڕانەوەی رەخساندووە، بەكرداریش گەڕانەوە لە تاراوگە و هێنانەوەی توانا و لێهاتوویی و سەرمایە و خەون و هیواكانیان بۆ بەشداریكردن لە بنیاتنانی وڵاتێكی دیموكرات و ئارام و خۆشگوزەران دەستی پێ كردووە.
وەزیری ناوخۆ گوتی: كوردستان تاكە ناوچەی ئارامە كە هەموو عێراقییەك تێیدا هەست بەسەلامەتی دەكەن و ئێستەش بە هۆی بەردەوامی نائارامی شەڕ و ناوچەكانی تری عێراق، زۆرینەیان هێشتا وەك ئاوارە لە كەمپەكان ماونەتەوە. گەڕانەوەی ئاشتییانە و سەربەرزانەی ئەوان بە هۆی بەردەوامی نائارامی و هەبوونی میلیشیاكان و چەكداران لە شنگال و دەشتی نەینەوا، بەربەستی ڕژدی بۆ دروست بووە.
"حكوومەتی هەرێمی كوردستان باوەڕی تەواوی هەیە كە جێبەجێكردنی تەواوەتی دەستووری عێراق زۆر لەو كێشانەی هەن چارە دەكات. بۆیە داوا لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەكەین، هەوڵەكانیان بخەنە گەڕ بۆ پشتگیریكردن لە بنیاتنانی كۆمەڵگەیەكی دیموكرات و ئۆقرە و ئارام و ئاشتیخواز لە عێراق لەسەر بنەمای پرەنسیپە دەستوورییەكان".
وەزیری ناخۆی حكوومەتی هەرێم ئەوەشی گوت، ئێمە سەرنجمان داوە كە هاووڵاتییانمان لە هەرێمی كوردستان ئەوانەی دەبنە قوربانی گرووپەكانی تاوانی ڕێكخراوی كۆچ، زۆرینەیان ئەوانەن كە لە ناوچە سنوورییەكان دەژین، ئەو هاونیشتمانیانەی لە ناوچە سنوورییەكان دەژین، كاریگەریی نەرێنیی گەورەی كێشە و ناكۆكییە هەرێمییەكان و پێكدانان و ململانێی نێوان وڵاتانی هەرێمی و گرووپە چەكدارەكان كەوتووەتە سەر ژیان و گوزەرانیان.