د چەمکێ سیاسەتا ژ دەرڤە ئەو وەلات سەرکەفتی یە کو لدیف ژێوارێ ڕۆژەڤێ ئامرازان دگوھریت، بەلێ چوو جاران دەست بەرداری ئارمانجا خوە نابیت، سیاسەت ب گوتنا شەرمە ناھێتە کرن، ئەگەر ئەڤ گوتنە ژ ئالیێ ئەمریکا ڤە گرنگ بایە ژمێژە بوو ل سەر تەختێ پاشاتیا جیھانێ ھاتبوویە خوارێ، چوو ولات ب قاسی ئەمریکا ڤێ سیاسەتێ پراکتیزە ناکەن.
پتریا جاران ئامراز و پلانێن خوە دگوھریت بۆ دەستڤە ئینانا ئارمانجا خوە، بەلێ چوو جاران دەست بەرداری ئارمانجا خوە نابیت ژبۆ بەرژەوەندیا گشتی یان وەلاتەکێ، ئەمریکا نە دوستێ ھەردەمی یێ وڵاتەکێ یە و نە ژی دوژمنێ ھەردەمێ یێ وڵاتەکێ دی یە، ئەڤرۆ بەرژەوەندیا وان دکیژان وەلاتی دا بیت دوستە، بەلێ ھەر دەما بەرژەوەندی ل گەل نەمان ب ساناھی پشتا خوە ددەتێ دەستا ژێ بەردەت، ھەر بڤێ سیاسەتی ئەمریکا بویە پاشایێ جیھانێ.
ل دەمێ دەھ ساڵێن بوری دا ل شەر و پێکدانێن سوریا ئەمریکا ب چەندین رەنگان ب نە ئێکسەر پشکداری د شەری دا کریە، ئارمانجا ئەمریکا د شەرێ سوریایێ دا کونترولکرنا ژێدەرێن وزێ ل دەڤەرێ بویە و پاراستنا ئاسایشا سنورێن ئسرائیلێ، ددەمەکێ دا دگوت کورد ھەڤپەیمانێن مەنە و چەکی دەینێ، بەلێ دەما تورکیا ھێرش کریە سەرێ کانێ و عەفرینێ ئەمریکا پشتا خوە دا کوردان و گوت کورد ھەمبەری پارا و چەکی شەر بومە کریە، ترامپ ب ئاشکرا گوت مە نەفتا وان ناوچەیا کونترول کریە، بۆ وی گرنگ نەبو کو ئەو ناوچە ب کەڤنە دەستێن کێ دا، گرنگ ئەوە یا وان پێ مەبەست دەستێن وان دابیت، ھەر ل دەسپێکا شەرێ ناڤخوەیێ سوریا ھەیا نھا ئەمریکا ھەر جارێ دچیتە لایەکێ ئامرازێن خوە دگوھریت رۆژەکێ ل گەل کوردان بوو رۆژەکێ دگەل تورکیا بوو، جار ژی نێزیکی روسیا بوو، ھند جاران ژی ب نە ئێکسەر نێزیکی ئیرانێ دبوو، تنێ بۆ ھندێ ئارمانجێن خوە دەستڤە بینیت.
ئەمریکا چوو جاران دەستان ل وەلاتەکێ بەرنادەت ھەیا ئەڵتارناتیڤێ خوە نەبیت و بەرژەوەندیێن خوە نەپارێزیت، بۆ گرنگ نینە جوگرافی و دەسھەلاتا وەلاتی دەستێن کێ دا بیت یا گرنگ پاراستنا بەرژەندیێن وێ نە، ئەگەر نەشیان بەرژەوەندییێن خوە بپارێزیت دێ بەرژەوەندیێن وەلاتێن هەڤرکێن خوە تێک دەت، ڤەکێشانا ھێزێن ئەمریکا بەریا دوو مەھان ل ئەفغانستانێ تشتەک نینە بێژن ئەمریکا شکەستن ئینا، ئەمریکا شکسەتن ئینا ل دیموکراسیکرنا سیستەمێ حوکمڕانیا ئەفغانستانێ ھەروەک چاوا ل عیراقێ شکەستن ئینای، لێ تالیبان دوژمنێ دوژمنێن خوە ئینا سەر تەختێ دەسھەلاتێ کو دێ ئاستەنگ و کوسپێن مەزن بۆ هەڤرکێن ئەمریکا دروست کەت ل ناوچێ، ئەفغانستان ھەڤسنورە ل گەل چین، ئیران و پاکستانێ و نێزیکە ل روسیا کو هەڤرکێن سەرەکی یێن ئەمریکانە، ب تایبەتی تالیبان هەڤرکیا توند ھەیە ل گەل ئیرانێ د شەرێ تایفی و مەزھەبی کو ھەر ئێک ژ وان مەزھەبەکە.
