مەترسییەكانی سەر قەوارەی ھەرێم یان فكرە مەترسیدارەكان لەسەر قەوارەی ھەرێم

AM:08:56:31/05/2022 ‌
لە سەروبەندی ئەو كاتانەی كە ھەرێمی كوردستان دەكەوێتە تەنگانەوە و دۆخێك دێتە ئاراوە پێویستی ھاوكاریی ھەمەلایەنە ھەیە، سەركردەی بەشێك لە حزب و لایەنە سیاسییەكان بە «مەرام» یان مەبەستی سیاسیی، بە لێدوان و گوتاری جودا دەكەونە لێكدانەوەی ڕەشبینانەی بێ ناوەڕۆك و نادروست. قەوارەی ھەرێمی كوردستان بەپێی دەستووری عێراق، قەوارەیەكی یاسایی و دەستوورییە و لەگەڵ بنەما نێودەوڵەتییەكان و ڕێساكانی دەوڵەتی عێراق یەك دەگرێتەوە و ڕێكخراوە، ھیچ كێشەیەكی یاسایی نییە، كەچی ماوە ماوە گوێمان لە قەوانی نابەرپرسانەی ھەندێك سەركردەی حزبی و كۆمەڵێك بەناو سیاسەتوان دەبێت.

لەڕووی نێودەوڵەتییەوە؛ لە دوای ساڵی 1992وەوە دامەزراندنی حكوومەتی ھەرێمی كوردستان و پەرلەمان و دامەزراوە یاسایی و ئیدارییەكانی ئەم قەوارەیە بەڕێوە دەچن، بەتایبەت لە دوای ساڵی 2003 و دواتر نووسینەوەی دەستووری عێراق لە ساڵی 2005دا بە(ھەرێمی كوردستان) ناوی هاتووە، نموونەیەكی گەورەیە بۆ ئاشتی و پێكەوەژیان، لە سەرووی ھەمووشیانەوە ڕێزگرتن لە مافی كەمە نەتەوایەتییەكان و ئاین و ئاینزاكان لە ناوچەكە، ئەم دنیابینی و تێگەیشتنە فراوانەی ھەرێمی كوردستان بە ڕابەرایەتیی سەرۆك بارزانی، ھۆكار بوو بۆ كرانەوەی ھەرێمی كوردستان بە ڕووی وڵاتاندا، ھەموو ئـەمانە بوونە ھۆكار كە پێوەندییە سیاسی و دیپلۆماسییەكانی ھەرێم لەگەڵ دنیای دەرەوەدا فراوان بێت.

 لە ڕووی ئابووریشەوە پێوەندییە بازرگانییەكان گەشەیان سەند و كۆمپانیا ناودار و زلھێزەكانی سێكتەرە جیاوازەكان ھاتنە كوردستان، ھەرێم بووژانەوە و گەشاندنەوەی تەواوی بەخۆیەوە بینی.

لەو كاتانەی ڕێكخراوی تیرۆریستیی داعش بە ئاسانی مووسڵ و ڕومادی و ھەندێك ناوچەی تری عێراقی گرت و سوپای عێراق شكستی ھێنا، ھێزی پێشمەرگەی كوردستان بە سەرۆكایەتیی سەرۆك بارزانی، پێشی بە ھێرشی دڕندانەی داعش گرت و بە نوێنەرایەتیی ھەموو دنیا شەڕی داعشی كرد، ئەم قارەمانێتی و گیانفیدایەی پێشمەرگە، مێژوویەكی پڕ شانازی تۆمار كرد كە داعش بە دەستی ھێزی پێشمەرگە شكاو.

دواتر پێشكەوتنەكان و وەستانەوە بە ڕووی ئاڵنگارییە گەورەكان، كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئەمەریكاشی گەیاندە ئەو بڕوایەی كە بەھێزبوونی قەوارەی ھەرێمی كوردستان، گرەنتیی ئاشتی و ئارامییە لە ناوچەكەدا، كورد وەك ھاوبەشێكی سەرەكیی ھاوپەیمانان لە ناوچەكەدا دەمێنێتەوە.

خوێندنەوەكە دروست وایە؛ ھەموو ئەوانەی ڕۆژانە بـە لێدوانی جیاواز باسی ئەو مەترسییانە دەكەن كە لەسەر قەوارەی ھەرێم ھەیە، ئاراستە كراون و بەمەبەست بەكار دەھێنرێن، چونكە گەیشتوونەتە ئەو  بڕوایەی بە دەنگی ھەڵبژاردن و ھێزی جەماوەر، ناتوانن گۆڕانكاری بكەن، پەنا بۆ بڵاوكردنەوەی كۆمەڵێك ھوتاف و دروشمی بێ بناغە دەبەن، وا دەردەكەوێت لە بنەڕەتدا بۆیان نووسراوە و ئەوان گوێزەرەوەن.

بوونی ھەر مەترسییەك لەسەر قەوارەی ھەرێم، ڕەنگە هەمیشە لەلایەن وڵاتانی دژبەری ھەرێمی كوردستانەوە ھەبووبێت، بەڵام تواناكانی ھێزە سەربازییەكانی ھەرێمی كوردستان ڕووبەڕووی ئەو مەترسییانە وەستاونەتەوە، بۆ ئەم قۆناغە ھەرێمی كوردستان پێویستی بە یەكگرتوویی و كۆدەنگی ھێزە سیاسییەكان ھەیە، نەك دژایەتیی ناڕاستەوخۆ و خزمەتكردن بە بیری نەیاران بەم قەوارە دەستوورییەی ھەرێمی كوردستان.

لە سیاسەتدا چەند دانوستاندن و گفتوگۆ لەسەر بابەتە لۆجیكییە یاساییەكان گرنگە، ھێندەش رادەست نەبوون و پتەویی ئیرادە گرنگترە.