تێكشكاندنی ئاستەنگەكان بەرەو حكوومەت و كوردستانێكی بەهێز و ئاوەدانتر

حكومڕانی كارێكی ئاسان نییە، بەتایبەت لەناو ژینگە و جوگرافیاییەكی پر لە كێشە و تەنگژاوی و ئاڵۆزدا، لەو هەموو تەنگژە و ململانێیەدا بەڕێوەبردن و ئیدارەدان قورستر دەبێت و بێگومان پێویستی بە كەسایەتەتییەكی مەعنەوی و خاوەن دیدێكی دەوڵەتداری و حكومرانی بۆ بەڕیوەبردنی ژینگەیەكی تەنگژاوی دەبێت.

روون و ئاشكرایە كە تەنگژەی ئابووری و دیپلۆماسی و ئاوەدانكرنەوە و ناوخۆیی و تەناهی نەبێت، بەڕێوەبردنی كۆمەڵگاش ئاسان دەبێت، بەڵام هونەری بەڕێوەبردن لەوەدایە كۆمەڵێك كێشە هەبن، هۆكارەكەی هەرچی بێت گرنگ نییە، لەو قۆناغەدا بەڕێوەبەری كۆمەڵگا دەبێ بەرپرسیاریەتی هەڵگرێت و خاوەنی ڕوئیایەكی دووربین و دەوڵەتداری بێت.

ڕاستییەکەی مەسروور بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بڕیاری داوە ئابووری و داهاتی هەرێمی كوردستان تەنیا پشت بە یەك داهات نەبەستێت و پێی وایە كە پێویستە داهات هەمەچەشن بێت. لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست تەنگژە و ئاریشەی گەورە هەن هەندێكیان ناوچەیین و ژمارەیەكی تریشیان جیهانی و دارایین، هەمووان پێكەوە گرێ دراون كە هەموو ئەمانە ڕاستەوخۆ كارتێكەرییان لەسەر سیاسەتی عێراق دەبێت و ئێستەش كوردستان بەشێكە لە خاكی عێراق، هەربۆیە كارتێكردنیان لەسەر هەرێمیش دەبێت.

ئەگەر هەڵسەنگاندنێك بۆ ئەو سیاسەتانەی وڵاتان بكرێت، بەتایبەت لە سەردەمی ئابووریی كۆرۆنادا ئەوا پەیوەندیی ڕاستەوخۆی بە ئابووریی هەرێمی كوردستانیشەوە دەبێت.

دابەزینی نرخی نەوت و زۆربوونی رێژەی بێكاری و وەستانی ئاڵوگۆڕی ئابووری و گازیش لە بازاڕە جیهانییەكانیدا كەم دەفرۆشرێت و بەرهەمە ناوخۆییەكان هەر لە كەمبوونەوەدان، هەمووی ئەمانە پەیوەندییان بە هەرێمی كوردستانەوە هەیە و هەرێمیش بەدەر نییە لە جیهان.

بەتایبەت دوای گۆرانكاریی و خۆپیشاندان و ناڕەزاییەكان و گۆرٍینی عادل عەبدولمەهدی سەرۆك وەزیرانی پێشوو و هاتنە سەركاری مستەفا كازمی وەك ئەوەی دەبینرێت عێراق بە پاساویی بێ‌ بنەما جارێكی تر كاری لە سەر بڕینی مووچە و شایستە داراییەكان كە جارێكی تر دەستی پێ كردووەتەوە و ئەمەش وای كردووە هەرێمی كوردستان لە دەستپێكی خۆئاوەدانكردنەوەدایە و خواستەكانی خەڵك لەسەر حكوومەت زیادن و لە تاقەتی حكوومەت زیاترن.

دوای ساڵێك دەستبەكاربوونی سەرۆك وەزیرانی كوردستان رێزدار مەسروور بارزانی هاتووەتە سەرۆكایەتیی حكوومەت لە رووبەرووی جەنگی كۆرۆناو تەنگژەی دارایی و دابەزینی نەوت بۆتەوە، ئەوەش كاریگەریی لە سەر داهاتەكان هەبووە، چونكە لەلایەك لە ماوەی پێنج ساڵی رابردوو هەرێمی كوردستان چەندان شەڕی داعشی كردووە و حكوومەتی عێراق هاوكاریی نەكردووە و بوودجەی كوردستانی بڕیوە و فرۆشتنی نەوتیشی بەپێی میكانزمێكی مەرجدار بووە، زیاتر لە دوو میلیۆن ئاوارەی زۆریش ڕوویان لە هەرێمی کوردستان كردووە كە هەمووی ئەمانە لەم یەك ساڵەدا بەرێز مەسروور بارزانی توانیویەتی كۆنترۆڵیان بكات و ئیدارەی ڕەوشەكە بكات و لە سەردەمی كۆرۆناشدا توانی سیاسەتێكی باش دابڕێژڕێت و دنیاش ددان بەو سیاسەتەدا بنێت، سەرەڕای هەموو ئەمانەش توانیی ئیدارەی ڕەوشەكە بكات.

پرسی مووچە، پرسێكی جیهانییە هەموو وڵاتانی گەورەی دنیا و هەرێمی كوردستانیشی گرتووەتەوە و ئەو وڵاتانە سندووقی گەورەیان هەیە و دەتوانن قەرزیش بكەن، بەڵام هەرێمی كوردستان هەرێمێكە و لەو شتانە بێبەشە.'

دید و ستراتیژی رێزدار مەسروور بارزانی بۆ ئایندەی كوردستان دیدێكی واقعبیانەیی دەوڵەتدارییە، نەك بەتەنیا دیدێكی ئیدارەكردن و توانیی سەرۆكایەتی بكاتە وەزیفەیەك و بەرپرسیاریەتی بەرانبەر خەڵك هەڵبگرێت و خەڵكیش پەرسیار بن لە حكوومەتەكەیان، دەیەوێ سەرەڕای تەنگژەی دارایی و ئابووری، لە ڕێی پرۆژە ستراتیژییەكانەوە بنیاتی ئابووریی سەربەخۆ دابنێت؛ بەڵام دەیەوێ ئەم پرۆژانەی پێشەسازی بكاتە بناغەی ئابووریی كوردستان و ئەمەش دەتوانێت كوردستان لە ڕووی ئابوورییەوە بیباتە ئاستی باڵاوە.

ناكرێت لە كاتە هەستیارەكان و تەنگژەکاندا هێزە پشكداربووەكانی حكوومەت لە بەرپرسیاریەتی ڕا بكەن و شكست بۆ پێكهێنەری سەرەكی حكوومەتی كوردستان جێ بهێڵن و پشتی تێبكەن و لە كاتی دەستكەوتەكانیشدا وا پێشان بدەن كە ئەوان شەریكی ئەو دەستكەوتەن، ئەمەش لە هونەری سیاسەت و دیموكراسیدا هەڵەیەكی گەورەیە، هێزە ئۆپۆزسیۆنەكانیش شتی وا ناكەن، دەبێ هەموویان پاڵ بە بەرپرسیارییەتییەوە بدەن.