"لافاو سەتان تۆن نایلۆن و پلاستیكی ڕاماڵی و ژینگەی كوردستانی خاوێن كردەوە"

:: AM:10:20:17/02/2024 ‌
لافاو لە ئەنجامی بارانبارینێكی بەخوڕ لە ماوەی نێوان سێ بۆ شەش سەعاتدا دروست دەبێت و كاریگەریی لافاوەكەش زیاتر لەسەر ناوچە نزمەكان دەبێت، چەندان ساڵە بەهۆی ئەم جۆرە بارانە شارەكانی باشووری كوردستان بەر لافاو دەكەون.

لەگەڵ ئەوەی لە ڕۆژی پێنجشەمی ڕابردووەوە شەپۆلێكی بەهێزی بارانبارین، سنووری پارێزگای هەولێر و تەواوی باشووری كوردستانی گرتەوە، بەڵام مەترسییەكانی دروستبوونی لافاو لە ساڵانی پێشوو كەمتر بوون.

ئومێد خۆشناو پارێزگاری هەولێر ڕای گەیاند، لە ماوەی دوو ساڵی ڕابردوودا بە پاڵپشتی و پشتیوانی  مەسروور بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، لە چوارچێوەی هەوڵەكانی پارێزگای هەولێر و تەرخانكردنی بودجەی پێویست، توانرا بەشێكی زۆر لە پڕۆژەكانی كەمكردنەوەی مەترسییەكانی لافاو لە سنووری پارێزگای هەولێر جێبەجێ بكرێت.

ئەوەشی گوت، "دروستكردنی ژمارەیەكی زۆر پۆند و بەنداوەكانی (گۆمەسپان، بەستۆڕە، چەمرگە، ئاقوبان)، هەروەها پاككردنەوەی زیاتر لە 300 كیلۆمەتر ڕێڕەوەكانی ئاوی سروشتی باران و ئاوی قورس و فراوانكردنی كەندەكان و دروستكردنی بۆكس كەڵڤەرد و پردەكان و ئاوەڕۆی سندووقی، جگە لە پرۆسەی بەردەوامی خاوێنكردنەوەی چاڵەكانی ئاو وەرگرتن، مەنهۆڵەكان، ئاوەڕۆكان".

سنوور حەمەدەمین كە پسپۆرێكی بواری ژینگەیە و بۆ "وشە" دەڵێـت، لافاوی ئەمساڵ زیانی گیانیی نەبووە، بەڵام لە سنووری هەولێر و كەلار زیانی ماڵی هەبووە، لەگەڵ هاتنی ئەو رێژە زۆرییەی باران، بووە هۆی خاوێنكردنەوەی تەواوی ژینگەی كوردستان، بەجۆرێك سەتان تۆن نایلۆن و پلاستیكی لەگەڵ خۆی ڕاماڵی، ئەمەش یارمەتیدەر بوو كە ژینگەی كوردستان لەو زبڵخانەیە پاك بێتەوە، بەڵام قوڕ و لیتەیەكی زۆریشی لەناو شارەكان كۆ كردەوە.

لەمبارەوە سەرۆكایەتیی شارەوانیی سلێمانی رای دەگەیەنێت، هەڵمەتی پاككردنەوەی شەقام و كۆڵانەكانی ناو شاری سلێمانی، دەستی پێ كردووە و بەردەوامە. 

لە ڕاگەیەنراوێكدا سەرۆكایەتیی شارەوانیی سلێمانی ئاماژە بەوە دەكات، "لە ئەنجامی بارانبارین و دروستبوونی لافاو، قوڕ و لیتە و بەرد و دار لە شەقام و كۆڵانەكان كۆ بوونەتەوە، بەڵام تیمەكانمان لە بەشە پێوەندیدارەكانی شارەوانیمان، لەگەڵ كۆمپانیاكانی كۆكردنەوەی خۆڵ و خاشاك سەرەڕای پشووی فەرمی، بەردەوامبوون لە پاككردنەوەی شەقامی بازنەیی مەلیك مەحموود و هەردوو گەڕەكی قڕگە و تاسڵووجە".

لە زۆرینەی وڵاتان لافاو ڕوو دەدات، بەو هۆیەشەوە كارەساتی ماڵی و گیانی لێ دەكەوێتەوە، ساڵی 2021 پڕ بوو لە لافاوی لەناكاو لە سەرانسەری دنیا، ئەوەش  بووە هۆی گیان لەدەستدانی سەتان كەس، تەنیا لە ئەڵمانیا لانیكەم 150 كەس بەهۆی لافاوەوە گیانیان لە دەست داوە و سەرووی 650 كەسیش بریندار بوون. ئەوەش بە خراپترین لافاو لە ماوەی 200 ساڵدا لە ئەڵمانیا دادەنرێت.

 هەر ئەو ساڵە لافاو هەریەك لە فڕەنسا، فیجی، ئەندەنووسیا و بەرازیلی گرتەوە، زیانمەندترینیان بەرازیل بووە كە 24 كەس گیانیان لە دەست دا و لە 145 شار و شارۆچكەش باری نائاسایی ڕاگەیەنرا.
 
بەگوێرەی ئاژانسی كەشوهەوای ئەمەریكا، بەرزبوونەوەی ئاو بە 15 سەنتیمەتر لەسەر شەقامەكان، بەسە بۆ ئەوەی كۆنترۆڵی ئۆتۆمبێلەكەت لە دەست بدەیت و ئاو بیبات، بۆیە پێویستە ئەو رۆژانەی كەشناسی پێمان دەڵێت بارانی بەخۆڕ دەبارێت، نەچینە دەرەوە و هاتوچۆ بوەستێنین.
 
زانایان ڕوودانی لافاوی لە ناكاو لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا، بە یەكێك لە كاریگەرییە هەرە گەورەكانی گۆڕانی كەشوهەوا دادەنێن. 

 



وشە - سۆران عەزیز