بەحس دھێتە کرن کو ئەمریکا ل عێراقێ ھێزێن خوە ڤەکێشیت ب تایبەتی پشتی دەرکرنا بریارکێ ژ لایێ پەرلەمانێ عیراقێ
ھەر چەندە رەوشا عێراقێ ب تمامی جیاوازە ل گەل رەوشا ئەفغانستانێ، بلێ چەند جارە بەحس دھێتە کرن کو ئەمریکا ل عێراقێ ھێزێن خوە ڤەکێشیت ب تایبەتی پشتی دەرکرنا بریارکێ ژ لایێ پەرلەمانێ عیراقێ ڤە ل سالا 2020 کو ھێزێن بیانی ل عیراقێ نەمینن، ب دیتنا من ئەمریکا بساناھی ھێزێن خوە ناڤەکێشیت، چونکی ڤەکێشانا ئەمریکا ل عیراقێ دێ زەمینێ بۆ ھێزێن میلیشیایێن سەر ب ئیرانێ خوش کەت کو ب تمامی ئاخ و سەروەری و تەڤ جومگێن دەسھەلاتا عیراقێ کونترول بکەت، کو نھا پرانیا ئاخ و دەسھەلاتا عیراقێ د بەرژەوەندیا ئیرانێ دایە، بەلێ ڤەکێشان و نەڤەکێشانا ھێزێن ئەمریکا ل عیراقێ ڤێت ئەلتارناتیڤەکێ دن ھەبیت بۆ سیاسەتا خوە ل عیراقێ، ئەگەر دبەرژەوندیا خوە ژی نەبیت دکاریت ھێزێن دژبەرێن خوە ل عیراقێ لاوازکەت، دڤێت ئەمریکا سیاسەتا خوە بگوھریت کو ئەمریکا ھەردەم ل گەل ب ھێزکرنا بەغدا وەکی تاکە ناڤەندا بریاردانێ ل عیراقێ یە، ئەمریکا بیست سالە باجا ڤێ سیاسەتێ دەت هەڤرکێ خوە ل سەر کیسێ خوە رۆژ ب رۆژێ بھێزتر دکەت، ئەمریکا دڤێت سەر ژ نوو عیراق وەکی وڵاتەکێ فرە ناڤەند بنیات بنیت ڤە، پروژێ بایدن ب سێ ھەرێمکرنا عیراقێ پراکتیزە بکەت یان شەرعیەتیێ ب ریفراندوما کوردان یا سالا 2017 بدەت، گەر نە ئەمریکا دێ ب دەستەکێ بەتال و زەرەرەکا زۆر دەرکەڤیت ل عیراقێ، عیراق ب تمامی دێ کەڤیتە دەستێن نەیارێن ئەمریکا و چوو دوست ژی نامینن. هەڤرکێن ئەمریکا زەمینێ بۆ دوستێن ئەمریکا خوەش دکەن کو دەمەکە ئەمریکا پشتا خوە دایە دوستێن خوە.
بەریا چەندەکێ ئیرانێ دەما پێشوازیا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ کری، ئالایێ کوردستان ل بال ئالایێ خوە ل پایتەختێ خوە دانا، دیسان هنارتنا 200 ملیار دیناران ل بەغدا بۆ ھەرێمی ب رەزامەندیا ئیرانێ بوو بەری ئەمریکا، دیسان ل دەمێ بوری دا ھاتنا بەرپرسێن بالا یێن حەشدا شەعبی بۆ هەولێرا پایتەخت بۆ رێکەفتن ل سەر ڤەگەرانا پێشمەرگەی بۆ دەڤەرێن ڤەقەتیایی و کێشە ل سەر پەیامەکا رون یا ئیرانێ یە کو ببیتە ئەلتەرناتیێڤێ ئەمریکا بۆ کوردان، ھەر چوو نەبیت زێدەتر ژ ئەمریکا مافان ب کوردان بدەت. ئەمریکا وێ ڤالاھیێ پرنەکەت بۆ کوردان کوە چەند سالە ب سەدەما سیاسەتا نەیا شەفافا ئەمریکا ھەیە ئیران بەرهەڤە پر بکەت، ھەردوو ئالی دزانن ھەرێما کوردستانێ شەرێ وەکالەت بۆ چوو ئالیان ناکەن و ناچیتە ژێر ھەژموونا چوو وەلاتێن ھەرێمی، بەلێ ھەرێما کوردستانێ سیاسەتێ ل گەل وی ئالی دکەت کو زێدەتر دان پێدانێ ب مافێن رەوایێن گەلێ کوردستانێ بکەن.